Stanisław Gabriel Tęczyński: Różnice pomiędzy wersjami

'''Stanisław Gabriel Tęczyński''', herbu [[Topór (herb szlachecki)|Topór]], (ur. [[27 marca]] [[1514]], zm. [[5 grudnia]] [[1561]]) – hrabia (tytuł Świętego Imperium Rzymskiego od 1527r1527 r., [[starosta]] [[Lublin|lubelski]] (1547-1560), [[kasztelan]] [[Lwów|lwowski]] (1551-1554), [[wojewodowie sandomierscy|wojewoda sandomierski]] (1554-1555 ), [[wojewodowie krakowscy|wojewoda krakowski]] (1555-1560), [[starosta]] [[Trembowla|trembowolski]], kolejny dziedzic [[Kraśnik]]a, dóbr na Lubelszczyźnie i Podlasiu, klucza morawickiego i części tęczyńskiego.

== Rodzina ==

Matką jego była Dobrochna Sapieha h. [[Lis]] (zm. po 1512 r.) - córka [[Jan Sapieha|Jana Sapiehy]] - sekretarza królewskiego i kanclerza królowej Heleny, wojewody podlaskiego i marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Ojcem jego był [[Jan Tęczyński (zm. 1532)]], Gabriel, h. [[Topór (herb szlachecki)|Topór]] (ur. [[1484]], zm. [[21 maja]] [[ 1553]]) - hrabia (tytuł Świętego Imperium Rzymskiego od 1527r1527 r., [[podkomorzy]] (1515) i [[wojewoda]] [[Sandomierz|sandomierski]] (1543), [[kasztelan]] (1518) i [[starosta]] [[Lublin|lubelski]]. Miał siostrę Beatę, którą poslubił [[Jan Zabrzezia]] - marszałek dworski litewski.

Żoną jego została ok. 1538 r. Anna Bogusz, z którą miał dwoje dzieci. Jego synem był [[Jan Baptysta Tęczyński]] (1540- 1563) - wojewoda bełski i starosta lubelski i córką Katarzyna Tęczyńska (1544-1592) - żona księcia [[Jerzy Olelkowicz Słucki|Jerzego Olelkowicza Słuckiego]] - starosty bobrujskiego i następnie księcia [[Krzysztof Radziwiłł Piorun|Krzysztofa Mikołaja Pioruna Radziwiłła]].

== Działalność ==

W młodości studiował na [[UJ|Akademii Krakowskiej]]. W latach 1530-1531 był dworzaninem księcia [[Albrecht Hohenzollern (1490-1568)|Albrechta Hohenzollerna (1490-1568)]] władcy [[prus]]kiego. Następnie przebywał w [[Niderlandy|Niderlandach]] (1533-1535). Był sympatykiem reformacji i senatorem popierającym politykę [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]] wobec papiestwa i Kościoła. Dążył do zwiększenie wolności w sferze podatkowej i w sprawach personalnych. Był wykonawcą królewskiego aktu lokacyjnego ze stycznia [[1542]] wydanego przez Zygmunta Augusta dla [[Siemiatycze|Siemiatycz]]. 2 kwietnia 1542 wprowadza w tej miejscowości władze miejskie i zleca pracę nad organizacją miasta i jego kolonizacją. W 1553 roku został wysłany przez króla z poselstwem do Turcji. Piastował urzędy między innymi: starosty lubelskiego (1547-1560), kasztelana lwowskiego (1551-1554), wojewody sandomierskiego (1554-1555) i krakowskiego (1555-1560). Był dziedzicem dóbr na Lubelszczyźnie i Podlasiu, klucza morawickiego oraz połowy klucza tęczyńskiego. Był mądrym i zaradnym gospodarzem. Dla ojca wybudował piękny rycerski [[renesans]]owy nagrobek w kaplicy [[Tęczyńscy|Tęczyńskich]] w [[Kraśnik]]u.

== Źródła ==

Janusz Kurtyka, ''Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu'', Wydawnictwo Secesja: 1997

{{DEFAULTSORT:Tęczyński Stanisław Gabriel}}