Kozacy rejestrowi: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kozacy rejestrowi''' – [[Kozacy zaporoscy]] wpisani do tzw. imiennego wykazu [[Żołnierz|żołnierzy]] i tym samym wzięci na [[żołd]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], później również Rosji. Pierwszy [[rejestr]] kozacki został sporządzony w [[1572]] roku.

Początkowo rejestr liczył około 400 osób, jego liczebność zmieniała się wraz z niepokojami i buntami na [[Ukraina (Naddnieprze)|Naddnieprzu]], w 1590 było już około 1000 Kozaków rejestrowych. W [[1637]] Kozacy wywalczyli sobie rejestr w liczbie 8000 osób i znaczne przywileje. W [[1638]], po klęsce [[Powstanie Pawluka |powstania Pawluka]] zmniejszono go do 6000 i ograniczono autonomię Kozaków.

Zbyt mała liczba Kozaków rejestrowych była jedną z przyczyn wybuchu w [[1648]] [[powstaniePowstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]]. Zgodnie z [[Ugoda zborowska|Ugodą zborowską]] z sierpnia [[1649]] r., król [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]] uznał tytuł hetmański Chmielnickiego i rozszerzył rejestr Kozaków do 4000040 000, natomiast po [[Bitwa pod Beresteczkiem|bitwie pod Beresteczkiem]], zmniejszono liczbę Kozakow rejestrowych do 2000020 000 ([[Ugoda w Białej Cerkwi]] w [[1651]] r.).

Tabela. Siedziby pułków i liczba Kozaków rejestrowych po zawarciu Ugody zborowskiej w 1649 roku.<ref>Marek Gędek.: ''Atlas historyczny wojen polskich'', s. 90-91. Bellona, Warszawa 2009. ISBN 978-83-11-11642-9</ref>

{{historia stubPrzypisy}}