Szymon Machabeusz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: fr:Simon Maccabée; zmiany kosmetyczne
poprawa
Linia 1:
[[Plik:Judea Simon Makk.PNG|right|thumb|250px|Państwo Machabeuszy za Szymona Machabeusza<br />{{legenda|lime|sytuacja w 143 p.n.e.}}{{legenda|fuchsia|tereny podbite}}]]
'''Szymon Machabeusz''' zwany Tatis (Tasi) (zm. [[135 p.n.e.]]) - [[Arcykapłan (w Biblii i judaizmie)|arcykapłan]], [[etnarcha]] [[Judea|Judei]] od [[140 p.n.e.]], jeden z przywódców antysyryjskiego powstania. Szymon nosił przydomek Tatis (Tasi, Tassi) czyli "Gorliwy". Przydomek Machabeusz ściśle rzecz biorąc nosił jego młodszy brat - [[Juda Machabeusz|Juda]]. Z czasem zaczęto określać mianem Machabeuszy całą rodzinę. Szymon pochodził z pokolenie Jojariba, potomka Aarona. Był drugim synem [[Matatiasz Hasmoneusz|Matatiasza]], żydowskiego kapłana z Modin. Braćmi Szymona byli Jan zwany Gaddi, [[Juda Machabeusz]], Eleazar zwany Auaran i Jonatan zwany Apfus. W grudniu [[167 p.n.e.]] na polecenie syryjskiego króla [[Antioch IV Epifanes|Antiocha IV Epifanesa]] w [[Świątynia Jerozolimska|świątyni jerozolimskiej]] postawiono ołtarz Jowisza Olimpijskiego. Wywołało to oburzenie wśród Żydów. Gdy przy ołtarzu w Modin pewien Judejczyk chciał złożyć ofiarę zgodnie z królewskim dekretem, został zamordowany przez Matatiasza. Po tym incydencie Matatiasz wraz z synami zbiegł w góry, pozostawiając cały dobytek w Modin. Z czasem przyłączyli się do nich [[asydejczycy]]. Według relacji [[1 Księga Machabejska|1 Księgi Machabejskiej]]:
 
''Matatiasz i jego przyjaciele obchodzili [wszystkie miejscowości] i rozwalali ołtarze oraz obrzezywali nieobrzezane dzieci, jakie tylko spotkali na izraelskich ziemiach. Prześladowali synów pychy, a szczęście sprzyjało ich postępowaniu. Tak więc bronili Prawa przed poganami i królami i nie pozostawili grzesznikowi pola do działania''<ref>Pierwsza Księga Machabejska 2,45-48, tłum. Ks. Feliks Gryglewicz (Biblia Tysiąclecia).</ref>.
 
Matatiasz zmarł już w [[166 p.n.e.]]. Umierając ustanowił swoim następcą Szymona, zaś na dowódcę wojska desygnował Judę.Szymon przez dłuższy czas po śmierci swojego ojca wałczył u boku swych braci Judy i Jonatana. Jednak po pochwyceniu Jonatana przez Tryfona i jego śmierci objął rządy. Zdobył Akrę w Jerozolimie i Gezer. W sto czterdziestym ósmmym roku przed Chrystusem ''Żydzi i kapłani postanowili, że Szymon będzie ich władcą i arcykapłanem na stałe, aż pojawi się wiarygodny prorok, że będzie ich wodzem'' <ref>Pierwsza Księga Machabejska 14,41, [[Biblia Tysiąclecia]] V wydanie</ref>. Założył w ten sposób dynastię hasmonejską, której byt został potwierdzony około sto trzydziestu dziewiątego roku przed Chrystusem przed [[Rzym]]. Antioch VII Sidetes początkowo potwierdził Szymonowi przywileje z jakich korzystał nam mocy dekretów poprzednich Seleucydów i zwrócił się do niego przyjaźnie, jednak później kiedy nie chciał oddać Gezer, Akry i Jafy ani uiścić zapłaty za podatki z nich oraz ich opanowanie wysłał przeciwko niemu Kandebajowi. Jak podaje 1 Księga Machabejska Szymon wtedy wysłał przeciwko niemu dwóch swoich synów Judę i Jana, którzy go pokonali. Zarówno Flawiusz jak i 1 Księga Machabejska podają, że Szymon Machabeusz zginął podstępnie zamordowany podczas przyjęcia przez swojego zięcia Ptolemeusza. Jednak o ile Flawiusz stwierdza, że jego obecni na tym przyjęciu synowie - Matatiasz i Juda zostali zamordowani później, to wg 1 Księgi Machabejskiej zginęli oni razem z ojców. Szymon miał trzech synów: Judę, Matatiasza (zmarłych ok. sto trzydziestego piątego roku przed Chrystusem) i Jana (który objął po nim panowanie). 1 Mch mówi, że Ptolemeusz - wódz wyżyny Jerycha był jego zięciem, z czego wynika, że posiadał on także córkę.
 
''Matatiasz i jego przyjaciele obchodzili [wszystkie miejscowości] i rozwalali ołtarze oraz obrzezywali nieobrzezane dzieci, jakie tylko spotkali na izraelskich ziemiach. Prześladowali synów pychy, a szczęście sprzyjało ich postępowaniu. Tak więc bronili Prawa przed poganami i królami i nie pozostawili grzesznikowi pola do działania''<ref>Pierwsza''1 Księga Machabejska'', rozdział 2, 45-48, tłum. Ks. Feliks Gryglewicz (Biblia Tysiąclecia).</ref>.
 
Matatiasz zmarł już w [[166 p.n.e.]]. Umierając ustanowił swoim następcą Szymona, zaś na dowódcę wojska desygnował Judę.Szymon przez dłuższy czas po śmierci swojego ojca wałczył u boku swych braci Judy i Jonatana. Jednak po pochwyceniu Jonatana przez Tryfona i jego śmierci objął rządy. Zdobył Akrę w Jerozolimie i Gezer. W sto[[148 czterdziestym ósmmym roku przed Chrystusemp.n.e.]] ''Żydzi i kapłani postanowili, że Szymon będzie ich władcą i arcykapłanem na stałe, aż pojawi się wiarygodny prorok, że będzie ich wodzem'' <ref>Pierwsza''1 Księga Machabejska'', rozdział 14, 41, [[Biblia Tysiąclecia]] V wydanie</ref>. Założył w ten sposób dynastię hasmonejską, której byt został potwierdzony okołook. sto[[139 trzydziestup.n.e.]] dziewiątego roku przed Chrystusem przedprzez [[Rzym]]. Antioch VII Sidetes początkowo potwierdził Szymonowi przywileje z jakich korzystał nam mocy dekretów poprzednich Seleucydów i zwrócił się do niego przyjaźnie, jednak później kiedy nie chciał oddać Gezer, Akry i Jafy ani uiścić zapłaty za podatki z nich oraz ich opanowanie wysłał przeciwko niemu Kandebajowi. Jak podaje 1 Księga Machabejska Szymon wtedy wysłał przeciwko niemu dwóch swoich synów Judę i Jana, którzy go pokonali. Zarówno [[Józef Flawiusz]] jak i 1 Księga Machabejska podają, że Szymon Machabeusz zginął podstępnie zamordowany podczas przyjęcia przez swojego zięcia Ptolemeusza. Jednak o ile Flawiusz stwierdza, że jego obecni na tym przyjęciu synowie - Matatiasz i Juda zostali zamordowani później, to wg 1 Księgi Machabejskiej zginęli oni razem z ojców. Szymon miał trzech synów: Judę, Matatiasza (zmarłychzm. ok. sto[[135 trzydziestego piątego roku przed Chrystusemp.n.e.]]) i Jana (który objął po nim panowanie). 1 Mch mówi, że Ptolemeusz - wódz wyżyny Jerycha był jego zięciem, z czego wynika, że posiadał on także córkę.
 
== Bibliografia ==