Tem (historia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
m poprawa linków
Linia 3:
'''Tem''' (czasem także jako ''tema'' lub ''temat'', {{greka|θέμα}} ''thema'', l.mn. {{grc|θέματα}} ''themata'') – jednostka podziału administracyjnego w [[Cesarstwo Bizantyńskie|Cesarstwie Bizantyjskim]]; przez długi okres istnienia imperium główna jednostka organizacji militarnej państwa.
 
Uciążliwe wojny z [[IranStarożytny starożytnyIran|Persją]] zmusiły cesarza [[Herakliusz (cesarz bizantyjski)|Herakliusza]] ([[610]]-[[641]]) do wprowadzenia nowej organizacji militarnej [[Cesarstwo Bizantyńskie|cesarstwa]]. Wprowadził system okręgów militarnych zwanych ''temami'', prawdopodobnie przejęty od Persów. Władza cywilna została połączona z wojskową, tak że temy zastąpiły wcześniejsze [[prowincje rzymskie|prowincje]], zmiany stały się bardziej zauważalne gdy rozległe pierwotnie temy podzielono na mniejsze. Była to kontynuacja polityki [[Justynian I Wielki|Justyniana Wielkiego]], który wprowadził już taki system w zdobytych przez siebie terenach na zachodzie ([[egzarchat Rawenny]] i [[egzarchat Afryki]]). Nowe zasady funkcjonowania administracji ostatecznie utrwaliły się za rządów [[Dynastia izauryjska|dynastii izauryjskiej]]. Dawne jednostki administracji jak [[prefektura pretorium]] i [[diecezja]] zaniknęły, bądź zostały wchłonięte przez administrację centralną w [[Konstantynopol]]u.
 
U progu [[IX wiek|IX w.]] było 10 tem, podczas gdy w [[XI wiek|XI w.]] już 38. Wynika to z powiększenie obszaru państwa i rozbijania dużych tem na mniejsze po to, by namiestnicy nie byli za silni i nie mogli pokusić się o zajęcie tronu. Zarządca temy nosił z reguły tytuł [[strateg (Bizancjum)|stratega]] (gr. generał). Strategowie podlegali bezpośrednio [[basileus (Bizancjum)|basileusowi]].