Hansa-Brandenburg C.I: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m +fotka z commons
uzupełnienia i ulepsz.
Linia 4:
|podpis grafiki = Hansa-Brandenburg C.I
|państwo = {{Państwo|DEU1871}}
|producent = [[Hansa und Brandenburgische Flugzeug-Werke|Hansa-Brandenburg]], [[Phönix Flugzeugwerke|Phönix]], [[Ungarische Flugzeugfabrik AG|UFAG]]
|typ = [[samolot rozpoznawczy]]
|konstrukcja = [[dwupłat]]
|załoga = 2 osoby
|data oblotu = [[1916]]
|lata produkcji = [[1916]]-
|wycofany =
|egzemplarze =
Linia 54:
|doskonałość =
|współczynnik obciążenia konstrukcji =
|uzbrojenie = 1 stały i 1 ruchomy [[Karabin maszynowy Schwarzlose wz. 07/12|karabin maszynowy Schwarzlöse]] (8 mm), 100 kg bomb
|liczba miejsc =
|przestrzeń ładunkowa =
|wyposażenie dodatkowe =
|użytkownicy = [[Cesarstwo Niemieckie]], [[Austro-Węgry]], [[Czechosłowacja]], [[Polska]]
|rzuty =
|commons =
}}
 
'''Hansa-Brandenburg C.I''' – niemieckiaustro-węgierski [[samolot rozpoznawczy]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], konstrukcji niemieckiej.
 
=== Historia i opis konstrukcji ===
Konstruktorem [[dwupłat]]owca C.I, będącego rozwinięciem szkolnej maszyny [[Hansa-Brandenburg B.I]], był inż. [[Ernst Heinkel]]. Zmiany obejmowały przede wszystkim zastosowanie mocniejszych silników i dodanie uzbrojenia - przy niezmienionej sylwetce (potocznie zwano go "dużym Brandenburgiem", mimo niemal identycznych wymiarów - w odróżnieniu od "małego" [[Hansa-Brandenburg B.I|B.I]]). Ten udany samolot nie zyskał zainteresowania lotnictwa niemieckiego, lecz produkowany był również w dużych ilościach na licencji w Austro-Węgrzech w zakładach [[Phönix Flugzeugwerke|Phönix]] w [[Wiedeń|Wiedniu]] i [[Ungarische Flugzeugfabrik AG]] (UFAG) w [[Budapeszt|Budapeszcie]]<ref name=samol>W. Obuchowicz, A. Nikiforow, op.cit. s.18-19</ref>, a po wojnie również w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] przez zakłady [[Aero]] jako '''A-14, A-15 i A.26'''. Stosowano w nich rozmaite silniki Austro-Daimler o mocy od 120150 [[Wat|kW]]do (160200 [[koń mechaniczny|KM]]), doMercedes 174160 [[Wat|kW]]KM, (235Hiro [[koń200-230 mechaniczny|KM]]) i Benz 200-230 KM<ref name=samol/>. Uzbrojenie stanowił 1 ruchomy [[Karabin maszynowy Schwarzlose wz. 07/12|karabin maszynowy Schwarzlöse]] 8 mm wz.07/12 umieszczony na obrotnicy w tylnej kabinie (w niektórychczęści egzemplarzachegzemplarzy montowano dodatkowo 1 stały karabin maszynowy strzelający do przodu nad górnym płatem, a w samolotach późniejszej produkcji - [[zsynchronizowany karabin maszynowy]] Schwarzlose M.16/R). Niektóre samoloty produkcji Phönix miały kabinę obserwatora w formie dość wysokiej oprofilowanej wieży, przez co karabin maszynowy na obrotnicy na szczycie mógł strzelać dookoła ponad górnym płatem. Mógł on zabrać także do 100 kg bomb<ref name=samol/>.
 
Firma Phönix produkowała samoloty serii 26, 27, 29, 129, 229, 329, 429, a UFAG - 61, 63, 64, 67, 68, 69, 169, 269, 369 (stanowiły one pierwszą część numeru seryjnego)<ref name=samol/>. Phönix wyprodukował ich 480, a UFAG 876, łącznie 1356<ref name=samol/>. Cechą samolotów Hansa-Brandenburg C.I był wysoki silnik, ograniczający widoczność dla pilota, dlatego w samolotach produkcji Phoenix silnik montowano ok. pół metra niżej, natomiast samoloty UFAG miały staranne okapotowanie silnika<ref name=samol/>.
 
=== Służba w lotnictwie polskim ===
Samoloty oprócz lotnictwa [[Państwa Centralne|Państw Centralnych]] i [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] użytkowane były po wojnie w dużej liczbie (33, a nawet według niektórych źródeł 54 egzemplarze)<ref>K. Chołoniewski, W. Bączkowski, op.cit.</ref> również w [[Lotnictwo wojskowe II RP|polskim lotnictwie]], służąc do połowy lat dwudziestych m.in. w [[5 Eskadra Wywiadowcza|5]] i [[6 Eskadra Wywiadowcza|6 Eskadrze Wywiadowczej]] i [[2 Pułk Lotniczy|2 Pułku Lotniczym]] oraz prawdopodobnie w [[8 Eskadra Wywiadowcza|8]] i [[16 Eskadra Wywiadowcza|16 Eskadrze Wywiadowczej]].
 
[[5 listopada]] [[1918]] [[Stefan Bastyr]] wraz z obserwatorem [[Janusz de Beaurain|de Beaurain]] wykonali na Brandenburgu C.I pierwszy lot bojowy lotnictwa niepodległej Polski (jeszcze przed oficjalnie przyjmowanym dniem odzyskania niepodległości 11 listopada). Obrzucili lekkimi [[bomba lotnicza|bombami]] 15 kg i ostrzelali ukraińskich żołnierzy wycofujących się po próbie ataku na Dworzec Główny we Lwowie<ref>Tomasz Kopański, ''Lotnictwo w obronie Lwowa w listopadzie 1918 roku'', w: Militaria i Fakty nr 6/2001, s.40</ref>
 
{{Przypisy}}
=== Bibliografia ===
*{{cytuj książkę |nazwisko=Wiesław Bączkowski|imię=Krzysztof Chołoniewski,|tytuł=Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 - Tomik 1|rok=1987 |wydawca=Wydawnictwo Komunikacji i Łączności|miejsce=Warszawa |isbn = 83-206-0566-0}}
*{{cytuj książkę |nazwisko=Sharpe|imię=Michael|tytuł=Dwupłatowce, trójpłatowce i wodnosamoloty|rok=2001 |wydawca=Bellona|miejsce=Warszawa |isbn = 83-11-09273-7}}
*{{cytuj książkę |nazwisko=Obuchowicz|imię=Walerij|nazwisko2=Nikiforow|imię2=Andriej|tytuł=Samoliety Pierwoj Mirowoj Wojny (Самолеты первой мировой войны)|rok=2003 |wydawca=Harwest|miejsce=|isbn = 985-13-1701-2|język=ru}}
 
=== Linki zewnętrzne ===