Ludwik I Grimaldi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Władca Monako}} przeniesiono do {{Książęta Monako}} + WP:SK
źródła/przypisy
Linia 1:
'''Ludwik I Grimaldi''' (ur. [[25 lipca]] [[1642]] w [[Monako]], zm. [[3 stycznia]] [[1701]] w [[Rzym]]ie), - władcaksiążę [[Monako]] w latachod [[1662]] -do [[1701]]swojej śmierci.
 
===Rodzina===
Syn [[Hercule Grimaldi]] i Aurelii Spinoli. [[30 marca]] [[1660]], w [[Pau (Pyrénées-Atlantiques)|Pau]], poślubił [[Catherine Charlotte de Gramont]], córkę Antoniego III de Gramont, [[Marszałkowie Francji|marszałka Francji]]. Mieli sześcioro dzieci:
Ludwik ([[Język francuski|fr.]] Louis) I był najstarszym dzieckiem z siedmiorga rodzeństwa księcia Herkulesa Grimaldi (ur. 26 grudnia 1623 – zm. 2 sierpnia 1651), markiza de Campagna, następnie des Baux oraz Aurelii Spinola (zm. 29 września 1670). Herkules natomiast był jedynym dzieckiem [[Honoriusz II Grimaldi|Honoriusza II Grimaldi]] (1597-1662), seniora Monako i Hipolity Trivulce (zm. 1638). Ludwik otrzymał imię od ojca chrzestnego [[Ludwik XIII|Ludwika XIII]], króla Francji. Spędził on dzieciństwo w Monako.
*[[Antoni I Grimaldi|Antoniego I]] ([[1661]]-[[1731]]), przyszłego władcę Monako,
 
*Annę Hipolitę ([[1667]]-[[1700]]), od [[1696]] żonę Jacques'a de Crussol, księcia d'Uzès,
===Małżeństwo===
*Franciszka Honoriusza ([[1669]]–[[1748]]), arcybiskupa [[Besançon]],
Dziadek [[Honoriusz II Grimaldi|Honoriusz II]], czując nadchodzący koniec życia, postanowił ożenić wnuka z bogatą panną z koneksjami na dworze francuskim. Naradzając się z doradcami, wybrał [[Szarlota Katarzyna de Gramont|Szarlotę Katarzynę de Gramont]] (1639-1678). Była ona córką Antoniego III, diuka de Gramont, Wielkiego Marszałka Dworu [[Ludwik XIV Burbon|Ludwika XIV]], króla [[Francja|Francji]]. Ślub Ludwika z Szarlotą Katarzyną odbył się w zamku [[Pau (Pyrénées-Atlantiques)|Pau]] w prowincji Bearn 30 marca [[1660]] r. [[Ludwik XIV Burbon]], król francuski, podarował parze na własność księstwo Valentinois w [[Delfinat|Delfinacie]], księstwo Carladez w prowincji [[Lyon|lyońskiej]], markizat Baux i lordostwo (ordynację) [[Buis]] w [[Prowansja|Prowansji]]. Przynosiły one dochód 75 tys. [[Liwr|liwrów]] rocznie. Małżonkowie zamieszkali w [[Paryż]]u.
*Teresę (zm. [[1738]]),
 
*Jana,
===Rządy w Monako===
*Aurelię.
10 stycznia [[1662]] r. zmarł [[Honoriusz II Grimaldi|Honoriusz II]], cierpiący na podagrę. Nowym księciem został wnuk Ludwik I, który przeniósł się z żoną i synem do [[Monako]]. Urodziła trzy córki, w odstępie corocznym. W [[1666]] r. żona wyjechała do [[Paryż]]a. Zmęczyło jej monotonne życie w Monako. Prowadziła w stolicy swobodne życie. Była kochanką króla [[Ludwik XIV Burbon|Ludwika XIV]].
 
===W armii królewskiej===
Ludwik I pojechał do [[Haga|Hagi]] spotkać się z bratem żony Armandem, hrabią Guiche. Chciał z nim porozmawiać na temat zachowania żony. Szwagier służył w marynarce holenderskiej. Ludwik przyłączył się do niego. Popłynęli oni na statku „Duevenvoorde” do [[Dunkierka|Dunkierki]] celem walki z flotą angielską. Obaj dzielnie walczyli, a ich okręt spalił się. Weszli w bieliźnie na pokład statku „Petite Hollande”. Nadal walczyli wraz z załogą okrętu, dopóki ich drugi statek nie zatonął. Ocaleli przez inny okręt holenderski. Po bitwie otrzymali od admirała gratulacje i nowe ubrania.
W marcu [[1667]] r. Ludwik I został pułkownikiem. Po powrocie do domu wystawił własny regiment i Kawalerię Monako. Brał udział jako dowódca w początkach [[Wojna dewolucyjna|wojny dewolucyjnej]] między Hiszpanią i Francją do maja [[1668]] r. Uczestniczył w oblężeniu [[Lille]] i Alost. Za zasługi wojenne został [[Par|parem]] Francji 5 czerwca [[1668]] r.
===Pobyt w Monako===
Ludwik I wrócił z żoną do Monako. [[Szarlota Katarzyna] de Gramont] z powodu swojego zachowania znalazłą się w izolacji od dworu. Małżonkowie przebywali w domu przez cztery lata. W [[1672]] r. doszło do ich separacji. Ludwik I wyjechał na wojnę, a żona ponownie zostawiła dzieci i wyruszyła do [[Paryż]]a, gdzie zmarła na raka 4 czerwca [[1678]] r.
 
===Podróże===
Książę dzielił czas na służbę wojskową i podróże (Genua, Rzym, Wenecja i Londyn). W Rzymie spotkał Hortensję Mancini, diuszessę Mazarini, w której się zakochał. Pojechał za nią do Londynu i rywalizował o jej względy z [[Karol II Stuart|Karolem II]], królem [[Anglia|Anglii]] i [[Szkocja|Szkocji]]. Po porażce o jej względy Grimaldi wyjechał z Anglii.
 
===Pobyt w Paryżu===
Po śmierci żony Ludwik I przyjechał do Paryża zająć się synem Franciszkiem Honoriuszem, który przebywał u rodziny Gramontów. Mieszkał przeważnie w [[Wersal]]u, przy zabudowaniach królewskich stajni. Pawilon odziedziczył po zmarłej żonie, która otrzymała go od króla [[Ludwik XIV Burbon|Ludwika XIV]]. Otrzymał jeszcze w spadku jej dom w Saint-Germain. Grimaldi postanowił zabiegać o wyższą pozycję na dworze. Pragnął otrzymać nominację na ambasadora. Walka o pozycję na dworze trwała przez dziesięc lat. Zaaranżował ślub syna [Antoni I Grimaldi|Antoniego]] z Marią de Lorraine, córką hrabiego Ludwika de Lorraine-Armagnac, bliskiego przyjaciela króla.
 
===Ambasadura w Rzymie===
Cierpiał na reumatyzm i starzał się szybko. W [[1698]] r. po wielu latach spełniły się jego marzenia. Otrzymał nominacjęna ambasadora nadzwyczajnego Francji przy Stolicy Apostolskiej. Głównym jego zadaniem było uzyskanie poparcia papieża [[Innocenty XII|Innocentego XII]] w sprawie sukcesji tronu hiszpańskiego. Ludwik I wjechał do [[Rzym]]u z wielką pompą. Wydał na to swoją fortunę. Towarzyszyło mu trzech francuskich kardynałów w karocach z szóstką końmi podkutymi srebnymi podkowami. Nie wiadomo, jak się przyczynił do realizacji planów króla francuskiego. Król Hiszpanii [[Karol II Habsburg]] słuchał się zdania papieża i wskazał na następcę wnuka [[Ludwik XIV Burbon|Ludwika XIV]].
 
Ludwik I zmarł w [[Rzym]]ie w nocy z 2 na 3 stycznia [[1701]] r. na atak serca. Był prawie oślepły oraz unieruchomiony przez podagrę. Następcą został jego syn [[Antoni I Grimaldi|Antoni I]].
 
===Potomstwo===
Ludwik I z żoną [[Szarlota Katarzyna de Gramont|Szarlotą Katarzyną de Gramont]] (1639-1678) miał pięcioro dzieci:
*[[Antoni I Grimaldi|AntoniegoAntoni I]] ([[ur. 25 stycznia 1661]]-[[ – zm. 20 lutego 1731]]), przyszłegoprzyszły władcęksiążę Monako,
*Joanna Maria Dévote (ur. 14 stycznia 1662 w Monako – zm. 21 kwietnia 1741), siostra wizytka (Ludwika Maria Teresa) w Monako, San Remo i Royalieu w 1726
*Teresa Maria Aurelia zw. Mademoiselle des Baux (ur. 20 maja 1663 w Monako – zm. 15 lutego 1675)
*Anna Hipolita (ur. 26 lipca 1664 w Monako – zm. 3 lipca 1700), poślubiona 18 stycznia 1696 Jakubowi Karolowi de Crussol (ur. 29 grudnia 1675 w Paryżu – zm. 19 lipca 1739 w zamku Uzès), diukowi d’Uzès
*Franciszek Honoriusz (ur. 21 grudnia 1669 – zm. 16 lutego 1748), opat Monako, arcybiskup [[Besançon]]
 
===Bibliografia===
#Brzeziński A. M., ''Historia Monako'', [w:] ''Historia małych krajów Europy: Andora. Liechtenstein. Luksemburg. Malta. Monako. San Marino'', pod red. J. Łaptosa, Ossolineum, Wrocław 2002, s. 410-412, ISBN 83-04-04590-7.
#Edwards A., ''Ród Grimaldich z Monako'', tłum. H. Wrońska-Zwolińska, Rachocki - s-ka, Pruszków 1995, s. 33-60, [455-556], ISBN 83-86379-02-2.
 
{{Książęta Monako}}