Wersja z 21:27, 1 cze 2010 edytuj Piotr967 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 44 694 edycje m Wycofano edycje użytkownika 83.20.26.53 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Lahcim nitup. ← poprzednia edycja		Wersja z 17:38, 2 wrz 2010 edytuj anuluj edycję Wiher (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 24 506 edycji m WP:SK, lit., drobne techniczne następna edycja →
Linia 1: '''Wykopaliska archeologiczne''' to jedna z najważniejszych terenowych metod badawczych [[archeologia\|archeologii]], polegająca na systematycznym i pieczołowicie dokumentowanym fizycznym rozbiorze [[stanowisko archeologiczne\|stanowiska archeologicznego]] na poszczególne [[jednostka stratygraficzna\|jednostki stratygraficzne]], w kolejności od najmłodszej do najstarszej. [[~~Grafika~~Plik:BirkaExcavation2.png\|right\|thumb\|180px\|Wykopaliska na terenie wczesnośredniowiecznej osady w Birce w Szwecji]] == Rodzaje wykopalisk archeologicznych == [[~~Grafika~~Plik:Detalle en la Alcazaba, Alhambra.JPG\|right\|thumb\|Wykopaliska w Alhambrze]] Wyróżnić można dwa zasadnicze rodzaje wykopalisk: * wykopaliska badawcze, podejmowane z pobudek czysto naukowych i dotyczące niezagrożonych stanowisk archeologicznych; Linia 21 ⟶ 22: == Narzędzia stosowane podczas wykopalisk archeologicznych == [[~~Grafika~~Plik:Masons trowel.jpg\|thumb\|right\|Szpachelka typu angielskiego - najważniejsze narzędzie każdego archeologa terenowca]] W czasie wykopalisk stosowane być mogą wszelkie narzędzia, które są wystarczająco precyzyjne, aby oddzielać od siebie poszczególne jednostki stratygraficzne. W zależności od rozciągłości i miąższości danej jednostki stratygraficznej, jak również od jej zawartości do jej eksploracji mogą być używane: Linia 27 ⟶ 28: * szpadle - do warstw średniej miąższości, bez zawartości zabytkowej * szpachelki = do warstw niewielkiej miąższości oraz do warstw zawierających zabytki ruchome. Ponadto, archeolodzy stosują rozmaite inne narzędzia, dostosowane do specyficznych rodzajów jednostek stratygraficznych danego stanowiska: szczotki, pędzle, skalpele, łyżki, itp.. == Metodyka wykopalisk == [[~~Grafika~~Plik:Coudoulous I stratigraphie.jpg\|thumb\|left\| Przekrój przez stratyfikację paleolitycznego stanowiska Coudoulous we Francji z oznaczonymi jednostkami stratygraficznymi]] Wykopaliska archeologiczne polegają na identyfikowaniu granic (w płaszczyźnie poziomej i pionowej) kolejno zalegających coraz niżej jednostek stratygraficznych i ich eksploracji w kolejności odwrotnej do kolejności, w jakiej zostały kiedyś [[depozycja\|zdeponowane]]. Każda jednostka stratygraficzna ~~reprezntuje~~reprezentuje jakiś epizod historii stanowiska archeologicznego. Jednostki stratygraficzne dzielą się na: * warstwowe jednostki stratygraficzne (depozyty) Linia 38 ⟶ 39: Sekwencja jednostek stratygraficznych odzwierciedla historię stanowiska. Historię stanowiska przedstawia się graficznie za pomocą tzw. [[macierz Harrisa\|macierzy Harrisa]] lub diagramu Harrisa (''Harris Matrix''), która przedstawia relacje czasowe pomiędzy poszczególnymi jednostkami stratygraficznymi. W czasie eksploracji z warstwowych jednostek stratygraficznych wydobywane są zabytki ruchome, jak również pobierane są próbki [[sedyment]]u do badań [[paleobiologia\|paleobiologicznych]]. Wszystkie jednostki stratygraficzne (ich granice), jak również ważniejsze elementy ich zawartości (np. elementy konstrukcyjne czy skupiska zabytków ruchomych) są dokumentowane opisowo, fotograficznie i rysunkowo. Ponieważ zasadniczą rolę w procesie wykopalisk archeologicznych odgrywa zapewnienie późniejszej możliwości odtworzenia nieistniejącego już stanowiska archeologicznego, kluczowe znaczenie ma stosowanie stałych systemów pomiarowych: siatki pomiarów w płaszczyźnie poziomej (zazwyczaj opartej na [[kartezjański układ współrzędnych\|kartezjańskim układzie współrzędnych]]) oraz pomiarów wysokościowych opartych na odniesieniach do stałych ~~punków~~punktów wysokościowych (reperów). <br clear="all"/> == Dokumentacja wykopalisk == * Dokumentacja opisowa to wszelkiego rodzaju notatki, opisy i dzienniki polowe sporządzane przez archeologów w terenie. Współcześnie najczęściej dokumentację opisową sporządza się na uprzednio wydrukowanych zestandaryzowanych kartach opisu jednostek stratygraficznych. Linia 47 ⟶ 49: {\|align=center \|- \|[[~~Grafika~~Plik:Karta dokumentacji jednostki stratygraficznej.jpg\|thumb\|300px\|Karta dokumentacji jednostki stratygraficznej używana przez ekspedycję IAE PAN; awers]] \|[[~~Grafika~~Plik:Karta dokumentacji jednostki stratygraficznej2.jpg\|thumb\|300px\|Karta dokumentacji jednostki stratygraficznej używana przez ekspedycję IAE PAN; rewers]] \|} Linia 55 ⟶ 57: * Philip Barker, ''Techniki wykopalisk archeologicznych'', Warszawa 1994. {{DEFAULTSORT: }} [[Kategoria:Stanowiska archeologiczne]] [[Kategoria:Teoria i metodologia archeologii]]

Wykopaliska: Różnice pomiędzy wersjami