Rewolucja naukowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ckb:شۆڕشی زانستی, vi:Cách mạng khoa học; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Rewolucja naukowa''' - gwałtowne przejście od jednego do drugiego sposobu widzenia świata o odmiennych założeniach i kanonach naukowości, powodujące przewartościowanie panującego w nauce [[paradygmat|paradygmatu]]u.
 
W [[filozofia nauki|filozofii nauki]] i krytycznej [[historia nauki|historii nauki]] istnieją dwa odmienne spojrzenia na rewolucję naukową.
# Rewolucje są to dość rzadkie i krótkie [[epizod|epizody]]y w dziejach nauki, przetykane znacznie dłuższymi okresami [[Krytyczny_racjonalizmKrytyczny racjonalizm#Paradygmatyczny_rozwParadygmatyczny rozw.C3.B3j_wiedzy_naukowejB3j wiedzy naukowej|nauki normalnej]]. Jest to ujęcie [[Thomas Kuhn|Thomasa Kuhna]].
# Rewolucja w nauce jest zjawiskiem permanentnym, starcia między teoriami o dużym stopniu ogólności zachodzą znacznie częściej. Nauka normalna jest zjawiskiem dla nauki niebezpiecznym, ponieważ doprowadzić może do końca autentycznej refleksji naukowej. Jest to ujęcie [[Krytyczny_racjonalizmKrytyczny racjonalizm#Krytyka_falsyfikacjonizmu_Poppera_2Krytyka falsyfikacjonizmu Poppera 2|Karla Poppera]]. Zwolennikiem permanentnego charakteru rewolucji w nauce był również [[Paul Feyerabend]].
# Rewolucje w nauce są skorelowane z przemianami w kulturze. Nauka jest złożonym zjawiskiem oddającym złożoność i zmienność danej kultury, w którym współwystępują tendencje rewolucyjne i zachowawcze. Jest to ujęcie umiarkowanej socjologii i antropologii wiedzy: [[Karol Marks]], [[Richard Rorty]], [[Robert Maxwell Young]].
 
Do tego typu rewolucji w naukach przyrodniczych zalicza się:
* Tzw "przewrót kopernikański" - odejście od kanonów [[astronomia|astronomii]] [[Klaudiusz Ptolemeusz|Ptolemeusza]] w [[XVI]] wieku.
* Przewartościowanie kanonów [[mechanika|mechaniki]] stworzonych przez [[Arystoteles|Arystotelesa]]a, w [[XVI]]-[[XVII]] w. przez [[Galileusz|Galileusza]]a, [[Izaak Newton|Izaaka Newtona]] i innych.
* Stworzenie podstaw współczesnej [[chemia|chemii]] w [[XVII]] w. - obalenie [[Teoria flogistonu|teorii flogistonu]], koncepcja [[pierwiastek chemiczny|pierwiastka]] chemicznego, stworzenie podstaw [[termodynamika|termodynamiki]].
* Przyjęcie w drugiej połowie [[XIX]] wieku [[atom|teorii atomowej]] materii i odkrycie elektromagnetycznej natury [[światło|światła]].
* Odrzucenie w połowie XIX w. teorii [[vis vitalis]] i początek współczesnej [[chemia organiczna|chemii organicznej]].
* Przemiany w fizyce, które miały miejsce na przełomie [[XIX]] i [[XX]] w. - [[teoria względności]] [[Albert Einstein|Alberta Einsteina]], odkrycie struktury [[atom|atomu]]u i [[mechanika kwantowa]].
* Przyjęcie [[teoria doboru naturalnego|teorii doboru naturalnego]] Darwina w XIX w. w naukach biologicznych i odrzucenie [[kreacjonizm|kreacjonizmu]]u.
* Stworzenie podstaw współczesnej [[biologia molekularna|biologii molekularnej]] - odkrycie struktury [[białko|białka]] i [[DNA]].
 
== Bibliografia ==
Linia 23:
* Wiktor Werner, ''Między Scyllą obiektywizmu a Charybdą subiektywizmu. Projekt antropologii nauki Roberta Maxwella Younga – próba analizy krytycznej''. [w:] Bożena Płonka-Syroka [red.], „Antropologia wiedzy. Perspektywy badawcze dyscypliny.” Wydawnictwo katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005, s. 53-66
{{Bibliografia stop}}
 
 
 
 
 
[[Kategoria:Historia nauki]]
Linia 50 ⟶ 46:
[[ro:Revoluţia ştiinţifică]]
[[ru:Научно-техническая революция]]
[[ckb:شۆڕشی زانستی]]
[[fi:Tieteellinen vallankumous]]
[[sv:Vetenskapshistoria#Den vetenskapliga revolutionen]]
Linia 55 ⟶ 52:
[[ta:அறிவியல் புரட்சி]]
[[uk:Науково-технічна революція]]
[[vi:Cách mạng khoa học]]
[[zh:科学革命]]