Kościół Opatrzności Bożej w Kole: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
szablon
Linia 1:
{{Świątynia infobox
|nazwa = Kościół Opatrzności Bożej<br />w Kole
|zabytek = 450/191 z 17.10.1990
|zdjęcie = Koło - kościół ewangelicki.jpg
|zdjęcie podpis = Kościół Opatrzności Bożej w Kole
|zbudowano = [[1883]]
|erygowano = [[15 listopada]] [[1883]]
|zlikwidowano =
|zniszczono =
|zburzono =
|wyznanie = [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół ewangelicko-augsburski]]
|rodzaj = kościół filialny
|wezwanie = Opatrzności Bożej
|architekt = Bronisław Schuppe
|budulec = [[cegła]]
|obecnie =
|commons =
}}
[[Plik:Koło - ołtarz ewangelicki.jpg|250px|thumb|right250px|Ołtarz w kościele]]
[[Plik:Koło - Opatrzności.jpg|250px|thumb|right250px|Wieża kościoła]]
[[Plik:Koło - biblioteka.jpg|250px|thumb|right250px|Dawna pastorówka, obecnie Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna]]
'''Kościół Opatrzności Bożej w [[Koło (województwo wielkopolskie)|Kole]]''' – jedyna kolska świątynia wyznania [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|ewangelicko-augsburskiego]]. Wybudowany został w latach 80. [[XIX wiek]]u z inicjatywy ks. Ludwika Teichmanna. Ulokowany jest na [[Osiedle Warszawskie (Koło)|osiedlu Przedmieście Warszawskie]], w pobliżu Mostu Warszawskiego.
 
Linia 27:
W drugiej połowie [[XVI wiek]]u [[reformacja]] dotarła na Ziemię Kolską. Wówczas starostą w Kole był Andrzej, a później Stanisław Górka – obaj byli gorliwymi zwolennikami reformy [[Kościół katolicki|Kościoła]] – czyli odnowy nauki i życia. Nabożeństwa odbywały się w kaplicy urządzonej w ich rezydencji. W czasie [[kontrreformacja|kontrreformacji]] wszelki ruch odnowy w okolicach Koła został wyrugowany.
 
Na nowo ewangelicyzm pojawił się w czasie tzw. osadnictwa olęderskiego, kiedy to wśród przybyłych osadników ze [[Śląsk|Śląska]]a, [[PrusyKrólestwo Prus|Prus]] i [[Saksonia|Saksonii]] większość stanowili luteranie. Powstały wówczas kolonie: [[Majdany (powiat kolski)|Majdany]] (w [[1779]] r.), [[Police Średnie|Police]] ([[1785]] r.), [[Nowe Budki|Budki]] ([[1786]] r.) i [[Szarłatów|Szarłatowo]] ([[1855]] r.). Pierwsze nabożeństwa dla ewangelików zamieszkujących Koło odbywały się najpierw w [[Ratusz w Kole|ratuszu]], a później we wspólnej szkole elementarnej.
 
W [[1835]] r. utworzono w Kole filiał podległy parafii ewangelicko-reformowanej (kalwińskiej) w [[Żychlin (województwo wielkopolskie)|Żychlinie]], a w latach [[1845]] – [[1903]] podległy parafii ewangelicko-augsburskiej (luterańskiej) w [[Turek|Turku]]. W połowie [[XIX wiek]]u istniał już [[Cmentarz ewangelicki w Kole|cmentarz ewangelicki]]. Luteranie kolscy zakupili w [[1857]] r. budynek, w którym urządzono kaplicę. Ponieważ była ona zbyt mała postanowiono wybudować kościół. [[7 czerwca]] [[1882]] r. wmurowano kamień węgielny pod budowę, którą zakończoną poświęceniem kościoła – [[15 listopada]] [[1883]] r. W budowę czynnie włączał się hrabia Aleksander Kreutz z [[Kościelec (powiat kolski)|Kościelca]] oraz lokalni ewangelicy. W latach [[1902]] – [[1904]] zbudowano plebanię (obecnie użytkowaną przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną). Kolską parafię ewangelicką erygowano w [[1923]] r.
Linia 37:
Do gruntownego remontu kościoła przystąpiono dopiero w latach 90. [[XX wiek]]u. Świątynie wyposażono w ograny i dzwony oraz odrestaurowano wieżę. Do dziś bożnica nie posiada żyrandoli i częściowo posadzki.
 
=== Wygląd kościoła ===
 
===Wygląd kościoła===
Kościół budowany był w latach [[1882]] – [[1883]] wg projektu Bronisława Schuppe. Usytuowany jest w kształcie prostokąta na osi wschód-zachód z głównym wyjściem od wschody. Jest to budowla jednonawowa z małym prostokątnym prezbiterium, do którego przylega węższa zakrystia. Również przedsionek jest nieco węższy od nawy. Budynek posiada następujące wymiary: długość 31 m, szerokość 12,5 m, wysokość 9 lub 10 m po środku świątyni. Wewnątrz, po trzech stronach, przebiega chór.
 
Całość wykonana jest z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. Od wschodu, nad przedsionkiem, usytuowana jest wieża wysoka na niecałe 20 metrów, będąca również dzwonnicą. Kościół nakryty jest dachem dwuspadowym, krytym dachówką. Po stronie północnej i południowej znajduje się po pięć bocznych wnęk okiennych.
 
=== Duszpasterstwo ===
 
Obecnie kościół Opatrzności Bożej w Kole jest filiałem parafii ewangelicko-augsburskiej w [[Konin]]ie należącej do [[Diecezja pomorsko-wielkopolska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezji pomorsko-wielkopolskiej]]. Nabożeństwa odbywają się w każdą drugą i czwartą niedzielę miesiąca o godzinie 12.00.
 
Linia 61 ⟶ 59:
 
=== Zobacz też ===
{{Portal|Protestantyzm}}
* [[Ośrodek religijny w Kole]]
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://www.ptew.org.pl/pkonin/pl/default_pl.htm Strona parafii ewangelicko-augsburskiej w Koninie]
 
{{Zabytki Koła}}
 
{{DEFAULTSORT:Koło}}
[[Kategoria:Polskie kościoły i kaplice luterańskie|Koło]]
[[Kategoria:Kościoły Koła|Opatrzności Bożej]]
[[Kategoria:Zabytkowe kościoły województwa wielkopolskiego|Koło]]
[[Kategoria:świątynieŚwiątynie pod wezwaniem Opatrzności Bożej|Koło]]