Adad-nirari I: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: uk:Адад-Нірарі I
zmieniony i dodany tekst + grafika
Linia 1:
[[File:Adad-Nirari stela.jpg|thumb|kamienna stela przedstawiająca władcę o imieniu Adadnirari - chodzi tu najprawdopodobniej o Adadnirari I, ale nie ma co do tego pewności, gdyż Asyryjczycy mieli trzech różnych władców o tym imieniu (patrz [[Asyryjska Lista Królów]]).]]
'''Adadnirari I''',''Adad-nirari I'' ([[Język akadyjski|akad]]. ''Adad-nirâri'' "bóg Adad jest moją pomocą"<ref>Laessøe J., ''Ludy Asyrii'',Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1972, str. 142.</ref>) – król [[Asyria|Asyrii]] w latach [[1307 p.n.e.|1307]] - [[1274 p.n.e.]].
'''Adadnirari I''' ([[Język akadyjski|akad]]. ''Adad-nārārī'', tłum. ''"bóg [[Adad]] jest moją pomocą"''<ref>Laessøe J., ''Ludy Asyrii'' (1972), str. 142.</ref>) – władca [[Asyria|Asyrii]], następca [[Arik-den-ili]], według [[Asyryjska Lista Królów|Asyryjskiej Listy Królów]] panować miał przez 32 lata<ref>A.K.Grayson, ''Königslisten und Chroniken'', w: ''Reallexikon der Assyriologie'' VI, s.110</ref> (ok. 1305-1274r. pne.).
 
===Konflikt z [[Babilonia|Babilonią]]===
Kontynuował podboje swoich poprzedników w [[Syria|Syrii]], docierając do miasta [[Karkemisz]] nad [[Eufrat]]em - dzięki temu Asyria uzyskała kontrolę nad większością szlaków handlowych łączących [[Mezopotamia|Mezopotamię]] z [[Anatolia (Turcja)|Anatolią]]. Korzystając z osłabienia [[Babilon]]u ze względu na konflikt z [[Elam]]em, Adadnirari zdobył dwie ważne twierdze [[Huryci|huryckie]]: [[Nuzi]] i [[Arrapha|Arraphę]]. Następcą Adadnirariego został jego syn [[Salmanasar I]].
 
Adadnirari rozszerza jeszcze bardziej wpływy Asyrii w południowej Mezopotamii. Korzystając z osłabienia Babilonii uwikłanej w konflikt z [[Elam]]em, zdobywa on dwie ważne twierdze [[Huryci|huryckie]]: [[Nuzi]] i [[Arrapha|Arraphę]]. Udaje mu się też odnieść zwycięstwo nad [[Kasyci|kasyckim]] królem Babilonii [[Nazimaruttasz]]em, zmuszając go do zawarcia korzystnego dla Asyrii sojuszu.
{{Poprzednik Następca|urząd=[[Władcy Asyrii|Władca Asyrii]]|lata=ok. 1307 p.n.e. - ok. 1274 p.n.e.|pop=[[Arik-den-ili]]|nast=[[Salmanasar I]]}}
[[Plik:Mitanni map.png|thumb|left|350px|mapa Mitanni/Hanigalbat]]
===Konflikt z [[Mitanni]]===
 
Adadnirari kontynuuje podboje swoich poprzedników w [[Syria|Syrii]]. Udaje mu się pokonać i zamienić w wasala [[Szattuara I|Szattuarę I]] - władcę [[Mitanni]] (w źródłach asyryjskich Mitanni występuje pod nazwą [[Hanigalbat]]). Stolica Mitanni [[Waszuganni]] (dokładna lokalizacja wciąż nieznana) zostaje zdobyta i splądrowana. Kiedy syn Szattuary I [[Wasaszatta]] wzniecił powstanie antyasyryjskie, Mitanni zostało ponownie splądrowane, a on sam jako jeniec zabrany został do [[Aszur]].
[[File:Commemorative slab from ashur temple.jpg|thumb|kamienna tablica z inskrypcją Adadnirari I opisującą odbudowę świątyni boga [[Aszur]]a w mieście [[Aszur]].]]
W ten sposób Adadnirari przesunął zachodnie granice Asyrii aż do miasta [[Karkemisz]] nad [[Eufrat]]em, dzięki czemu jego państwo uzyskało kontrolę nad większością szlaków handlowych biegnących przez północną Mezopotamię. [[Hetyci]], zbyt osłabieni po bitwie pod [[Kadesz]], nie próbowali interweniować.
 
===Budowle wzniesione/odrestaurowane przez Adadnirari I===
* przebudowa i rozbudowa starego pałacu królewskiego w mieście [[Aszur]]
* odbudowa świątyni boga [[Aszura]] w mieście [[Aszur]]
 
{{Przypisy}}
 
== =Bibliografia ===
* Praca zbiorowa, [[2005]], ''Wielka Historia Świata'', t.1, Polskie Media Amer.Com(2005), ss. 186, ISBN 83-7425-026-7.
* H.W.F.Saggs, ''Wielkość i upadek Babilonii'' (1973).
 
===Zobacz też===
[[Asyria]], [[Babilonia]], [[Mitanni]]
 
{{unistub|P_vip.png||biografia|historia}}
 
{{Poprzednik Następca|urząd=[[Władcy Asyrii|Władca Asyrii]]|lata=ok. 1307 p.n.e. 1305- ok1274r. 1274 p.n.epne.|pop=[[Arik-den-ili]]|nast=[[Salmanasar I]]}}
== Bibliografia ==
* Praca zbiorowa, [[2005]], ''Wielka Historia Świata'', t.1, Polskie Media Amer.Com, ss. 186, ISBN 83-7425-026-7.
 
[[Kategoria:Władcy Asyrii|Adadnirari I]]
 
[[cs:Adad-nirári I.]]