Wikipedia

Mnicha: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
z en.wiki, że jaja są białe, trochę z książki, bibliografia
Artykuł przepisany od początku z użyciem anglojęzycznej Wiki. Uporządkowane akapity. Język bardziej formalny.
Linia 25:
|IUCN id = 142636
}}
'''Mnicha nizinna''' (''Myiopsitta monachus'') – gatunek [[Papugi|papugi]] pochodzącej z [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]], obecnie [[Gatunek introdukowany|introdukowany]] w wielu rejonach świata. Szeroko rozpowszechniony na terenach zurbanizowanych. W niektórych krajach uważany szkodnika upraw. Obok [[aleksandretta obrożna|aleksandretty obrożnej]] jest to najlepiej przystosowany do chłodnego klimatu gatunek papugi. Mnichy budują wielkie, zbiorowe gniazda na drzewach lub słupach energetycznych i oświetleniowych. Bywają trzymane jako [[Zwierzęta domowe|zwierzęta domowe]]. Wyhodowano kilka odmian kolorystycznych.
'''Mnicha nizinna''' (''Myiopsitta monachus'') – ptak z rodziny [[Papugowate|papugowatych]] i podrodziny [[Papugi|papug]], jedyny przedstawiciel [[takson monotypowy|monotypowego]] rodzaju '''''Myiopsitta'''''. Zamieszkuje wilgotne lasy środkowej [[Boliwia|Boliwii]], południowej [[Brazylia|Brazylii]], środkowej [[Argentyna|Argentyny]] i [[Urugwaj]]u. <br>Wyróżnia się 4 podgatunki: ''M. m. monachus'', ''M. m. calita'', ''M. m. cotorra'' i ''M. m. luchsi''. Ten ostatni często jest klasyfikowany jako osobny gatunek – [[mnicha górska]] (''Myiopsitta luchsi''). <br>Jest bardzo głośna i nie nadaje się do trzymania w mieszkaniu, ale za to w [[Woliera|wolierze]] na zewnątrz może przebywać przez cały [[rok]], bo jest bardzo odporna na zimno. Jest bardzo rozmowna, ale żeby nauczyć ją mówić trzeba z nią spędzać dużo czasu. W [[Hodowla|niewoli]] wyhodowano kilka odmian [[Barwa|kolorystycznych]], np. białą (albinotyczną), lutino (żółtą), cynamonową i niebieską.
 
==Taksonomia==
; '''Cechy gatunku''': [[Czoło (zwierzęta)|Czoło]] oraz pierś są [[szare]], te drugie u samca ciemno paskowane. Głowę, z wyjątkiem policzków i czoła, kark, ogon i skrzydła z wyjątkiem [[Barwa niebieska|niebieskich]] [[Lotki (ornitologia)|lotek]] pierwszorzędowych są szarozielone. Natomiast zewnętrzne strony ud są jasnozielone. Końce sterówek są żółte. Pomimo tego, że jest papugą, jej ubarwienie sprawia wrażenie "smutnego". [[Samica|Samice]] są o ok. ¹/<sub>5</sub> mniejsze od [[Samiec|samców]]. Często jest też nazywana po prostu ''mnichą'', lub ''mniszką''.
Mnicha nizinna to jedyny przedstawiciel [[takson monotypowy|monotypowego]] rodzaju '''''Myiopsitta'''''. Wyróżnia się 4 podgatunki: ''M. m. monachus'', ''M. m. calita'', ''M. m. cotorra'' i ''M. m. luchsi''. Ten ostatni często jest klasyfikowany jako osobny gatunek – [[mnicha górska]] (''Myiopsitta luchsi'').
 
==Cechy gatunku==
; '''Wymiary''':▼
 
;'''Umaszczenie'''
W stanie dzikim typowe umaszczenie jest zielono-szare z niebieskimi końcówkami skrzydeł i pomarańczowym dziobem. Szare są: czoło, policzki oraz pierś. W wieku dorosłym na piersi samców pojawia się ciemniejszy wzór. Reszta ciała (z wyjątkiem niebieskich [[Lotki (ornitologia)|lotek]] pierwszorzędowych) jest zielona, przy czym zewnętrzne strony ud są jasnozielone lub żółtawe. W [[Hodowla|niewoli]] wyhodowano kilka odmian [[Barwa|kolorystycznych]], np. białą (albinotyczną), lutino (żółtą), cynamonową i niebieską.
 
▲; '''Wymiary''':
* długość ciała: ok. 29 [[Centymetr|cm]]
* rozpiętość skrzydeł: ok. 45 cm
* masa ciała: ok. 100 g
Samice nieco mniejsze od samców ale rozróżnienie płci jest bardzo trudne bez badań.
; '''Pożywienie''': Żywią się różnymi [[Nasiono|nasionami]], [[jagoda (botanika)|jagodami]] i innymi [[owoc]]ami, młodymi [[pęd (botanika)|pędami]] i [[kwiat]]ami drzew oraz [[Owady|owadami]] i ich [[larwa]]mi. W okresie lęgowym ważnym składnikiem są nasiona ostów.▼
 
; '''Biotop''': [[Wilgotny las równikowy|Lasy tropikalne]].
;'''Długość życia'''
15 - 20 lat. W niewoli niekiedy nawet 30 lat.
 
==Pożywienie==
▲; '''Pożywienie''': Żywią się różnymi [[Nasiono|nasionami]], [[jagoda (botanika)|jagodami]] i innymi [[owoc]]ami, młodymi [[pęd (botanika)|pędami]] i [[kwiat]]ami drzew oraz [[Owady|owadami]] i ich [[larwa]]mi. W okresie lęgowym ważnym składnikiem są nasiona ostów.
 
==Występowanie==
Naturalny zasięg występowania obejmuje obszary [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]] o klimacie [[Klimat podzwrotnikowy|subtropikalnym]] i [[Klimat umiarkowany|umiarkowanym]] (gł. Argentyna, Paragwaj, Urugwaj, Boliwia oraz południowy skrawek Brazylii). Gatunek został [[Gatunek introdukowany|introdukowany]] w wielu rejonach świata i obecnie żyje dalej na północ Brazylii a także w Puerto Rico, na Bermudach, Bahamach, w ośmiu stanach USA, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, na Giblartarze, w Izraelu i Japonii. Na niektórych obszarach uważany za poważnego szkodnika upraw.
 
W stanie naturalnym mnicha zamieszkuje niezbyt zwarte tereny lesiste. Dogodne warunki znajduje dla siebie na plantacjach eukaliptusów. Liczne populacje występują na terenach zurbanizowanych gdzie występuje obok gołębii czy szpaków. Obok [[aleksandretta obrożna|aleksandretty obrożnej]] jest to najlepiej przystosowany do chłodnego klimatu gatunek papugi. Zdziczałe kolonie występują w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], [[New Jersey]], [[Cincinnati]], [[Louisville]], [[Connecticut]], w stanie [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]] oraz [[Rhode Island]].
[[Plik:Myiopsitta monachus nid.JPG|135px|thumb|left|Gniazdo]]
 
; '''Gniazdo''': Jest jedną z nielicznych papug, które budują sobie gniazdo. Żyje w [[Kolonia (biologia)|koloniach]]. Swoje gniazda budują z długich (do 60 cm) i odpowiednio grubych (5-10 [[Milimetr|mm]]) patyczków. Najpierw jest jedno kuliste gniazdo, następnie inne [[ptaki]] dobudowują do niego inne, aż powstanie wielkie skupisko gniazd (na zdjęciu), gdzie każdy ptak ma swoje gniazdo. Takie konstrukcje przekraczają niekiedy 3 m i masę ponad 200 kg. Czasami wybudowanie takiego gniazda trwa nawet 3 [[miesiąc]]e. Poza [[Sezon lęgowy|sezonem lęgowym]] służą ptakom jako miejsce noclegu. Ptaki te są bardzo przywiązane do swoich gniazd i wracają do nich nawet po tym, gdy np. były [[Choroba|chore]] i były trzymane w wolierze, ale zostały po wyzdrowieniu wypuszczone na wolność. Zazwyczaj takie gniazdo mieści się na szczycie drzewa, najczęściej [[eukaliptus]]a. Rzadko przez kilka sezonów korzysta z niego ta sama para, zwykle się zmieniają.▼
==Gniazdo==
; '''Lęgi''': Okres lęgowy trwa od [[listopad]]a do [[Marzec|marca]].
▲;Mnicha '''Gniazdo''':jest Jestjedyną jednąpapugą zbudującą nielicznychgniazda. papug,Inne któregatunki budująwykorzystują sobiedziuple gniazdoi jamy. ŻyjeCo wwięcej, są to zbiorowe gniazda służące całej [[Kolonia (biologia)|koloniachkolonii]]. Swoje gniazdaBudują budująje z długich (do 60 cm) i odpowiednio grubych (5-10 [[Milimetr|mm]]) patyczków. Najpierw jestpowstaje jedno kuliste gniazdo, a następnie inne [[ptaki]]osobniki dobudowują do niego inne,kolejne ażz powstanieosobnymi wielkie skupisko gniazd (na zdjęciu), gdzie każdy ptak ma swoje gniazdowejściami. Takie konstrukcje przekraczają niekiedy 3 m średnicy i masę ponad 200 kg. Czasami wybudowanie takiego gniazda trwa nawet 3 [[miesiąc]]e. Poza [[Sezon lęgowy|sezonem lęgowym]] służą ptakom jako miejsce noclegu. Ptaki te są bardzo przywiązane do swoich gniazd i wracają do nich nawet po tym, gdy np. były [[Choroba|chore]] i były trzymane w wolierze, ale zostały po wyzdrowieniu wypuszczone na wolność. Zazwyczaj takie gniazdo mieści się na szczycie drzewa, najczęściejsłupa [[eukaliptus]]a.energetycznego Rzadko przez kilka sezonów korzysta z niego ta sama para, zwykle sięczy zmieniająoświetleniowego.
; '''Jaja''': [[Samica]] składa 4-6 białych [[Jajo (biologia)|jaj]], które wysiaduje przez 22-26 [[Dzień|dni]]. Pisklęta są w gnieździe przez ok. 6 [[Tydzień|tygodni]]. W tydzień po opuszczeniu gniazda samodzielnie zdobywają pokarm.▼
 
; '''Mnicha nizinna a ludzie''': Na niektórych obszarach uważana za poważnego szkodnika upraw.
▲;Okres '''Jaja''':lęgowy trwa od [[Samicalistopad]]a do [[Marzec|marca]]. Samica składa 4-6 białych [[Jajo (biologia)|jaj]], które wysiaduje przez 22-26 [[Dzień|dni]]. Pisklęta są w gnieździe przez ok. 6 [[Tydzień|tygodni]]. W tydzień po opuszczeniu gniazda samodzielnie zdobywają pokarm.
[[Plik:Mönchssittiche Cadiz Portugal.jpg|250px|thumb|left|Mnicha nizinna w gnieździe i obok niego]]
 
== Hodowla ==
; '''Podstawowe wymagania''': Mnicha nizinna jest bardzo rozmowna, ale żeby nauczyć ją mówić trzeba z nią spędzać dużo czasu. Nie nadaje się do trzymania w domu w klatce, gdyż jest bardzo hałaśliwa. Woliera powinna być zbudowana z metalu, gdyż te ptaki niszczą drewniane i plastikowe elementy. Najlepiej trzymać je w grupie od 3-5 par. Są bardzostosunkowo odporne na zimno i mogą przebywać na zewnątrz cały rok, jeżeli zapewnimy im ochronę przed wiatrem, deszczem i śniegiem. Jednak w czasie naprawdę mroźnych zim lepiej będzie im we wnętrzu. Wolierę powinno się zaopatrzyć w powieszoną pod sufitem półkę, aby mogły tam zbudować swoje gniazda. W [[Marzec|marcu]] należy im wrzucać<!--W przenośni oczywiście...--> do woliery patyczki. Zdarza się, że wyprowadzają 2 lęgi w roku.▼
; '''Mutacje''':
* Mutacja szara. Ptak jest całkowicie szary, z jaśniejszym brzuchem, gardłem i pokrywami podogonowymi, a także brzegami [[Lotki (ornitologia)|lotek]] pierwszorzędowych.
Linia 48 ⟶ 66:
* Mutacja niebieska. Ptak jest niebieski, z ciemnymi lotkami pierwszorzędowymi. Brzuch, gardło i pokrywy podogonowe są jaśniejsze. Dziób jest [[Barwa różowa|różowy]].
* Mutacja lutino. Ptak jest cały żółty, ale lotki pierwszorzędowe są białe, a pierś, gardło i brzuch jasnożółtokremowe. Ogon jest też nieco jaśniejszy.
 
▲; '''Podstawowe wymagania''': Nie nadaje się do trzymania w domu w klatce, gdyż jest bardzo hałaśliwa. Woliera powinna być zbudowana z metalu, gdyż te ptaki niszczą drewniane i plastikowe elementy. Najlepiej trzymać je w grupie od 3-5 par. Są bardzo odporne na zimno i mogą przebywać na zewnątrz cały rok, jeżeli zapewnimy im ochronę przed wiatrem, deszczem i śniegiem. Jednak w czasie naprawdę mroźnych zim lepiej będzie im we wnętrzu. Wolierę powinno się zaopatrzyć w powieszoną pod sufitem półkę, aby mogły tam zbudować swoje gniazda. W [[Marzec|marcu]] należy im wrzucać<!--W przenośni oczywiście...--> do woliery patyczki. Zdarza się, że wyprowadzają 2 lęgi w roku.
 
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Mnicha”