|
'''Trimery''' – jedne z najprostszych [[oligomery|oligomerów]]. Składają się tylko z trzech [[mer (chemia)|merów]] (elementów łańcucha). Są efektem połączenia trzech reakcji[[cząsteczkapolimeryzacja|cząsteczekpolimeryzacji]] zdolnych dotrzech [[polimeryzacjacząsteczka|polimeryzacjicząsteczek]], czyli [[monomery|monomerówmonomeru]].
Trimery najprościej jest otrzymać w wyniku reakcji dwóch związków, z których jeden posiada tylko jedną [[grupa funkcyjna|grupę funkcyjną]] zdolną do polimeryzacji, a drugi dwie. Stosując dwukrotny nadmiar związku jednofunkcyjnego w stosunku do dwufunkcyjnego otrzymuje się w przeważającej ilości odpowiedni trimer. Np: [[kondensacja (chemia)|kondensacja]] trimetylosilanolu:
: Me<sub>3</sub>SiOH + (HO)<sub>2</sub>SiMe<sub>2</sub> → Me<sub>3</sub>SiOSiMeSi-O-Si(Me<sub>2</sub>OSiMe)-O-SiMe<sub>3</sub> – ''trimer''
WStosując przypadkuzwiązki użycia związków posiadającychposiadające po dwie grupy funkcyjne zdolne do polimeryzacji, zazwyczaj bardzo trudno jest zatrzymać reakcję na etapie trimeru i w rezultacie otrzymuje się mieszaninę oligomerów lub, przy sprzyjających warunkach, polimer o wysokiej [[masa cząsteczkowa|masie cząsteczkowej]]:
: Me<sub>2</sub>Si(OH)<sub>2</sub> + (HO)<sub>2</sub>SiMe<sub>2</sub> → HOMeMe<sub>2</sub>SiOSiMe(OH)Si-O-Si(OH)Me<sub>2</sub>OH – ''[[dimery|dimer]]''
: HOMeMe<sub>2</sub>SiOSiMe(OH)Si-O-Si(OH)Me<sub>2</sub>OH + (HO)<sub>2</sub>SiMe<sub>2</sub> → HOMeMe<sub>2</sub>SiOSiMe(OH)Si-O-SiMe<sub>2</sub>OSiMe-O-Si(OH)Me<sub>2</sub>OH – ''trimer''
: HOMeMe<sub>2</sub>SiOSiMe(OH)Si-O-SiMe<sub>2</sub>OSiMe-O-Si(OH)Me<sub>2</sub>OH + (HO)<sub>2</sub>SiMe<sub>2</sub> → HOMeMe<sub>2</sub>SiOSiMe(OH)Si-O-SiMe<sub>2</sub>OSiMe-O-SiMe<sub>2</sub>OSiMe-O-Si(OH)Me<sub>2</sub>OH – ''tetramer''
: itd, aż do HOMeMe<sub>2</sub>SiO(OH)Si-O-[SiMe<sub>2</sub>-O-]<sub>n</sub>SiMeSi(OH)Me<sub>2</sub>OH (n>100) – ''[[polimery|polimer]]''
Niektóre związki organiczne, przyw sprzyjającychokreślonych warunkach są zdolne do spontanicznej trimeryzacji. Np: [[benzen]] można uznać za cykliczny trimer [[etyn|acetylenu]]:
Np: [[benzen]] można uznać za cykliczny trimer [[etyn|acetylenu]], gdyż można go otrzymać w reakcji pokazanej na schemacie poniżej:
[[Plik:Acetylene trimer.svg|500pxthumb|350px|center|Synteza benzenu z acetylenu]]
NajpierwW reakcji tej jedno [[wiązanie pi|wiązanie π]] w acetyleniecząsteczce acetylenu pęka, a następnie zachodzi proces właściwy łączenia się merów. Warto też zauważyć, że przy innej temperaturze i stężeniu acetylen jest zdolny do polimeryzacji dotworząc [[poliacetylen]]u – polimerupolimer o bardzo dobrym przewodnictwie elektrycznym.
Innym przykładem spontanicznej trimeryzacji jest reakcja, w wyniku której [[aldehyd mrówkowy|formaldehyd]] ulega cyklizacji do [[trioksan]]u:
[[Plik:Trioxane syntesis.svg|500pxthumb|350px|center|Synteza 1,3,5-trioksanu z formaldehydu]]
== Zobacz też ==
* [[monomery]], [[dimery]],
* [[Mer (chemia)|mer]]
* [[oligomery]]
* [[polimery]]
* [[telomery]]
[[Kategoria:Polimery]]
| 