Dostosowanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SieBot (dyskusja | edycje)
Ark (dyskusja | edycje)
drb., +kat.
Linia 1:
'''Dostosowanie''' ([[KarolCharles Darwin|darwinowskie]] "'''''fitness'''''") – zasadnicze pojęcie w Darwinowskimdarwinowskim mechanizmie [[ewolucja|ewolucji]] drogą [[dobór naturalny|doboru naturalnego]]. W modelach [[Genetyka populacyjna|genetyki populacyjnej]] parametr ten oznaczana się zwykle zwykle jako <math>w</math>. Jest miarą sukcesu ewolucyjnego, czyli jest wypadkową długości życia i liczby potomstwa.
 
''' Dostosowanie bezwzględne''' danego [[genotyp]]u wyraża się jako stosunek osobników o danym genotypie w danym pokoleniu do liczby tych osobników w poprzednim pokoleniu (wartość większa od 1 oznacza upowszechnianie się danego genotypu - pozytywną selekcję; wartość <1, czyli spadek frekwencji z pokolenia na pokolenie, wskazuje na selekcję przeciw danemu genotypowi).
 
'''Dostosowanie względne''' porównuje przeciętną przeżywalność potomstwa osobników o danym genotypie w stosunku do średniej dla całej populacji (wartość >1 wskazuje na wyższy sukces reprodukcyjny, <1 - na niższy od średniej). Ten parametr (powiązany z pierwszym) jest łatwiejszy do zmierzenia w praktyce.
 
Osobnik może zwiększyć swoje dostosowanie, czyli liczbę swoich [[allel]]i w kolejnych pokoleniach dzięki temu, że sam się wydajniej rozmnoży lub dłużej przeżyje, ale także dzięki temu, że wspomoże przeżycie i rozród krewnych, nosicieli tych samych alleli - jest to wyjasnieniewyjaśnienie altruizmu[[altruizm]]u wśród zwierząt.
 
Po raz pierwszy nowoczesne matematyczne ujęcie doboru naturalnego, połączone z ilościowym zdefiniowaniem dostosowania, wprowadził w 1924 roku J.B.S. Haldane.
Chociaż więc historycznie termin ten sięga do hasła o "przeżyciu najlepiej dostosowanych" (''survival of the fittest''), zapożyczonego przez [[Charles Darwin|Darwina]] od socjologa [[Herbert Spencer|Herberta Spencera]], nie oznacza - wbrew zwulgaryzowanemu rozumieniu - brutalnego "zwycięstwa silniejszego", lecz może też wyjaśniać ewolucję kooperacji (jeśli pozwala ona skuteczniej przekazywać geny niż [[agresja (etologia)|agresja]]) - jak wykazał po raz pierwszy W.D. Hamilton w 1964 r. w swym modelu [[dobór krewniaczy|doboru krewniaczego]].
 
[[Kategoria:Ewolucja]]
[[Kategoria:Genetyka populacyjna]]
 
[[bg:Приспособимост (биология)]]