Datames II: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m HotCat: Usunięto kategorię "Władcy starożytności"; Szybkie dodanie kategorii "Władcy Kapadocji"
Linia 1:
[[ImagePlik:Datames.jpg|thumb|350px| Srebrna moneta Datamesa.<br />'''Awers''': bóg Baaltars na tronie, zwrócony ku lewej stronie, trzymający w prawej ręce winogrona, kłosy zboża i orła, a w lewej ręce berło, otoczony przez mury miejskie.<br />'''Rewers''': nagi bóg Ana i Datames, twarzą w twarz.]]
'''Datames II''' ([[Językjęzyk grecki|gr.]]: ''Δατάμης'', ''Datámēs'') (zm. [[362 p.n.e.]]) – [[Iran|perski]] [[Satrapa (w Persji)|satrapa]] południowej [[Kapadocja|Kapadocji]] w latach [[384 p.n.e.|384]]-[[382 p.n.e.]], całej Kapadocji od [[382 p.n.e.]] do swej śmierci. Syn satrapy południowej Kapadocji Kamisaresa z [[Karia|Karii]] i Skitissy, siostry ojca Tuysa, władcy [[Paflagonia|Paflagonii]].
 
Datames, z pochodzenia [[Karia|Karyjczyk]], pełnił funkcję żołnierza strzegącego pałacu [[Artakserkses II|Artakserksesa II Mnemona]], króla perskiego. Ojciec Kamisares, dzięki odwadze w czasie wojny i wierności wobec króla, otrzymał południową Kapadocję w zarząd. W r. [[384 p.n.e.]] Datames służąc królowi w wojnie z Kaduzyjczykami, mieszkańcami [[Media (kraina)|Medii]], otrzymał satrapię po śmierci ojca w tej wojnie. Dwa lata później objął w posiadanie całą Kapadocję.
==Życie==
Datames, z pochodzenia [[Karia|Karyjczyk]], pełnił funkcję żołnierza strzegącego pałacu [[Artakserkses II|Artakserksesa II Mnemona]], króla perskiego. Ojciec Kamisares, dzięki odwadze w czasie wojny i wierności wobec króla, otrzymał południową Kapadocję w zarząd. W r. [[384 p.n.e.]] Datames służąc królowi w wojnie z Kaduzyjczykami, mieszkańcami [[Media|Medii]], otrzymał satrapię po śmierci ojca w tej wojnie. Dwa lata później objął w posiadanie całą Kapadocję.
 
=== Walka z kuzynem Tuysem= ==
W czasie buntu przeciwko królowi perskiemu Datames stanął po jego stronie, wykazując zdolności wojskowe. Dzięki Datamesowi nieprzyjaciel, który wdarł się do obozu królewskiego, został pobity. Król postanowił dać mu dowództwo w wojnie z buntownikiem Tuysem, władcą Paflagonii. Datames przybył z matką Skitissą, siostrą ojca Tuysa, do niego bez straży, żeby nakłonić go do uległości. Tuys przygotował na niego pułapkę, która się nie udała, bowiem Datames otrzymał ostrzeżenie od poinformowanej matki. Uciekł mu oraz wypowiedział wojnę, w której wziął go do niewoli wraz z żoną i dziećmi. Przybył z jeńcem, zakutym w złote łańcuchy i naramiennice, do [[Artakserkses II|Artakserksesa II]]. Król, wynagradzając hojnie, wysłał go do wojska, zaciąganego na wojnę z [[Starożytny Egipt|Egiptem]]. Otrzymał władzę nad nim na równi z Farnabazosem i Titraustesem.
 
=== Walka z Aspisem= ==
Ok. r. [[378 p.n.e.]] w czasie przygotowań do wojny z [[Starożytny Egipt|Egiptem]], doręczono mu list królewski z rozkazem uderzenia na Aspisa, władcy Kataonii, kraju za [[Cylicja|Cylicją]] na pograniczu [[Kapadocja|Kapadocji]]. Datames, bedąc daleko, wyruszył na wojnę. Wsiadł na okręt z niewielką liczbą doświadczonych żołnierzy. W [[Cylicja|Cylicji]] maszerując dniem i nocą przeszedł [[Tauros]]. Aspis, przygotowywał wojsko, bowiem dowiedział się, że jest wypytywany. Datames, usłyszawszy o tym, ruszył na wroga, który przestraszył się i poddał. Przekazał więźnia [[Mitrydates I (władca Kios)|Mitrydatesowi]], celem zaprowadzenia go do króla.
 
=== Bunt= ==
Datames działaniem przeciwko Aspisowi zaskarbił sobie króla, ale także spowodował na siebie zawiść dworzan. Ci ostatni uknuli spisek na jego życie. Datamesa ostrzegł Pandantes, przyjaciel i skarbnik królewski. W liście napisał m. in. o tym, że się znajdzie w niebezpieczeństwie, gdy mu się nie powiedzie w wojnie z [[Starożytny Egipt|Egiptem]]. Po przeczytaniu listu przybył do wojska do [[Akka|Akki]]. odstąpił tam od króla, a dowództwo na wojskiem powierzył Mandroklesowi z [[Magnezja (Grecja)|Magnezji]] (ok. r. [[370 p.n.e.]]). Wycofał się ze swoimi ludźmi do [[Kapadocja|Kapadocji]], gdzie zdobył sąsiednią [[Paflagonia|Paflagonię]].
 
Przyłączył się do [[Ariobarzanes I (władca Kios)|Ariobarzanesa I]], władcy [[Kios]] i innych buntowników. Przeciwko [[Pizydia|Pizydom]] wysłał młodego syna Arsidajosa z wojskiem. Po jego śmierci postanowił wyruszyć na nich. Teść Mitrobarzanes, dowódca jazdy, zwątpił w jego powodzenie i przeszedł na stronę wroga. Datames, obawiając się dalszych takich kroków, rozpuścił informację, że teść udaje zbiega z jego rozkazu. Wyruszył z wojskiem za jego śladem. [[Pizydia|Pizydowie]] myśląc, że to pułapka, zaatakowali Mitrobarzanesa i innych zbiegów. Doszło do walki między nimi. Gdy pozostała garstka Pizydów, Datames najechał i pokonał ich.
 
Ok. r. [[368 p.n.e.|368]]/[[367 p.n.e.]] Sizinas, najstarszy syn Datamesa, postanowił przejść na stronę króla[[Artakserkses II|Artakserksesa II]]. Król postanowił wysłać do [[Kapadocja|Kapadocji]] Autofradatesa z dużym wojskiem. Ten dążył do szybkiego starcia. Datames, mając wielokrotnie mniejszą armię, pokonał go. Autofradates zachęcał wroga do zawarcia pokoju i przyjaźni. Datames zgodził na propozycje i wysłał posłów do króla.
 
=== Śmierć= ==
Król perski [[Artakserkses II]], nienawidząc Datamesa, postanowił go podstępnie zgładzić. Datames wiele razy unikał zasadzek. Został jednak ujęty przez [[Mitrydates II (władca Kios)|Mitrydatesa]], syna [[Ariobarzanes II (władca Kios)|Ariobarzanesa II]], władcy [[Kios]]. Ten obiecał królowi, że go zgładzi, jeżeli da mu wolną rękę. Zawierając przymierze z Datamesem przez posłów, najeżdżał ziemie króla. Dzięki czemu wzbudził jego zaufanie. Poprosił Datamesa o spotkanie, celem omówienia dalszych działań przeciwko królowi. Na terenie przyszłego spotkania zakopał w kilku miejscach po jednym mieczu, zaznaczając je. W dniu rozmowy, po wysłaniu ludzi na badanie terenu i rewizji, doszło do spotkania. Po zakończeniu rozmowy obaj oddalili się, ale [[Mitrydates II (władca Kios)|Mitrydates]] zawrócił i usiadł na miejscu zakopanej broni. Wezwał Datamesa, udając, że w czasie rozmowy o czymś zapomniał. Wydobył broń i schował pod szatą. Mówił do niego, że zauważył odpowiednie miejsce na obóz. Pokazując to miejsce wbił mu miecz w plecy i zabił go. Po zabójstwie Datamesa II w r. [[362 p.n.e.]], jego następcą w Kapadocji został syn [[Ariaramnes I]].
 
== Bibiografia ==
{{ Poprzednik Następca | urząd=[[Królowie Kapadocji|satrapa południowej Kapadocji]]|lata=[[384 p.n.e.|384]]-[[382 p.n.e.]], potem całej [[Kapadocja|Kapadocji]] [[382 p.n.e.|382]]-[[362 p.n.e.]]|pop=Kamisares|nast=[[Ariaramnes I]] }}
* [[Korneliusz Nepos]], ''Datames'', przekł. A. Krajewska-Wieczorek, [w:] ''Żywoty wybitnych mężów'', wstęp, kom. i red. L. Winniczuk, PWN, Warszawa 1974, s. 113-121.
* [[Poliajnos]], ''Podstępy wojenne'' (księga VII 21, 1-7; VII 29, 1), przekł., wstęp i oprac. M. Borowska, Pruszyński i S-ka, Warszawa 2003, s. 297-299 i 304, ISBN 83-7225-183-9.
 
== Linki zewnętrzne ==
==Bibiografia==
* [http://www.enotes.com/topic/Datames Datames w eNotes]
*[[Korneliusz Nepos]], ''Datames'', przekł. A. Krajewska-Wieczorek, [w:] ''Żywoty wybitnych mężów'', wstęp, kom. i red. L. Winniczuk, PWN, Warszawa 1974, s. 113-121.
*[[Poliajnos]], ''Podstępy wojenne'' (księga VII 21, 1-7; VII 29, 1), przekł., wstęp i oprac. M. Borowska, Pruszyński i S-ka, Warszawa 2003, s. 297-299 i 304, ISBN 83-7225-183-9.
 
{{ Poprzednik Następca | urząd=[[Królowie Kapadocji|satrapa południowej Kapadocji]]|lata=[[384 p.n.e.|384]]-[[382 p.n.e.]], potem całej [[Kapadocja|Kapadocji]] [[382 p.n.e.|382]]-[[362 p.n.e.]]|pop=Kamisares|nast=[[Ariaramnes I]] }}
===Link zewnętrzny===
*[http://www.enotes.com/topic/Datames Datames w eNotes]
 
[[Kategoria: Zmarli w IV wieku p.n.e.]]
 
[[Kategoria: Zmarli w IV wieku p.n.e.]]
[[Kategoria:Władcy Kapadocji]]
 
[[ca:Datames]]
[[de:Datames]]
[[en:Datames]]
[[es:Datames]]
[[fr:Datame]]
[[hr:Datam]]
[[it:Datame]]
[[sh:Datam]]