Wersja z 17:59, 12 maj 2009 edytuj DumZiBoT (dyskusja \| edycje) 13 595 edycji m robot dodaje: es:Árpádes ← poprzednia edycja		Wersja z 03:11, 10 sty 2010 edytuj anuluj edycję Xqbot (dyskusja \| edycje) Boty 327 504 edycje m robot poprawia: es:Casa de Árpad; zmiany kosmetyczne następna edycja →
Linia 1: [[~~Grafika~~Plik:Arpad.gif\|thumb\|150px\|right\|<center>Tarcza Arpadowiczów]] '''Arpadowie'''<ref>Wersja najbardziej popularna: J. Tyszkiewicz, ''Arpadowie'', (w:) Encyklopedia historii Polski. Dzieje polityczne, t. 1, Warszawa 1994, s. 31; ''Encyklopedia popularna PWN'', wyd. 27, Warszawa 1997, s. 46; S. A. Sroka, ''Historia Węgier do 1526 roku'', Bydgoszcz 2000, s. 135.</ref> (rzadziej '''Arpadzi'''<ref>Taka forma w: B. Zientara, ''Henryk Brodaty i jego czasy'', Warszawa 1997, s. 410.</ref>, czasem: '''dynastia Arpadowiczów''') - [[dynastia]] książąt ([[889]]-[[1001]]), a następnie królów [[Węgry\|węgierskich]] (do [[1301]]). Pierwsza węgierska dynastia narodowa. == Dzieje == Za założyciela uznawany jest prawie legendarny [[Arpad]], wódz plemion madziarskich, które osiedliły się w kotlinie, zwanej dziś [[Kotlina Panońska\|Niziną Węgierską]]. Od niego też została wzięta nazwa dynastii. Linia 9: Arpadowie systematycznie powiększali swe władztwo. W [[1089]] r. [[Władysław I Święty]] włączył się do walk o [[Władcy Chorwacji\|Królestwo Chorwacji]] po śmierci tamtejszego króla [[Dymitr Zwonimir Chorwacki\|Zwonimira]] (był jego szwagrem). Ostatecznie oba królestwa połączone zostały unią personalną w [[1102]] r. W skład monarchii węgierskiej wchodziły już tereny [[Siedmiogród\|Siedmiogrodu]] i [[Sławonia\|Sławonii]]. Od połowy XI w. zaczęli stopniowo wkraczać też na tereny [[Słowacja\|Słowacji]]. Pod koniec XII w. Arpadowie podporządkowali sobie również ziemię halicko-włodzimierską (rywalizowali na tym terenie m.in. z Polakami). W [[1215]] r. [[Koloman Halicki\|Koloman]], młodszy syn króla [[Andrzej II Arpadowicz\|Andrzeja II]] został ogłoszony królem [[Halicz (miasto)\|~~Halicz~~Halicza]]a. jednak już w następnym roku musiał zrezygnować z tego tytułu. Dynastia wygasła na królu [[Andrzej III\|Andrzeju III]] w [[1301]] r. Do walk o tron węgierski włączyli się [[Wittelsbachowie]] i [[Przemyślidzi]]. Ostatecznie w [[1307]] r. koronę otrzymali [[Andegawenowie]] z [[Neapol]]u w osobie [[Karol Robert\|Karola Roberta]]. Był wnukiem Marii, siostry króla [[Władysław IV (król Węgier)\|Władysława IV Kumana]], przedostatniego władcy Węgier z dynastii Arpadów. == Zobacz też == * [[Władcy Węgier]] {{Przypisy}} == Linki zewnętrzne == * Genealogia dynastii w: [http://www.genealogy.euweb.cz/arpad/arpad1.html M.Marek, ''Genealogy.Eu''] Linia 30: [[et:Árpádi dünastia]] [[en:Árpád dynasty]] [[es:~~Árpádes~~Casa de Árpad]] [[eo:Árpád-dinastio]] [[fr:Árpád]]

Arpadowie: Różnice pomiędzy wersjami