Racicznica zmienna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ark (dyskusja | edycje)
przypis
Linia 1:
{{Zwierzę infobox
|Nazwanazwa zwyczajowa = Racicznica zmienna
|Łacińskałacińska = ''Dreissena polymorpha''
|Zoologzoolog = ([[Peter Simon Pallas|Pallas]], 1771)<ref>{{ITIS|TSN=81339|nazwa=''Dreissena polymorpha''|data=31 października 2008}}</ref>
|TSN = 81339
|Typ=[[mięczaki]]
|Gromadatyp = [[małżemięczaki]]
|Rządgromada = [[Veneroidamałże]]
|Rodzinarząd = [[racicznicowateVeneroida]]
|rodzina = [[racicznicowate]]
|Rodzajrodzaj = ''[[Dreissena]]''
|Gatunekgatunek = racicznica zmienna
|Obrazek=Dreissena polymorpha3.jpg
|Commonsgrafika = Dreissena polymorphapolymorpha3.jpg
|wikispecies =
|commons = Dreissena polymorpha
}}
 
'''Racicznica zmienna''' (''Dreissena polymorpha'') - [[gatunek (biologia)|gatunek]] słodkowodnego [[małże|małża]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[racicznicowate|racicznicowatych]] (Dreissenidae). W [[Polska|Polsce]] pospolita w [[zalew]]ach i [[jezioro|jeziorach]], obrasta gęsto podwodne urządzenia techniczne, jest ważnym [[biofiltratorFiltratorzy|biofiltratorem]]em.
 
== Morfologia i ekologia ==
Długość 3-4maksymalna cm25–40 mm, szerokość 1,3-1,517–23 cmmm, grubośćwysokość 1,6-1,813–18 cm.mm{{r|IOP}}, muszla beżowa w czarne pręgi w kształcie trójkąta. Prowadzi osiadły tryb życia, przytwierdzając się do wodnych urządzeń technicznych: [[rura|rur]], [[jaz]]ów i przepustów, zakłóca ich prawidłowe działanie. Stwierdzono, że racicznice dobrze oczyszczają wody zbiorników wodnych z zawieszonych w nich cząstek organicznych i nieorganicznych oraz [[glony|glonów]] występujących masowo i powodujących [[zakwit]]y wód. Przez [[organizm]] racicznicy przechodzą wszystkie substancje występujące w wodzie. Racicznice są wrażliwe na zbyt duże zanieczyszczenie zbiornika, są więc [[bioindykatorGatunek wskaźnikowy|bioindykatorami]]ami środowiska. Wykazują natomiast dużą tolerancję na zasolenie wód. Odpowiednia głębokość 1,5-2,0 m. Jako jedna z nielicznych małży słodkowodnych wydziela tzw. [[bisior]].
 
== Ekspansja gatunku ==
 
Racicznica zmienna pochodzi ze strefy [[Morze Kaspijskie|Morza Kaspijskiego]] i [[Morze Czarne|Morza Czarnego]]. W XIX wieku trafiła do [[Europa|Europy]] poprzez żeglugę rzeczną, a w latach 80. XX wieku dotarła do [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. Obecnie znajduje się w fazie [[ekspansja|ekspansji]] i kolonizuje [[woda słodka|wody słodkie]] w [[Europa|Europie]], [[Azja|Azji]] i [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], powodując jednocześnie ogromne straty ekonomiczne. Niszczy infrastrukturę zbiorników wodnych, statków, silników, turbin, itp. Zakłada kolonie w rurach i wodociągach stanowiąc zagrożenie dla zaopatrzenia w wodę terenów rolniczych, przemysłowych i urbanizacyjnych.
 
Poza strefą pochodzenia racicznica zmienna jest uznawana za [[gatunek inwazyjny]]. Powoduje wielkie szkody w [[ekosystem]]ie Ameryki Północnej, poprzez wypieranie i eliminowanie lokalnych [[Gatunek zagrożony|zagrożonych gatunków]], co oznacza zubożenie naturalnej fauny. W Europejskich ekosystemach nie jest jednak tak szkodliwa. Wiązać się to może z faktem występowania racicznicy w europie przed epoką lodowcową. Dzięki temu małż ten nie jest całkiem obcy naszej faunie.
 
Podstawą szkód wyrządzanych przez racicznice zmienną jest jej szybka [[proliferacja]]. Ma zwykle dwa cykle rozrodcze w roku: wiosną i jesienią. Obecność jednego dorosłego przedstawiciela w górze rzeki oznacza wprowadzenie do koryta ok. miliona [[larwa|larw]], jest to ewidentny przykład strategii reprodukcyjnej. Niezwykła jest odporność tego mięczaka na temperaturę, [[zasolenie]] i obecność [[chlor]]u - co oznacza, że wszelkie próby wyeliminowania go z ekosystemu otwartego poniosą za sobą eliminację znakomitej większości innych jego mieszkańców. Destruktywny jest także sam system budowania [[kolonia (biologia)|kolonii]], jedne osobniki rosną bezpośrednio na drugich, przez co szybko nanoszą muł, zapychają i niszczą rury, pompy, zbiorniki, filtry itp.
 
Znany jest pożyteczny efekt obecności racicznicy zmiennej jako organizmu oczyszczającego zbiorniki wodne, popularny zwłaszcza w Europie Północnej. Wielkie kolonie tego mięczaka o dużej zdolności do filtrowania znacząco obniżają mętność wody. Ten pożyteczny efekt od dawna budzi kontrowersje, jako że nie przestaje być alteracją w ekosystemie wywołaną przez gatunek-najeźdźcę.
 
{{Przypisy}}|przypisy=
<ref name="IOP">{{cytuj stronę|url=http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/default.asp?nazwa=opis&id=24&je=pl|tytuł=''Dreissena polymorpha'' (Pallas, 1771) |autor=Anna Stańczykowska i Krzysztof Lewandowski|praca=Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe. |opublikowany=Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie|data dostępu=15 listopada 2010}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==