Frygia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ArthurBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: sr:Фригија
Bibliografia, uzp. merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Azja-Mniejsza.png|prawo|mały|300px|<center>PołożenieFrygia Frygiijako prowincja rzymska.]]
{{Źródła|data=2010-07}}
[[Plik:Azja-Mniejsza.png|prawo|mały|300px|<center>Położenie Frygii]]
[[Plik:Phrygians.jpg|prawo|mały|300px|<center>Frygowie]]
'''Frygia''' ([[łacina|łac.]] ''Phrygia'') to [[starożytność|starożytna]] kraina w zachodniej części [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]], położona między [[Bitynia|Bitynią]], [[Myzja|Myzją]], [[Lidia (kraina)|Lidią]], [[Karia|Karią]], [[Licja|Lycją]], [[Pamfylia|Pamfylią]], [[Likaonia|Lykaonią]] i [[Galacja|Galacją]]. Była znana z kwitnącego rolnictwa i chowu bydła, kopalni złota i kamieniołomów [[marmur]]u. Zamieszkiwali ją spokrewnieni z [[Tracja|Trakami]] indoeuropejscy [[Frygowie]], którzy przybyli na te ziemie około [[X wiek p.n.e.|1000 r. p.n.e.]] Stolicą Frygii było [[Gordion]]. Aż do najazdu [[Kimmerowie|Kimmerów]] (około [[700 p.n.e.]]) Frygia była niezależnym królestwem. OkołoRozkwit [[600sztuki p.n.e.]]frygijskiej dostałaprzypadł sięwłaśnie podna panowanieten [[Lidia (kraina)|Lidów]], a wokres: [[546IX p.n.e.]] [[Starożytna Persja|Persów]]. Ponad dwieście lat później zdobył ją [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]]. Po jego śmierci ([[323wiek p.n.e.]]) pozostawała pod zmiennymi rządami [[diadochowie|diadochówIX]]. Wi [[IIIVIII wiek p.n.e.|IIIVIII w. p.n.e.]] na jej terytorium osiedlili się [[Celtowie|celtyccy]] [[Galatowie]]. OdNiektóre [[188mitologia p.n.e.]]grecka|greckie Frygia była w granicach [[Pergamon (państwo)|Pergamonumity]] i wrazpochodzenia z nim została przekazana w [[133 pfrygijskiego.n.e.]] [[republikaJako rzymska|republicebóstwa rzymskiej]]krajowe przez ostatniegoczczono [[królManes]]a, [[PergamonCybele (państwo)|Pergamonu]], [[Attalos III Filometer|Attalosa III FilometeraKybele]].) Po podziale imperium rzymskiego wi [[395]] r. znalazła się w cesarstwie wschodnim. Po [[Bitwa pod Manzikertem|bitwie pod Manzikert]] w [[1071]] r. Frygia przejściowo znalazła się pod panowaniem [[Turcy Seldżuccy|Seldżuków]]. Pod koniec XI w, wraz z całą zachodnią [[Anatolia|Anatolią]], wróciła ona pod panowanie [[Cesarstwo Bizantyjskie|Bizantyjczyków]]. W 1204, po zdobyciu [[KonstantynopolAttis]]a przez Krzyżowców - uczestników [[IV wyprawa krzyżowa|IV Krucjaty]] - [[Cesarstwo Bizantyńskie]] uległo rozpadowi. Frygia weszła w skład [[Cesarstwo Nicejskie|Cesarstwa Nikei]]. Po odbiciu [[Konstantynopol]]a w [[1261]], za rządów cesarza [[Michał VIII Paleolog|Michała VIII Paleologa]], Frygia weszła ponownie w skład [[Cesarstwo Bizantyńskie|Cesarstwa bizantyjskiego]]. W [[XIV wiek|XIV]] wieku jej terytorium podbili [[Turcy Osmańscy]]. Od tego czasu Frygia pozostaje częścią [[Turcja|Turcji]].
 
Około [[600 p.n.e.]] dostała się pod panowanie [[Lidia (kraina)|Lidów]], a w [[546 p.n.e.]] [[Starożytna Persja|Persów]]. Ponad dwieście lat później zdobył ją [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]]. Po jego śmierci ([[323 p.n.e.]]) pozostawała pod zmiennymi rządami [[diadochowie|diadochów]]. W [[III wiek p.n.e.|III w. p.n.e.]] na jej terytorium osiedlili się [[Celtowie|celtyccy]] [[Galatowie]]. Od [[188 p.n.e.]] Frygia była w granicach [[Pergamon (państwo)|Pergamonu]] i wraz z nim została przekazana w [[133 p.n.e.]] [[republika rzymska|republice rzymskiej]] przez ostatniego [[król]]a [[Pergamon (państwo)|Pergamonu]], [[Attalos III Filometer|Attalosa III Filometera]].
Rozkwit sztuki frygijskiej przypadł na [[IX wiek p.n.e.|IX]] i [[VIII wiek p.n.e.|VIII w. p.n.e.]] Niektóre [[mitologia grecka|greckie mity]] są pochodzenia frygijskiego. Jako bóstwa krajowe czczono [[Manes]]a, Cybele ([[Kybele]]) i [[Attis]]a.
 
Frygia bardzo wcześnie uległa chrystianizacji. Jak podaje and [[Euzebiusz z Cezarei]] (Hist. Eccl. ks. XVI)<ref>Por. poslk przekład tego dzieła: ''Historia Kościelna. O Męczennikach Palestyńskich'', Arkadiusz Lisiecki (tłumacz. z greckiego , wstęp, objaśn. indeksy). Poznań 1924, s. 632, seria: Pisma Ojców Kościoła 3.</ref> w czasach [[Dioklecjan]]a jedno z miast frygijskich była całkowicie chrześcijańskie. Jednym z ważniejszych świętych frygijckich II w., któremu przypisuje się wiele cudów i nawróceń był Avircius Marcellus (Abercius).
 
Po podziale imperium rzymskiego w [[395]] r. Frygia znalazła się w cesarstwie wschodnim. Po [[Bitwa pod Manzikertem|bitwie pod Manzikert]] w [[1071]] r. przejściowo znalazła się pod panowaniem [[Turcy Seldżuccy|Seldżuków]]. Pod koniec XI w, wraz z całą zachodnią [[Anatolia|Anatolią]], wróciła ona pod panowanie [[Cesarstwo Bizantyjskie|Bizantyjczyków]]. W 1204, po zdobyciu [[Konstantynopol]]a przez Krzyżowców - uczestników [[IV wyprawa krzyżowa|IV Krucjaty]] - [[Cesarstwo Bizantyńskie]] uległo rozpadowi. Frygia weszła w skład [[Cesarstwo Nicejskie|Cesarstwa Nikei]]. Po odbiciu [[Konstantynopol]]a w [[1261]], za rządów cesarza [[Michał VIII Paleolog|Michała VIII Paleologa]], Frygia weszła ponownie w skład [[Cesarstwo Bizantyńskie|Cesarstwa bizantyjskiego]]. W [[XIV wiek|XIV]] wieku jej terytorium podbili [[Turcy Osmańscy]]. Od tego czasu Frygia pozostaje częścią [[Turcja|Turcji]]{{Fakt|data = 2010-09}}.
 
 
==== Zobacz też ====
* [[Czapka frygijska]]
* [[Midas]]
* [[czapka frygijska]], [[Midas]], [[Anatolia (Turcja)]]
* [[Alaşehir|Filadelfia]]
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj stronę | url = http://www.antikforever.com/Asie_Mineure/Phrygiens/les%20Phrygiens.htm| autor = Joël Guilleux | praca = Antikforever.com: "4000 ans d'histoire..."| tytuł = Les Phrygiens. De vers 1200 à vers 700 | data dostępu = 2010-09-31 | język = fr}}
* {{Cytuj stronę | url =http://encyclopedia.jrank.org/PER_PIG/PHRYGIA.html | tytuł = Phrygia |praca = Online encyclopedia (Britannica)| data dostępu = 2010-09-02| język = en}}
* {{Cytuj książkę | autor = Francesco D'Andria | autor2 = Paul Arthur |tytuł = Hierapolis of Phrygia, Pamukkale : An archeological guide | seria = Ancient cities of Anatolia 5 | miejsce = Istambuł |rok = 2003 }}
 
{{Przypisy}}
 
==== Zobacz też ====
* [[czapka frygijska]], [[Midas]], [[Anatolia (Turcja)]]
 
[[Kategoria:Geografia historyczna starożytności]]