Janggi: Różnice pomiędzy wersjami

W Janggi odpowiedniki królów, występujących w szachach Zachodnich określa się jako generałów armii (''janggun''). Generałowie oznaczeni są chińskim znakiem Han (w chińskim [[Hanyu pinyin|pinyin]]: Hàn; 漢) dla pionków czerwonych i ''Cho'' (Chŭ; 楚) - dla zielonych. Reprezentują one wrogie państwa [[Han (Okres Walczących Królestw)|Han]] i [[Chu]], które toczyły ze sobą walkę o panowanie w początkowym okresie rządów [[Dynastia Qin|dynastii Qin]] w Chinach (zob.: [[rywalizacja między Chu a Han]], [[Okres Walczących Królestw]], [[Okres Wiosen i Jesieni]]). W [[Korea Północna|Korei Północnej]] nie używa się określeń „Chu” i „Han”; tutaj czerwony generał nosi nazwę ''jang'' (''chang''; 將, "generał",), zielony natomiast nazywany jest ''gwan'' (''kwan''; 官, "minister").▼

Janggi od swojego chińskiego odpowiednika różnią się tym, że w janggi generał rozpoczyna grę w centralnym punkcie pałacu, rzadziej w środkowym punkcie dolnej krawędzi pałacu. Generał może przesunąć się o jedno pole naraz wzdłuż linii zaznaczonych na planszy na dowolną spośród 9 pozycji wewnątrz pałacu. Wewnątrz pałacu można wyróżnić 4 ukośne linie, łączące jego centralny punkt z kątami. Utrata generała oznacza przegraną. Generał nie może opuszczać pałacu bez względu na okoliczności. Kiedy generałowie znajdą się naprzeciwko siebie i żaden z graczy nie ma możliwości wykonania ruchu, ma miejsce ''bikjang'' – remis. Ta reguła odróżnia Janggi od szachów chińskich, gdzie ustawienie generałów naprzeciwko siebie jest sprzeczne z zasadami gry. ▼

Pionek, nazywany koniem lub ''ma'' (馬) jest bardzo podobny do [[skoczek|Skoczka]] w [[szachy|szachach]] międzynarodowych, z wyjątkiem tego, że "kąt" ruchu konia nie może być zajmowany przez żaden inny pionek, podobnie jak w przypadku konia w chińskim [[Xiangqi]]. Ruch konia przypomina ruch wykonywany przez słonia, z tym że koń może posunąć się tylko o jedno pole w linii ukośnej. Koń może być ustawiany zamiennie ze znajdującym się obok niego słoniem.▼

Oznaczone są symbolem ''po'' (包). Każdy gracz dysponuje dwoma działami. Działa umiejscowione są w szeregu za pionkami, bezpośrednio naprzeciw Koni (jeśli Konie znajdują się na polu, sąsiadującym z rydwanami). Działo porusza się skokami pionowo lub poziomo. Skok działa może mieć dowolną długość, pod warunkiem, że między jego wyjściową pozycją a pozycją docelową znajduje się dokładnie jeden pionek. Aby działo mogło zbić jakiś pionek, między nim a tym pionkiem musi znajdować się jeszcze jeden pionek (tej samej strony bądź strony przeciwnej). Wówczas działo wykonuje ruch i zbija pionek. Na początku gry, kiedy jeszcze wszystkie pionki znajdują się na swoich miejscach działa są szczególnie przydatne, jednak ich rola maleje w miarę posuwania się gry. Pionkiem, przez który przeskakuje działo, nie może być drugie działo; działa nie mogą także zbijać się nawzajem.▼

Pionki te oznaczone są symbolem ''byeong'' (兵) (termin, używany głównie na określenie żołnierza), odnoszącym się do figur czerwonych, natomiast dla figur zielonych stosuje się symbol ''jol'' (卒) (który również oznacza żołnierza, jednak jest rzadszy w użyciu). Każda ze stron dysponuje 5 żołnierzami. Umieszczone są one w szeregu, znajdującym się najbliżej przeciwnej strony, zajmując co drugie miejsce na planszy. Poruszają się i zdobywają punkty inaczej niż pionki w szachach międzynarodowych, wykonując ruch na wprost bądź w inną stronę. Inaczej niż w szachach chińskich, żołnierze nie muszą poruszać się na boki. Taki ruch dozwolony jest tylko wtedy, gdy sięgną końca planszy. Żołnierze mogą także wykonywać pojedyncze ruchy wewnątrz pałacu przeciwnika, jednak mogą to być wyłącznie ruchy naprzód.▼

* [[Władysław Litmanowicz|W.Litmanowicz]], [[Jerzy Giżycki (krytyk filmowy)|J. Giżycki]], "Szachy od A do Z", tom I, Warszawa 1986, str. 463▼