Fregata (okręt eskortowy): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Linia 1:
{{DisambigR|okrętu eskortowego|[[Fregata|inne znaczenia tego słowa]]}}
'''Fregata''' - klasa średniej wielkości [[okręt|okrętów]]ów przeznaczonych do służby eskortowej, budowanych od [[II wojna światowa|II wojny światowej]], nazwanych tak od zanikłej w XIX wieku klasy [[fregata (okręt żaglowy)|fregat]] - okrętów żaglowych. Fregaty o uzbrojeniu jedynie artyleryjskim były budowane przeważnie do [[lata 60. XX wieku|lat 60.]] XX wieku, a zostały wyparte przez [[fregata rakietowa|fregaty rakietowe]].
 
[[ImagePlik:USS Peoria (PF-67).jpg|thumb|250px|Amerykańska fregata USS "Peoria" typu ''Tacoma'' okresu II w.ś.]]
[[ImagePlik:27 taking the tow to HMS Eskimo Sept 1975.jpg|thumb|250px|Brytyjska powojenna fregata HMS "Eskimo" typu ''Tribal'']]
[[ImagePlik:21 HMS Danae Mediterranean Jan1970.jpg|thumb|250px|Brytyjska powojenna fregata HMS "Danae" typu ''[[fregaty typu Leander|Leander]]'' (wyposażona w pociski przeciwlotnicze krótkiego zasięgu [[Sea Cat|Seacat]])]]
 
Do [[XIX wiek|XIX]] wieku "fregata" oznaczała klasę okrętów o napędzie żaglowym lub parowo-żaglowym [[fregata (okręt żaglowy)|(fregaty żaglowe)]], zanikłą pod koniec XIX wieku. Nazwa ta została ponownie użyta dla nowej klasy okrętów przez Brytyjczyków podczas II wojny światowej, kiedy rozpoczęli oni w [[1941]] budowę serii nowych okrętów eskortowych, nazwanych fregatami (typu [[fregaty typu River|''River'']]). Budowę fregat według wzorców brytyjskich rozpoczęto podczas wojny również w USA, po czym po wojnie okręty klasy fregat pojawiły się w większości marynarek wojennych świata.
 
Nowo wprowadzone fregaty były początkowo [[okręt eskortowy|okrętami eskortowymi]] - służącymi do ochrony [[konwój morski|konwojów]], przede wszystkim przed atakami [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]], w mniejszym stopniu [[samolot|samolotów]]ów. Dlatego posiadały one silne uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym (liczne wyrzutnie i [[miotacz bomb głębinowych|miotacze]] [[bomba głębinowa|bomb głębinowych]]) oraz względnie słabe uzbrojenie artyleryjskie, składające się zwykle z kilku (2 - 4) [[działo uniwersalne|dział uniwersalnych]] kalibru do 102 - 127 mm i kilku lub kilkunastu [[działko przeciwlotnicze|działek przeciwlotniczych]]. Fregaty okresu II wojny światowej charakteryzowały się sporym zasięgiem i umiarkowaną prędkością (ok. 20 [[węzeł (jednostka prędkości)|w.]]), wystarczającą do służby konwojowej. Ich [[wyporność]] wynosiła 1000 - 1500 ton.
 
W latach 30. i 40. XX wieku Brytyjczycy budowali także zbliżone do fregat [[eskortowiec|eskortowce]], klasyfikowane jako [[slup wojenny|slupy]] (''sloop'') - miały one nieco silniejsze uzbrojenie artyleryjskie. Podobną klasę stanowiły także zbliżone do fregat wielkością [[niszczyciel eskortowy|niszczyciele eskortowe]], lecz były one szybsze i miały silniejsze uzbrojenie artyleryjskie. Klasą mniejszych okrętów eskortowych były [[korweta|korwety]]. Należy wspomnieć, że w latach 60. i 70. XX w. istniała duża niejednolitość w rozróżnianiu klas okrętów i w niektórych krajach fregatami oraz wielkimi fregatami nazywano także [[niszczyciel]]e (do tej pory we Francji), a nawet [[krążownik rakietowy|krążowniki rakietowe]].
 
Fregaty budowane po II wojnie światowej służyły do ochrony konwojów i zespołów floty oraz do zadań patrolowych. Oprócz fregat wyspecjalizowanych do walki z okrętami podwodnymi, rozwijanych zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, budowano też okręty bardziej uniwersalne. Do [[lata 60. XX wieku|lat 60.]] XX wieku wyporność fregat sięgnęła 1500 - 2500 ton, a prędkość 25 - 30 w. Wprowadzano na nich bogatsze wyposażenie elektroniczne i nowsze środki zwalczania oraz wykrywania okrętów podwodnych. W uzbrojeniu pojawiły się automatyczne działa uniwersalne i kierowane [[torpeda|torpedy]] przeciw okrętom podwodnym, a w niektórych typach [[śmigłowiec]] pokładowy.
 
W latach 60. na fregatach zaczęto montować wyrzutnie przeciwlotniczych kierowanych [[pociskPocisk rakietowyodrzutowy|pocisków rakietowych]] i [[rakietotorpeda|rakietotorped]], a później także [[Przeciwokrętowy pocisk odrzutowy‎odrzutowy|pocisków przeciwokrętowych]] i dotychczasowe fregaty o uzbrojeniu artyleryjskim zostały zastąpione przez [[fregata rakietowa|fregaty rakietowe]]. Fregaty o uzbrojeniu wyłącznie artyleryjskim używane są jeszcze głównie w niektórych marynarkach państw III świata, sporadycznie były budowane jeszcze do lat 80. (np. rumuńskie [[fregaty typu Tetal]]).
 
== Bibliografia ==
Zobacz też: [[fregata (okręt)|fregata]], [[fregata (okręt żaglowy)]], [[fregata rakietowa]], [[fregata (żaglowiec)]].
* PWN Leksykon: ''Wojsko, wojna, broń'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9
 
==Bibliografia Zobacz też ==
{{wikisłownik|fregata}}
*PWN Leksykon: ''Wojsko, wojna, broń'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9
Zobacz też:* [[fregata (okręt)|fregata]], [[fregata (okręt żaglowy)]], [[fregata rakietowa]], [[fregata (żaglowiec)]].
 
[[Kategoria:klasyKlasy okrętów]]
[[Kategoria:Fregaty|*]]
 
[[en:Frigate#Modern_frigatesModern frigates]]