Rzeszowiacy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
do narodowego sosu
Silar (dyskusja | edycje)
edit
Linia 1:
{{disambigR||[[Zespół Pieśni i Tańca "Rzeszowiacy"]]}}
{{Grupa etniczna infobox
|ojczysta = ŁęczycanieRzeszowiacy
|godło =
|polska =
|populacja =
|rejon = [[województwoPogórze ruskie]]Środkowobeskidzkie
|kraj = [[Polska]]
|język = [[język polski|polski]], [[dialekt małopolski]]
Linia 14:
'''Rzeszowiacy''' – [[grupa etnograficzna]] [[Polacy|ludności polskiej]] zamieszkująca obszar u podnóża [[Kotlina Sandomierska|Kotliny Sandomierskiej]], okolice miast: [[Łańcut]], [[Przeworsk]], [[Ropczyce]], [[Rzeszów]]. Jest to ludność pogranicza kulturowego<ref>"W południowej części grupy [[Sandomierzanie|Sandomierskiej]] zaznaczają się różnice kulturowe między mieszkańcami dolnych a środkowych dorzeczy [[Dunajec|Dunajca]], [[Wisłok]]i i [[Wisłoka]]. Na południu zaznaczają się np. wpływy kolonistów [[Sasi|Sasów]] na terenie zwanym przez sąsiadów "[[Głuchoniemcy|Na głuchoniemcach]]" od [[Pilzno (województwo podkarpackie)|Pilzna]] i [[Gorlice|Gorlic]] aż poza [[Wisłok]]. Po lewej stronie [[Wisła|Wisły]] aż po [[Radom]] siedzą [[Sandomierzanie]]." [w:] Wiedza o Polsce. Etnografia Polski. t. 3. 1931. str. 202</ref>, stanowiąca bezpośrednie przedłużenie na wschód grup małopolskich. Jednakże Rzeszowiacy rozwinęli własną odrębność kulturową<ref name="Bystroń1925"/><ref name="Bystroń1947"/>.
 
Rzeszowiacy stanowią rdzenną, od dawna osiadłą ludność polską zachodniej części dawnego [[województwo ruskie|województwa ruskiego]]. Od zachodu zaznacza się bardzo wyraźna granica etnograficzna między Rzeszowiakami a [[Sandomierzanie|Sandomierzanami]], która prawie w całości pokrywała się z granicą dawnych województw [[województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)|sandomierskiego]] i [[województwo ruskie|ruskiego]]. [[Jan Stanisław Bystroń]] twórca określenia tej grupy wskazywał, że nazwa ''Rzeszowiacy'' jest może zbyt lokalna, jednak ogólniejszej nie znaleziono<ref name="Bystroń1925">{{cytuj książkę|nazwisko=Bystroń|imię=Jan Stanisław|tytuł=Ugrupowanie etniczne ludu polskiego|wydawca=Orbis|miejsce=Kraków|data=1925|strony=9, 17|url=http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/docmetadata?id=16290&from=&dirids=1&ver_id=218470&lp=1&QI=!9F9166E21FF7FF0D2E9917D12C4307E3-2}}</ref><ref name="Bystroń1947">{{cytuj książkę|nazwisko=Bystroń|imię=Jan Stanisław|tytuł=Etnografia Polski|wydawca=Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelik"|miejsce=Poznań|data=1947|strony=32}}</ref>. Podobnie [[Poznaniacy]] obejmują szerszą grupę ludności. W swoim schemacie „ugrupowania etnicznego ludu polskiego" Bystroń uwzględnia również niektóre grupy "pochodzenia obcego" <ref>"Z grup tych największe znaczenie dla rozwoju kultury ludowej mieli niewątpliwie Niemcy. Było ich zawsze dość dużo; górowali oni nad ludnością miejscową kulturą techniczną i organizacyjną i oddziaływali na wieś czy to bezpośrednio przez liczne rozrzucone ... kolonie, czy pośrednio przez miasta [...] " [w:] Jan Stanisław Bystroń. Etnografia Polski. Grupy obcego pochodzenia. 1947. str. 34
</ref>
 
[[Plik:Rzeszowski strój ludowy XIV Wystawa Wielkanocna wójta Gminy Sanok.JPG|thumb|220px|left|Strój ludowy Rzeszowianki]]