Hererowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RibotBOT (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: en:Herero people
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot usuwa zbędne szablony przypisów; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[Plik:Herero women.jpg|thumb|250px|Kobiety z ludu Herero w tradycyjnych strojach]]
'''Herero''' – grupa etniczna należąca do grupy ludów Bantu zamieszkująca południową część Afryki (głównie Namibię oraz w niewielkiej liczbie Botswanę i Angolę). Jej liczebność szacowana jest na około 100tys. Są blisko powiązani z Himba, posiadają m.in. wspólny język.
Herero to bardzo dumny naród farmerski. Miarą ich zamożności jest liczba posiadanych krów. W ich kulturze człowiek bez zwierząt jest niczym. To, jak ważne jest dla nich posiadanie stada uwidacznia się w tradycyjnym stroju kobiet.
 
== Podgrupy ==
Herero dzieli się na kilka podgrup (w tym ovaHimba i ovaTjimba wywodzących się z tego samego plemienia): Ndamuranda żyjący w Kaokoland, Mahero z rejonów Okahandja i Zeura z Omaruru. Grupa o nazwie Mbandero zamieszkuje wschodnie tereny Namibii w okolicach miasteczka Goababis, które formalnie nazywane jest Hereroland oraz grup w Angoli: vaKuvale, vaZemba, Hakawona i Tjavikwa, którzy regularnie przekraczają granicę Namibii i Angoli podczas migracji ze swymi stadami. Nawet jeżeli poszczególne grupy mają ten sam język, kulturę i pochodzenie, ich tradycje różnią się znacznie. Główna grupa Herero w centralnej Namibii (tzw. Herero właściwe) była pod wpływem kultury zachodniej w okresie kolonialnym, tworząc zupełnie nową tożsamość . Północno-zachodnie grupy (takie jak Himba, Kuvale i Tjimba) są bardziej konserwatywne, zachowują kulturowe aspekty, które zostały utracone przez południowe grupy (Herero prawidłowe i Mbanderu). Na przykład, na południu Herero noszą ubrania podobne do ubrań kolonialnych Europejczyków zamiast tradycyjnej odzieży skórzanej. Zaangażowani są w gospodarkę Namibii i Botswany, głównie jako hodowcy bydła. Herero z Kaokoland i Angoli pozostają w izolacji i nadal prowadzą życie nomadów.
 
== Język ==
Język Herero (Otjiherero) jest południowo-środkowym językiem bantu z Kongo-Nigerskiej rodziny języków. Grupa języków Otjiherero obejmuje wiele dialektów, w tym Oluthimba lub Otjizemba (dialekt z Angoli), które różnią się przede wszystkim fonologią. Inne dialekty to Otjihimba i Otjikuvale; wszystkie dialekty różnią się od standardowych, z wyjątkiem języka Mbanderu, który jest identyczny jak standardowy język Herero używany w namibijskich mediach a także jako przedmiot w szkołach.
 
== Historia ==
W ciągu XVII i XVIII wieku Herero migrowali z rejonów wschodniej Afryki na tereny dzisiejszej Namibii. Osiedlając się na trawiastych terenach zaczęli zajmować się pasterstwem. Początkowo zamieszkiwali rejony obecnego Kaokoland nad rzeką Kunene. Na początku XIX wieku lud Nama z Republiki Południowej Afryki, który był już w posiadaniu broni palnej, wkroczył na ich ziemie. Początkowo Nama zaczęli wypierać Herero, co doprowadziło do wojny między dwiema grupami. W tym czasie duża liczba Herero przeprawiła się przez rzekę Kunene szukając schronienia w Angoli. Zwrócili się do plemienia buszmeńskiego Ngambwe z prośbą o odstąpienie pastwisk. Od tamtej pory nazywano ich ovaHimba, co w wolnym tłumaczeniu znaczy "lud żebraczy". Wtedy też (w 1870r) doszło do rozszczepienia plemienia. Ostatecznie Nama i Herero weszły w okres wymiany kulturalnej. Pod koniec XIX wieku pierwsi Europejczycy zaczęli wkraczać na tereny Namibii. W Damaraland niemieccy osadnicy nabyli nieruchomości od Herero w celu ustalenia gospodarstw. W 1883 r. kupiec Franz Adolf Eduard Lüderitz zawarł umowę z tubylcami. Wymiana później stała się podstawą niemieckich rządów kolonialnych. Terytorium przekształciło się w niemiecką kolonię pod nazwą Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia. Wkrótce potem wybuchł konflikt między kolonistami niemieckimi a pasterzami Herero z powodu sporów o dostęp do ziemi i wody, ale również z prawnej dyskryminacji rdzennej ludności przez białych imigrantów. Na początku XX w. Herero razem z Himba byli ofiarą eksterminacyjnej polityki prowadzonej przez niemieckie wojska kolonialne pod dowództwem Lothara von Trothy. Po przegranej bitwie pod Warterbergiem Herero wycofali się na pustynię Kalahari gdzie wielu umarło z pragnienia podczas gdy niemieckie patrole strzegły źródeł wody strzelając do zbliżających się tubylców. Szacuje się, że z 80 000 w roku 1900 pozostało tylko 16 000 w roku 1905. W setną rocznicę tego ludobójstwa niemiecka minister współpracy gospodarczej Heidemarie Wieczorek-Zeul oddała cześć pomordowanym i przeprosiła za zbrodnie w imieniu Niemców.
 
== Strój ==
Tradycyjny strój kobiety pochodzi z XIX wieku. Tak ubierały się żony niemieckich misjonarzy, więc świeżo ochrzczone młode dziewczyny z plemienia Herero chciały się cywilizować i przejęły te stroje. Dzisiaj jest to strój ludowy, który został już tylko u starszych: wiktoriańska suknia składająca się z ogromnej krynoliny, kilku halek, kapelusza w kształcie rogów (do reprezentowania rogów krowy) wykonanego ze zwiniętych tkanin.
 
Linia 27:
* [http://www.namibia.com.pl/ludzie.html]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Herero]
[[Plik:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Hererowars.jpg]] Walka wojsk niemieckich z Herero
 
[[Plik:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Surviving_Herero.jpg]] Ci, którzy przetrwali ucieczkę przez pustynie w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej
 
[[Plik:http://www.blog.muza.com.pl/media/2/20090417-afryka1.jpg]]
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Etnografia Namibii]]
Linia 35:
[[Kategoria:Etnografia Angoli]]
[[Kategoria:Ludy Afryki]]
 
[[Plik:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Hererowars.jpg]] Walka wojsk niemieckich z Herero
[[Plik:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Surviving_Herero.jpg]] Ci, którzy przetrwali ucieczkę przez pustynie w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej
[[Plik:http://www.blog.muza.com.pl/media/2/20090417-afryka1.jpg]]
 
[[bg:Хереро]]