Celownik noktowizyjny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to 77.252.18.221. Autor wycofanej edycji to 94.254.191.235.
lit., drobne merytoryczne, poprawa linków
Linia 1:
[[Image:AKMŁ NTW 4 92 2.jpg|thumb|300px|Aktywny celownik noktowizyjny [[NSP-2]] zamocowany na karabinie automatycznym [[AKM]]]]
[[Image:Rifle wz.1996 Beryl.jpg|thumb|300px|Pasywny celownik noktowizyjny [[PCS-6]] zamocowany na karabinie automatycznym [[Karabinek wz. 96 Beryl|kbs wz. 96 Beryl]]]]
'''Celownik noktowizyjny''' to urządzenie elektrooptyczne umożliwiające celowanie w ciemności. Jest to [[noktowizor]] wyposażony w siatkę celowniczą (z mechanizmem kalibracji) i [[Szyna Picatinny|szynę montażową]] dzięki którym mogżemoże pełnić role [[Celownik (element broni)|celownika]]. Celowniki noktowizyjne są wykorzystywane przez [[Wojska (wojskowość)|wojsko]], [[policja|policję]] i [[organizacja paramilitarna|oddziały paramilitarne]], a w niektórych krajach także przez [[myśliwy]]ch (w Polsce zabronione jest używanie celowników noktowizyjnych na broni palnej). Dzięki celownikom noktowizyjnym żołnierze są w stanie w nocy dostrzec i unieszkodliwić przeciwników bez używania oświetlenia i zdradzania swojej pozycji.
 
Celowniki noktowizyjne zaczęto stosować pod koniec drugiej wojny światowej. W tym czasie celowniki noktowizyjne aktywne wymagające użycia reflektora oświetlającego cel [[podczerwień|światłem podczerwonym]] (o długości fali większej niż 780 nm) (generacja 0).
 
W [[lata 60. XX wieku|latach 60.]] opracowano urządzenia noktowizyjne mogące pracować dzięki wzmacnianiu światła szczątkowego (może to być światło [[gwiazda|gwiazd]] lub [[księżyc]]a). Elementem aktywnym jest [[wzmacniacz obrazu]], zwykle zbudowany jako [[wzmacniacz kaskadowy]] (2 lub 3 tandemowo ustawione wzmacnicze) lub [[wzmacniacz z [[Płytka mikrokanalikowa|płytką mikrokanalikową]]. [[Światło]] po przejściu przez taki wzmacniacz, wzmocnione jest kilka tysięcy razy. Obiekty bardziej odbijające światło są bardziej widoczne, a obiekty mniej odbijające są analogicznie mniej widoczne.
 
Elementem aktywnym w celownikach noktowizyjnych i noktowizorach jest przetwornik optooelektroniczny. Generacje przetwornik optooelektroniczny określają różnice pomiędzy kolejnymi produkowanymi przetwornikami.
Linia 12:
* Generacja 1 - pierwsze pasywne noktowizory o wzmocnieniu sygnału do 5000 razy (typowo około 1000 razy), dają wyraźny obraz przy księżycu w pełni. Celem podniesienia wzmocnienia układu przetworniki łączono w kaskady, maksymalnie trójstopniowe - osiągały wzmocnienia rzędu nawet 20000-40000x. Wadą systemu kaskadowego było zwiększenie szumu przetwornika. Inną wadą jest stosunkowo niska żywotność przetwornika - około 1500 godzin. Przetworniki pierwszej generacji są tanie - można je obecnie (lipiec 2008) nabyć za kwotę od 800 do 2000 zł, są również uważana za technicznie przestarzałe. Zakres pracy dość wąski 750-800nm.
* Generacja 2 - następną generację przetworników opracowano w połowie lat 70. Najistotniejszą zmianą było zastosowanie w nich płytek mikrokanałowych, które umożliwiły uzyskanie większego wzmocnienia - do 50000x. Duże wzmocnienie zapewnia poprawną pracę w czasie bezksiężycowych nocy. Wadami przetworników drugiej generacji jest: cena - są kilkukrotnie droższe niż przetworniki 1 generacji (od 1500 do 3000 zł) i zmniejszenie odporności mechanicznej przetwornika. Zaletami jest zmniejszenie wymiarów przetwornika, zwiększenie rozdzielczości, zwiększenie odstępu sygnału od szumu i znaczne zwiększenie żywotności - do około 3000 godzin. Zakres pracy jest szerszy niż w generacji 1 i wynosi 780-850nm.
* Generacja 3 - wprowadzone w połowie lat 80, są niewielką modyfikacją przetworników drugiej generacji - wprowadzono fotokatodę zbudowaną z [[Arsenek galu|arsenku galu]] (GaAs). Fotokatoda z arsenku galu poprawia znacznie czułość i umożliwia pracę w bardzo szerokim zakresie widma - od 450 nm do 950 nm. Promieniowanie nieba nocnego jest bogate w podczerwień w zakresie 900-950 nm więc przetwornik 3 generacji korzysta z naturalnego emitera podczerwieni, do rozświetlenia mroków nocy. Dodatkowo wprowadzono w przetwornikach 3 generacji warstwę tlenku aluminium (ion film, ion barrier), który chroni płytkę mikrokanalikową przed przedwczesnym zużyciem, co wydłużyło żywotność do 10000 godzin. Przetworniki 3 generacji są bardzo drogie (ok 3 do 8 tysięcy złotych). Zakres pracy jest szerszy niż w generacji 2 i wynosi 780-920nm.
* Generacja 4 - opracowana na przełomie XX i XXI wieku jest modyfikacją przetwornika trzeciej generacji. Usunięto warstwę tlenku aluminium (ion film, ion barrier) co zwiększyło czułość i wzmocnienie ale zmniejszyło żywotność urządzenia. Aby zachować długą żywotność przetwornika wprowadzono impulsowe jego zasilanie sygnałem prostokątnym o nanosekundowym przebiegu (energy gating - "bramowanie" energii). Taka technika zasilania wydłużyła żywotność przetwornika, zwiększyła dynamikę przetwornika oraz zwiększyła odporność przetwornika na "oślepienie". Można komfortowo obserwować światła samochodu, czy też latarnie uliczne na oświetlonej ulicy. Ten typ przetwornika sprawdza się w czasie operacji prowadzonych w terenie zurbanizowanym (operacji MOUT).