Bidło: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
Tilia (dyskusja | edycje)
m drob.
Linia 1:
'''Bidło''' – potoczna, skrócona nazwa mechanizmu bidłowego. Bidło dobija każdy wprowadzony [[wątek tkacki|wątek]] do [[krawędź tkaniny|krawędzi tkaniny]], tworząc kolejne jej elementy. Bidło spełnia też inne, dodatkowe funkcje. Stanowi bieżnię dla czółenka i jest elementem napędzającym inne mechanizmy.
 
[[image:bidlo.svg|thumb|250px|<center>Przekrój poprzeczny bidła</center><br><center>Opis rysunku</center><br>1. wał główny (wykorbiony) krosna<br>2. wykorbienie wału głównego<br>3. półpanewka mosiężna lub żeliwna łożyska ślizgowego<br>4. korpus bidłowodu<br>5. opaska długa bidłowodu<br>6. opaska krótka bidłowodu<br>7. klin łączący elementy bidłowodu<br>8. podkładka klina<br>9. sworzeń łączący bidłowód z nogą (podporą) bidła<br>10. oś bidła<br>11. wspornik nogi (podpory) bidła<br>12. noga (podpora) bidła<br>13. śruba regulacyjna<br>14. łącznik podpierający kloc bidła<br>15. drewniana belka (kloc) bidła<br>16. bieżnia z twardego drewna<br>17. listwa mocująca dolną część płochy<br>18. płocha<br>19. pochwa (pokrywa) płochy<br>20. śruba mocująca pochwę do nogi bidła]]
 
====Budowa bidła====
Poza podstawową funkcją dobijania wątku do krawędzi [[tkanina|tkaniny]], bidło spełnia dodatkowe zadania. Te zadania są różne w [[krosno tkackie|krosnach]] czółenkowych i bezczółenkowych, w związku z tym różna jest też budowa niektórych jego elementów.
*W krosnach czółenkowych na mechanizm bidłowy składają się:
*#dwie podpory bidłowe – żeliwne odlewy w przekroju teowym lub podobnym. Na jednej z podpór zamontowana jest zapadka napędzająca [[mechanizm odbiorczy]] oraz cięgno napędzające [[mechanizm zasilający]]
Linia 12:
*#* zatrzymanie czółenka po przelocie
*#* utrzymanie czółenka poza przesmykiem w momencie przybicia wątku.
*#płocha – zamocowany w tylnej części belki bidła wymienny grzebień, który dobija watek do krawędzi tkaniny. Płochy wykonywane są z cienkich płaskowników stalowych (trzcinek) zamocowanych w drewnianych listwach przy pomocy, dawniej smołowanego (płocha smołowa), obecnie nasączonego żywicą epoksydową sznura (płocha żywiczna). Płaszczyzna płochy ustawiona jest pod kątem 87-90<sup>0</sup> w stosunku do płaszczyzny bieżni. Oba te elementy stanowią tor przebiegu czółenka
*#pokrywa bidła – belka drewniana o nieco mniejszym przekroju niż belka bidła, z wyżłobionym od dołu rowkiem, w którym zaciskana jest płocha. W nowszych rozwiązaniach jest to ceownik stalowy wypełniony drewnem
*#listwa zabezpieczająca – jedno z urządzeń zabezpieczających czółenko przed wypadnięciem z przesmyku. Listwy zabezpieczające montowane są na pokrywie bidła. W krosnach o dużej szerokości może być ich kilka
*#dwa bidłowody (korbowody) – łączące podpory (nogi) bidła z wałem głównym (wykorbionym) krosna, nadającym bidłu ruch wahadłowy (napędzającym bidło). Bidłowody stosowane w krosnach do produkcji [[tkanina frotte|tkanin frotte]] wykonywane są jako łamane. Łamanie bidłowodu (zmiana jego długości) sterowanasterowane jest dodatkową krzywką umieszczoną na wale dolnym krosna. Zmienny skok bidła uzyskuje się również przez zastosowanie na jednym z czopów bidłowodu mimośrodów. Obydwa rozwiązania umożliwiają zmianę skoku bidła, podczas tworzenia pętelki. Wał główny i wał dolny są elementami [[mechanizm napędowy|mechanizmu napędowego]].
*W krosnach bezczółenkowych bieżnia zastąpiona została innymi elementami:
*#w [[krosno chwytakowe|krosnach chwytakowych]] belka bidła jest znacznie cieńsza. Na bidle zamontowany jest grzebień złożony z otwartych pierścieni, umieszczonych w odstępach ok. 15-20 mm, zapobiegający wypadnięciu chwytaka z przesmyku. Wyrzutnia chwytaków umieszczona po jednej stronie bidła nie jest z nim związana. Płocha jest sztywna, wykonywana w całości ze stali (płocha stalowa). Pokrywa bidła została wyeliminowana. Bidło ma najczęściej napęd krzywkowy zamiast korbowego
*#w [[krosno pneumatyczne|krosnach pneumatycznych]] i hydraulicznych belka bidła jest nieco lżejsza. Podpory bidłowe połączone są łącznikiem w postaci rury. Na tym łączniku montowany jest kanał złożony z cienkich, otwartych pierścieni, rozmieszczonych w odległości ok. 2-3 mm od siebie, przyspieszający strumień powietrza przenoszącego wątek, zwany [[dyfuzor|dyfuzorem]]. Dysza wprowadzająca wątek umieszczona po jednej stronie nie jest związana z bidłem. Podobnie jak w krosnach chwytakowych płocha jest sztywna, wykonywana w całości ze stali, a pokrywa bidła została wyeliminowana. Tu również stosuje się krzywkowy napęd bidła
*#w [[krosno rapierowe|krosnach rapierowych]] również te elementy zostały wyeliminowane, natomiast zamiast wyrzutni na końcach bidła zamontowane są mechanizmy napędzające rapiery. Napęd bidła krzywkowy.
 
Linia 28:
#Ruch od TSPB do PSPB – przesmyk jest zamykany (240<sup>0</sup> do 360<sup>0</sup>). Koniec przelotu i zatrzymanie czółenka (285<sup>0</sup>). Mechanizm odbiorczy pracuje, odbiera i nawija na wałek element (odcinek) tkaniny utworzony w poprzednim cyklu. Mechanizm zasilający podaje odcinek [[osnowa|osnowy]] potrzebny do utworzenia nowego elementu tkaniny. Płocha dosuwa kolejny wątek do krawędzi tkaniny tworząc nowy jej element.
 
Konstrukcje bidła są różne w zależności od typu wytwarzanych tkanin. Tak więc inną konstrukcję mają bidła krosien bawełniarskich i lniarskich, inną krosien wełniarskich (kortowych), a jeszcze inną krosien jedwabniczych.
 
[[Kategoria:Tkactwo]]