Okopy Lubomirskiego w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Grubel (dyskusja | edycje)
styl
Grubel (dyskusja | edycje)
m styl
Linia 1:
'''Okopy Lubomirskiego''' to okopy wzniesione w [[Warszawa|Warszawie]] z nakazu [[marszałek wielki koronny|marszałka wielkiego koronnego]] [[Stanisław Lubomirski (marszałek wielki koronny)|Stanisława Lubomirskiego]] w [[1770]] roku.
 
Wbrew swojej nazwie nie zostały one założone jednak jako linia umocnień o charakterze militarnym, a kontrolno-sanitarnym. Zadaniem tych wałów było zapobieganie szerzącym się w tym czasie [[epidemia|epidemiom]] [[dżuma|dżumy]] poprzez kontrolę i filtrowanie ruchu do i z miasta. Liczono się wówczas też z możliwością uderzenia [[konfederacja barska|konfederatów barskich]] na stolicę, lub próbą wywołania powstania w mieście przez ich emisariuszy.
 
lub próbą wywołania powstania w mieście przez ich emisariuszy.
[[Plik:Mokotow rogatka.jpg|thumb|right|250px|Rogatki Mokotowskie]]
Po stronie lewobrzeżnej Warszawy wały te miały długość 12,8 km i powierzchnię 1470 ha, a ruch odbywał się tylko przez kilka wejść do miasta - przez [[rogatka|rogatki]]:
Linia 16:
''Szerząca się w Rzeczypospolitej morowa zaraza, miejsca nawet odległe nieubezpieczone łatwo zasięgać mogąca, każdemu powszechnym grozi nieszczęściem. Przeto troskliwością obywatelów miejsca tego i chęcią brania się do jak najprędszego ratunku zagrzany z obowiązków Urzędu mego Marszałkowskiego, mając w czułości, by miasto rezydencji JKMci, Warszawa, a w nim umieszczeni obywatele ochroną swoją, ile możności, znajdowali, te najdokładniejsze wynajduję być środki, aby ku tym pewniejszemu i ubezpieczeniu i łatwiejszemu podróżnych i kupców przybywających z miejsc odległych rozeznaniu, towarów zaś i fantów wszelkich rewidowaniu i okurzaniu, a podejrzanych osób niedopuszczeniu, lub kwarantann odprawowaniu, toż miasto okopać, do czego gdy łatwiejsze, ile bez funduszu, nie wynajdują się sposoby, a czas przynaglający i trwoga samychże obywatelów, chętnie do działania tej czynności skłaniających się, prędkiego wymaga uskutecznienia.''
 
W [[1794]] okopy te zostały wzmocnione działami zewnętrznymi i wewnętrznymi, przez co nabrały charakteru militarnego i odegrały pewną rolę w czasie [[Insurekcjainsurekcja kościuszkowska|Insurekcjiinsurekcji kościuszkowskiej]].
 
Wały te zostały odnowione w [[1825]] jako wał celny z przesunięciem w rejonie dzisiejszego [[Śródmieście (dzielnica Warszawy)|Śródmieścia]] z [[ulica Koszykowa w Warszawie|ulicy Koszykowej]] na [[ulica Nowowiejska w Warszawie|Nowowiejską]]. Były one na znacznej długości granicą miasta aż do [[8 kwietnia]] [[1916]], kiedy nastąpiło włączenie do Warszawy znacznych obszarów poza wałami, na mocy rozporządzenia generała-gubernatora [[Hans von Beseler|Hansa von Beselera]].
 
Niejako kontynuacją idei obwałowywania Warszawy stały się późniejsze dwa pierścienie fortów ([[Twierdza Warszawa]]) połączonych dziełami ziemnymi (oraz wcześniejszy pierścień fortów wokół [[Cytadela warszawska|Cytadeli]]), zbudowanymi przez [[Rosja]]n w 2 połowie XIX w.