Kobry: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SieBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: sw:Cobra
m HotCat: Szybkie dodanie kategorii "Zwierzęta jadowite", WP:SK
Linia 1:
'''Kobry''' - zbiorcza nazwa kilku [[Rodzaj (biologia)|rodzajów]] jadowitych [[Węże|węży]] (''Naja'', ''Ophiophagus'', ''Hemachatus'', ''Boulengerina'') z rodziny [[Zdradnicowate|zdradnicowatych]]. Zamieszkują tropikalne i pustynne tereny [[Azja|Azji]] i [[Afryka|Afryki]]. Ich jad jest niebezpieczny dla człowieka.
 
[[Plik:KINGCOBRA.jpg|raight|thumb|raight|[[Kobra królewska]] (''Ophiophagus hannah'')]]
 
== Kobry afrykańskie ==
* ''[[Kobra wodna|Boulengerina annulata]]'' - [[kobra wodna]]
* ''[[Hemachatus haemachatus]]'' - [[kobra plująca]]
* ''[[Kobra egipska|Naja haje]]'' - [[kobra egipska]]
* ''[[Naja katiensis]]''
* ''[[Kobra czarnobiała|Naja melanoleuca]]'' - [[kobra czarnobiała]]
* ''[[Naja mossambica]]''
* ''[[Kobra czarnoszyja|Naja nigricollis]]'' - [[kobra czarnoszyja]]
* ''[[Kobra przylądkowa|Naja nivea]]'' - [[kobra przylądkowa]]
* ''[[Naja pallida]]''
 
== Kobry azjatyckie ==
Kobry azjatyckie stanowią co najmniej 8 odrębnych gatunków z rodzaju ''Naja''. Niegdyś wszystkie były uważane za podgatunki ''Naja Naja''.
 
* [[Kobra indyjska]] (''[[Kobra indyjska|Naja naja]]'')
* [[Kobra środkowoazjatycka]] (''Naja oxiana'')
* [[Kobra pospolita]] (''Naja atra'')
* [[Kobra nepalska]] (''Naja kaouthia'')
* [[Naja sumatrana|''Naja sumatrana'']] (''Naja sumatrana'')
* [[Naja sputatrix|''Naja sputatrix'']] (''Naja sputatrix'')
* [[Naja samarensis|''Naja samarensis'']] (''Naja samarensis'')
* [[Naja philippinensis|''Naja philippinensis'']] (''Naja philippinensis'')
* [[Kobra królewska]] (''[[Kobra królewska|Ophiophagus hannah]]'')
 
== Ewolucja ==
Najstarsze ślady kopalniane węży z grupy ''Proteroglypha'' pochodzą z [[Europa Środkowa|Europy Środkowej]], sprzed około 19- 20 mln lat temu. Należały do rodzaju ''Naja'' (nazywanego niegdyś ''Palaeonaja''), który pojawił się w początkach [[Miocen|miocenumiocen]]u i wywodzi się z pewnością z [[Afryka|Afryki]]. W miocenie kobry szeroko rozprzestrzeniły się w całej południowej części [[Europa|Europy]]. Kobry wyginęły w Europie około 2- 3 mln lat temu; możliwe, że na skutek zmian klimatycznych. Prawdopodobnie w okolicach [[Morze Egejskie|Morza Egejskiego]] kobry żyły, aż do 1,5 mln lat temu; ponieważ znacznie dłużej panowały tam sprzyjające warunki klimatyczne. Obecnie kobry wyginęły już w Europie i występują w Azji i Afryce. Wiele odnalezionych skamieniałości to czaszki i kręgi, które zostały odnalezione m.in. w różnych regionach [[Francja|Francji]]. Ich analiza pozwoliła na wyróżnienie trzech gatunków w obrębie rodzaju ''Palaeonaja''. W 1990 roku kopalny rodzaj ''Palaeonaja'', zaczęto nazywać w sposób jednolity z aktualnie istniejącym rodzajem ''Naja''.
 
== Cechy budowy ==
[[Plik:Cobra hood.jpg|raight|thumb|raight|160px|Kobra z rozłożonym kapturem.]]
* '''Oczy:''' czarne mają okrągłą źrenicę. Powieki są zrośnięte tworząc przezroczystą warstwę, która zasłania oko.
* '''Głowa:''' na wysokości skroni widnieją dwa zgrubienia są to gruczoły jadowe.
* '''Pysk:''' obie gałęzie żuchwy połączone są elastycznym więzadłem , które pozwala na dowolne rozszerzanie pyska.
* '''Zęby jadowe:''' nieruchome osadzone z przodu pyska z niemal całkiem zamkniętą rynienką.
* '''Kaptur:''' rozłożenie płaszcza możliwe jest dzięki modyfikacji budowy anatomicznej. Przednie żebra są bardzo wydłużone i składane wzdłuż kręgów szyjnych, kiedy płaszcz nie jest rozwinięty.
* '''Tułów:''' pokryty różnokolorowymi łuskami, długość tułowia wynosi około 1,5m.
* '''Łuski:''' służą przede wszystkim do ochrony przed utratą wody i ułatwiają poruszanie się. Poszczególne części ciała węża pokryte są różnymi typami łusek. Głowa pokryta jest szerokimi płytkami, na grzbiecie są mniejsze i zachodzą na siebie dachówkowato, brzuszne są szersze i ułożone tylko w jednym szeregu.
 
Linia 49:
 
== Zachowanie ==
Kobra atakuje tylko w obronie własnej, kiedy jest niepokojona podczas posiłku lub w okresie godowym. W razie niebezpieczeństwa (kobra plująca i czarnoszyja) rozpylają krople jadu w skoncentrowanej wiązce w oczy zbliżającego się napastnika.
 
'''Postawy ciała:'''
Linia 69:
''Taniec węży'' wykonywany przez święte kapłanki w obrzędzie religijnym, spotykany w [[Azja Południowo-Wschodnia|Azji Południowo- Wschodniej]]. Polega on na gwałtownym przerwaniu tańca i gwałtownym uderzeniu w kosz, wówczas niespodziewanie pojawia się wąż. Tancerka w apogeum tego rytualnego tańca, trzykrotnie całuje głowę kobry królewskiej.
 
W [[Buddyzm|buddyzmiebuddyzm]]ie kobra, występuje w legendzie w której [[Budda]] po reinkarnacji wrócił do [[Indie|Indii]]. Podczas swojej wędrówki musiał odpocząć na prażącym słońcu. W czasie gdy Budda spał, nieopodal przechodziła kobra. Widząc,że człowiek narażony jest na okrutne promienie słoneczne, osłoniła go swoim kapturem, który dawał cień, aż do chwili obudzenia. Budda w podzięce pobłogosławił zwierzę przykładając dwa palce na kapturze.
 
== Bibliografia ==
Linia 75:
 
[[Kategoria:Zdradnicowate]]
[[Kategoria:Zwierzęta jadowite]]
 
[[ar:كوبرا]]