Jerzy Wilhelm Hohenzollern: Różnice pomiędzy wersjami

Nie był to władca wybitny, właściwie we wszystkim cechowała go przeciętność. Nie zdolny do prowadzenia energicznej i dynamicznej polityki skazywał swoje państwo na podążanie warz z nurtem wyznaczonym przez silniejsze państwa, głównie [[Szwecja|Szwecję]], [[Austria|Austrię]] i [[I Rzeczpospolita|Polskę]]. Pozbawiona armii i silnej pozycji w jakiejkolwiek gałęzi, Brandenburgia z Prusami [[Księstwo Klewe|księstwem Klewe]] i [[Hrabstwo Mark|hrabstwem Mark]] była po prostu zmuszona wchodzić w konkretne konstelacje polityczne. Było to tym bardziej niekorzystne dla [[Brandenburgia-Prusy|państwa brandenbursko-pruskiego]], że jego rządy przypadały na okres [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]], jej najcięższych lat i największego rozwoju działań zbrojnych. Ponadto Prusy Książęce, nolens volens, były zaangażowane w [[Wojna polsko-szwedzka 1621-1626|I]] i [[Wojna polsko-szwedzka 1626-1629|II wojnę polsko szwedzką]]. W tych dwóch ostatnich Książę Prus zachował nieprzyjazną Polsce neutralność, mimo że zobowiązany był do udzielenia jej pomocy, zbliżając się jednocześnie niejednoznacznie do Szwecji. Ta chwiejna i niestała polityka nie tylko nie zażegnała, ale i przyczyniła się do jeszcze większej ruiny i spustoszenia Prus, będących głównym teatrem działań wojennych. Jego polityka, wobec silnej osobowości polskiego monarchy, przyczyniła się do przejęcia w [[1635]] namiestnictwa nad Prusami Książęcymi przez Polskę w osobie [[Jerzy Ossoliński|Jerzego Ossolińskiego]], co groziło nawet [[Inkorporacja terytorium|inkorporacją]] tego terytorium do Rzeczypospolitej. [[rozejm w Sztumskiej Wsi|Rozejm w Sztumskiej Wsi]] przywrócił mu jednak władzę. Przejście mniej więcej w tym okresie z obozu protestanckiego do katolickiego, sprzeczne z interesami Prus, Brandenburgii i rodu Hohenzollernów, przyczyniło się do jeszcze większego łupienia Marchii przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej, jednak było niezbędne dla utrzymania polskiej protekcji w Prusach, a tym samym utrzymania władzy na tym terytorium przez [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]].

Jednym z przypisywanych mu sukcesów była także wydana w [[1620]] roku Preussische Landrecht, będąca kodyfikacją pruskiego prawa, wzmacniającą przede wszystkim pozycję monarchy wobec stanów Prus. Utrzymywał dobre stosunki ze szlachtą pruską, kierując ostrze swojej polityki głównie przeciw miastom. Niezaprzeczalnym sukcesem Jerzego Wilhelma było nakładanie nowych podatków bez zgody stanów pruskich i prowadzenie własnej, niezależnej polityki fiskalnej. Mimo wciąż znacznych wpływów polskich i kreowania się pruskich junkrów na polską szlachtę, mozolnie i powoli, ale względnie konsekwentnie Jerzy Wilhelm umacniał władzę suwerena na tym terytorium.

Hołd lenny z [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]] Jerzy Wilhelm złożył [[Zygmunt III Waza|Zygmuntowi III Wazie]] we wrześniu [[1621]], a [[21 marca]] [[1633]] jego posłowie złożyli [[homagium]] nowemu królowi Rzeczypospolitej, [[Władysław IV Waza|Władysławowi IV]]. Ów drugi hołd, związany z elekcją w Polsce i Litwie nowego monarchy, był okazją do wyzyskania przez Jerzego Wilhelma wielu ustępstw od Rzeczypospolitej na rzecz Prus, co mu się w dużej mierze udało. Pewnym osiągnięciem było już to, że nie musiał składać Władysławowi IV hołdu osobiście, lecz przez posłów; umocnił też wtedy swą władzę w Prusach, ograniczając możliwość interwencji [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Polskiej]] w sprawy Prus oraz ograniczając możliwość odwoływania się od sądów książęcych do sądów królewskich, jako najwyższej instancji. Mimo że za rządów Władysława IV ustępstwa te były właściwie iluzoryczne i widniały tylko na papierze, to już następcy Jerzego Wilhelma mogli się na nie dowolnie powoływać i przestrzegać ich respektowania (uwidoczniło się to przy silnej osobowości [[Fryderyk Wilhelm HohenzollernI (Wielki Elektor)|Fryderyka Wilhelma]]).

{{Władca-BrandenburgiaPrusy||urząd=margrabia-elektorksiążę BrandenburgiiPrus|lata=[[1619]]-[[1640]]|poprzednik=[[Jan Zygmunt Hohenzollern]]|następca=[[Fryderyk Wilhelm HohenzollernI (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm]]}}