'''Macierz pozakomórkowa''' ([[język angielski|ang.]] '''e'''xtra'''c'''ellular '''m'''atrix, '''ECM''') -– substancja wypełniająca przestrzeń pomiędzy [[Komórka|komórkamikomórka]]mi. Zespala komórki w [[tkanka|tkanki]] i [[narząd]]y. W przybliżeniu można powiedzieć, że twór ten jest skomplikowaną strukturą sieciową, której elementy budulcowe stanowią cząsteczki wydzielane przez komórki do przestrzeni międzykomórkowej (najczęściej są nimi [[polisacharyd|polisacharydy]] oraz związane z nimi [[białko|białka]]). W zależności od rodzaju cząsteczek budulcowych może mieć ona odmienną strukturę np:. zwarte warstwy makrocząsteczek tworzą [[blaszka podstawna|blaszkę podstawną]].
Zasadniczo cząsteczki tworzące ECM można podzielić na trzy główne klasy: [[kolagen|kolageny]]y, [[proteoglikan|proteoglikany]] oraz białka mogące wiązać integryny. Właściwości macierzy są oczywiście zdeterminowane przez tworzące ją [[Związek chemiczny|związki chemiczne]] oraz ich wzajemne proporcje ilościowe. ECM stanowi istotny składnik wielu tkanek, zwłaszcza [[tkanka łączna|tkanek łącznych]]. Istnieją opinie, że macierz pozakomórkowa może pełnić istotną rolę w ustalaniu wzorca różnicowania się organizmu, ponieważ niektóre proteoglikany są kluczowe dla transportu [[morfogen|morfogenów]]ów.
