Świętopełk Przemyślida: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
VolkovBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: pt:Svatopluk da Boémia
Mix321 (dyskusja | edycje)
WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Dom_svateho_Vaclava_Dom svateho Vaclava -_Premyslovci Premyslovci.jpg|right|thumb|130px|Barokowy nagrobek księcia w katedrze w Ołomuńcu]]
'''Świętopełk''' (zm. [[21 września]] [[1109]]) - książę [[Czechy|Czech]] pochodził z ołomunieckiej linii dynastii [[Przemyślidzi|Przemyślidów]]. Panował w latach [[1107]]-[[1109]].
 
Świętopełk był starszym synem [[Otto I Piękny|Ottona I Pięknego]], księcia ołomunieckiego, i jego żony [[Eufemia węgierska|Eufemii]]. Jego wujem był król [[Wratysław II]]. W [[1103]] roku, wspólnie z księciem [[Borzywoj II|Borzywojem II]], uczestniczył w wyprawie na [[Polska|Polskę]]. W [[1105]] podjął nieudaną próbę obalenia [[Borzywoj II|Borzywoja II]]. W [[1107]] roku, dzięki wyprawie [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]] i króla węgierskiego [[Koloman Uczony|Kolomana]], przeciw Czechom -, Świętopełk został osadzony na stolcu praskim [[14 maja]] [[1107]]<ref> Taką datę za Kosmasem przedstawia Z.S. Pietras w: {{cytuj książkę|nazwisko=Pietras|imię=Z. S.|tytuł="Bolesław Krzywousty"|miejsce=Cieszyn|rok=1978|strony=90}}</ref>.
 
W [[1108]], roku książę czeski uczestniczył, w niemiecko-czeskim najeździe na [[Węgry]], co spowodowało agresję ze strony Bolesława Krzywoustego na Czechy. Polska wyprawa na Czechy była także związana z brakiem wypełnienia przez Świętopełka układu, w którym zobowiązywał się do zwrotu przez Czechów, zagarniętych grodów na Śląsku (m.in. [[Racibórz]], Kamieniec, [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Koźle]]). Próba zdetronizowania jegogo przez polskiego księcia i osadzeniu na jego miejscu Borzywoja II - nie doszły do skutku. W [[1109]] roku pomagał królowi niemieckiemu [[Henryk V Salicki|Henrykowi V]] w walkach z [[Polska|Polską]].
 
Z nieznaną z imienia żoną miał syna [[Wacław Henryk Przemyślida|Wacława Henryka]].
Z jego rozkazu doszło do ostatecznej rozprawy z możnowładczym rodem Wrszowców. W akcie zemsty został przez nich zamordowany<ref>O zamordowaniu Świętopełka 21 września 1109 r. mówi wiele źródeł. Pierwszym z nich jest ''Kronika Czechów'' Kosmasa, który napisał: "Był jednak w obozie pewien rycerz (...) posłany przez Jana Częsty z rodu Wrszowców(...), wskoczył na konia i wmieszał się wkrótce w środek gromady i z całym natężeniem sił ciskając włócznią między łopatki księcia, najgłębsze wnętrzności zmiażdżył śmierć przynoszącym żelazem(...)" {{cytuj książkę|url=http://www.zrodla.historyczne.prv.pl|nazwisko= |imię= Kosmas|nazwisko2=|imię2= |autor link= |tytuł= Kosmasa Kronika Czechów|wydawca=|miejsce=|rok=2004|tom=III|część=XXVII|strony=110-111|id= |isbn=}} Drugim źródłem jest ''Annales Pegavienses''. Podają one inaczej niż Kosmas, że księcia zabił żołnierz Wiprechta z Goitzsch, który chciał zwolnić tron czeski dla swego szwagra Borzywoja. {{cytuj książkę |nazwisko=|imię= |nazwisko2=|imię2= |autor link= |tytuł=Annales Pegavienses |wydawca=MGH SS XVI|miejsce=|rok=|strony=250-251|id= |isbn=}} Trzecim natomiast źródłem jest ''Kronika Polska''. Gall Anonim napisał: "(...) pośrodku swoich padł przebity oszczepem przez pewnego mało znacznego żołnierza, a nikt z jego ludzi nie podniósł ręki do pomszczenia go(...)." O imieniu tego zabójcy rycerza przekazy źródłowe milczą. Czy był nim żołnierz o imieniu Wiprechta, czy żołnierz rycerza Wiprechta - tu także historycy nie mogą się zgodzić. {{cytuj książkę |nazwisko= Anonim|imię= Gall|nazwisko2=|imię2=|autor link= |tytuł=Kronika Polska|wydawca=|miejsce=Wrocław|rok=2003|tom=III|część=XVI|strony=143|id= |isbn=}}</ref><ref> Za opisem Kosmasa w ''Kosmasa Kronika Czechów'' i wskazaniem na Jana Częsty, z rodu Wrszowców opowiadają się: V. Novotny w publikacji: {{cytuj książkę|nazwisko=Novotny |imię=V.|nazwisko2=|imię2= |autor link= |tytuł= Ceske dejiny. Diiu I cast 2. Od Bretislava I do Premysla I|wydawca=|miejsce=Praha|rok=1912 |strony=165-166|id= |isbn=}} oraz Gerold Meyer v. Knonau w publikacji: {{cytuj książkę |nazwisko= Meyer v.Knonau |imię=G. |nazwisko2=|imię2= |autor link= |tytuł=Jbb. des dt. Reiches unter Heinrich IV. u. Heinrich V. |wydawca=|miejsce=München|rok=1890|tom=VI||strony=100|id= |isbn=}}</ref>.
 
== Zobacz też ==
* [[Władcy Czech]]
 
*[[Władcy Czech]]
 
 
{{Przypisy|2}}
 
 
{{Władca-Czechy|poprzednik=[[Borzywoj II]]|następca=[[Władysław I Przemyślida|Władysław I]]|lata=[[1107]]-[[1109]]|urząd=Książę Czech|}}
 
{{stub}}
{{unistub|||biografia|średniowiecze}}
 
[[Kategoria:Władcy Czech]]