Transliteracja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Sirielle (dyskusja | edycje)
m kosmetyczne
ToBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Tekst
Linia 1:
'''Transliteracja''' – [[grafemika|grafemiczny]] sposób [[konwersja pisma|konwersji pisma]].
 
Transliteracja to metoda przepisywania (konwersji) [[tekst (literatura)|tekstu]]u zapisanego oryginalnie znakami (pot. "literami") jednego [[pismo|pisma]] fonetycznego (głoskowego czyli [[alfabet]]u, spółgłoskowego czyli [[abdżad]]u, alfabetyczno-sylabicznego czyli [[Pismo alfabetyczno-sylabiczne|abugidy]] lub [[sylabariusz]]a), z użyciem znaków ("liter") innego pisma fonetycznego, oparta na zasadzie ścisłej odpowiedniości liter: jednemu [[grafem]]owi ([[litera|literze]] lub literze z [[Znaki diakrytyczne|diakrytyką]], lub stałej grupie [[digraf|dwóch]] lub [[trigraf|więcej]] liter) danego systemu pisma odpowiada zawsze jeden i ten sam grafem (litera, litera ze znakiem diakrytycznym lub grupa liter) drugiego systemu. Transliteracja umożliwia odtworzenie oryginalnego zapisu ([[retransliteracja|retransliterację]]), co przeważnie nie jest możliwe w przypadku [[transkrypcja (językoznawstwo)|transkrypcji fonetycznej]]. Stosowana jest w opracowaniach naukowych, katalogach papierowych i elektronicznych bibliotecznych, archiwalnych, w atlasach geograficznych oraz na niektórych mapach.
 
Obecnie jednym ze standardów transliteracji jest Polska Norma [[ISO 9|ISO 9:2000]] dotycząca transliteracji alfabetów cyrylickich. Inne normy dotyczą alfabetów greckiego i jidysz oraz pisma spółgłoskowego (abdżadu) hebrajskiego. W słownikach ortograficznych podawane są zasady transkrypcji według zaleceń Komisji Językoznawczej PAN z 1959 r., zaś zasady transliteracji według Polskiej Normy PB-83/N-01201. Dla nazw geograficznych stosowane są najczęściej zasady transkrypcji (znacznie rzadziej: transliteracji) ustalone przez [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych|Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych]], oparte przeważnie na zasadach narodowych poszczególnych państw.