Traktat brzeski (9 lutego 1918): Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Brest-litovsk-feb-9-1918a.jpg|250px|thumb|Podpisanie traktatu miedzy [[Państwa Centralne|Państwami Centralnymi]] a [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińską Republiką Ludową]], [[Brześć]] 9/10 lutego 1918. Przy stole widoczni od lewej [[Ottokar Czernin]], [[:en:Richard von Kühlmann|Richard von Kühlmann]] i [[Wasił Radosławow]].]][[Plik:Brest-litovsk-feb-9-1918b.jpg|thumb|right|250px|Podpisanie traktatu nocą z 9/10 lutego 1918. Od lewej: gen. Brinkmann, Mykoła Lubinski, Mykoła Łewycki, Ołeksandr Sewriuk, gen. [[Max Hoffmann]] i [[Serhij Ostapenko]].]] '''Traktat brzeski'''<ref>''"zwany również (głównie w Austrii) <b>"pokojem chlebowym"</b>, ponieważ w zamian za dostawy artykułów żywnościowych (aprowizacja w Niemczech i Austrii znajdowała się na początku 1918 r. w katastrofalnym stanie) państwa centralne unawały powstanie niepodległego państwa ukraińskiego i zgadzały się na przyłączenie do oderwanej od Rosji Ukrainy ziem rdzennie polskich"''. Por. [[Grzegorz Kucharczyk]], ''Błogosławiony cesarz'', [[Nasz Dziennik]] nr 3 (3934), 5-6 stycznia 2011</ref> – [[umowa międzynarodowa|traktat]] pokojowy podpisany w [[Brześć|Brześciu]] [[9 lutego]] [[1918]] między [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwem Niemieckim]] i [[Austro-Węgry|Austro-Węgrami]] (oraz ich sojusznikami [[Bułgaria|Królestwem Bułgarii]] i [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim (Turcją)]]), a [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińską Republiką Ludową]].

Traktat ten oznaczał uznanie państwa ukraińskiego przez [[państwa centralne]], wywołał on wzburzenie wśród polskiej opinii publicznej, gdyż odstępował on URL rdzenne ziemie polskie, do których (ze względów historycznych i etnicznych) pretensje rościli sobie Polacy, jednak delegacja [[Królestwo Polskie (1916-1918)|Królestwa Polskiego]] do rokowań nie została dopuszczona. Spowodowało to w konsekwencji podanie się do dymisji [[Jan Kucharzewski|Jana Kucharzewskiego]] wraz z [[Rząd Jana Kucharzewskiego|rządem]]. [[Rada Regencyjna]] również rozważała ustąpienie, ale ograniczyła się do oświadczenia, że pokój brzeski jako akt przemocy ''odejmuje właściwe znaczenie aktom monarszym'' i Rada sprawuje odtąd swą władzę z woli narodu. Ostre protesty wniosły Koła Polskie w parlamentach [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]] i [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]]<ref>[[Henryk Wereszycki]] ''Historia polityczna Polski 1864-1918'', wyd. II poprawione i rozszerzone, Paris 1979, [[Libella (księgarnia)|Wydawnictwo Libella]], s. 300.</ref>. Ukraińscy przywódcy rozpoczęli starania o jak najszybszą ratyfikację traktatu<ref name = Grunberg/>.

Zamiar przekazania Ukraińskiej Republice Ludowej ziemi chełmskiej<ref> Z północno-zachodnią granicą na linii [[Prużanka]], [[Kamieniec Litewski]], [[Wysokie Litewskie]], [[Mielnik (województwo podlaskie)|Mielnik]], [[Sarnaki]], gdzie linia graniczna przekraczała [[Bug]], i dalej na południe przez [[Międzyrzec]], [[Radzyń]], [[Puchaczów]], [[Krasnystaw]], [[Szczebrzeszyn]], [[Biłgoraj]], dochodząc do dawnej granicy zaborów rosyjskiego i austriackiego</ref> wobec masowych protestów polskich (manifestacje<ref>Akcją protestacyjną objętych było m.in. 97 wsi w powiecie hrubieszowskim, 78 w chełmskim, 14 na 15 istniejących gmin w powiecie zamojskim. J Molenda, ''Polskie Stronnictwo Ludowe w Królestwie Polskim 1915–1918'', Warszawa 1965.</ref>, rezygnacje urzędników ze stanowisk- strajk urzędniczy, zwracanie orderów austro-węgierskich) został w konsekwencji przez [[Państwa Centralne]] poniechany. Po gwałtownych protestach Polaków w Austro-Węgrzech (dymisje wysokich urzędników, zwracanie orderów, demonstracje uliczne w Galicji) klauzula o wyodrębnieniu Galicji Wschodniej również nigdy nie weszła w życie, a rząd austriacki zażądał i uzyskał od rządu [[Ukraińska Republika Ludowa|URL]] zwrot dokumentu zawierającego powyższe zobowiązanie.