'''Biocenoza''' ([[język grecki|gr.]] ''bios'' życie i ''koinós'' wspólny) – zespół [[populacja (biologia)|populacji]] organizmów roślinnych ([[fitocenoza]]), zwierzęcych ([[zoocenoza]]) i mikroorganizmów danego środowiska ([[biotop]]u), należących do różnych gatunków, ale powiązanych ze sobą różnorodnymi czynnikami ekologicznymi i zależnościami pokarmowymi, tworzących całość, która pozostaje w przyrodzie w stanie [[homeostaza|homeostazy]] (czyli dynamicznej równowagi). Biocenoza oraz [[biotop]], czyli środowisko fizyczne (nieożywione) tworzą [[ekosystem]].
Biocenozy mogą być naturalne ([[sawanna]], [[las]], [[jezioro]]) i sztuczne ([[park]], [[ogród]]).