Africa Proconsularis: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Africa przeniesiono do Africa Proconsularis: integracja historii |
przywrócenie poprzedniej wersji |
||
Linia 1:
[[Plik:REmpire-Africa.png|right|thumb|250px| Afryka jako prowincja rzymska]]
'''Afryka Prokonsularna''', '''Africa''' – jedna z [[Prowincje rzymskie|prowincji]] [[Imperium Rzymskie|Imperium Rzymskiego]]. Terytorialnie odpowiada mniej więcej obecnej [[Tunezja|Tunezji]]. Nazwę wywodzącą się od Afra, herosa będacego synem Heraklesa prowinji nadali Rzymianie.
W okresie [[Cesarstwo rzymskie|Cesarstwa]] była [[prowincje senackie|prowincją senacką]], tzn. władzę zwierzchnią sprawował nad nią [[senat rzymski|senat]], nie zaś [[cezar (tytuł)|cesarz]].
Afryka Prokonsularna stanowiła "spichlerz [[Rzym]]u", była głównym ośrodkiem zaopatrywania go w [[zboża|zboże]]. Piecza nad nią zapewniała senatowi pewną [[autonomia|autonomię]] wobec cesarza, gdyż w razie konfliktu na linii władca-senat, istniała możliwość blokowania tego głównego źródła żywności.
==Historia==
W XI i X wieku p.n.e. osiedlili się Fenicjanie zakładając Kartaginę. Od VII w. p.n.e osiedlali się Grecy, nazywając ten teren Libią. W
146 r. p.n.e. [[Starożytny Rzym|Rzymianie]] zwyciężyli i zburzyli Kartaginę. Wbrew pierwotnym założeniem całkowitego zniszczenia Kartaginy niedługo później na jej miejscu wyrosła kolonia rzymska, a [[Gajusz Juliusz Cezar|Juliusz Cezar]] w 44 p.n.e. przywrócił jej starą nazwę. W czasach cesarstwa miasto kwitło, jako ośrodek senackiej prowincji ''Africa Proconsularis'' – będącej spichlerzem Rzymu.
Po reformie administracji cesarstwa, przeprowadzonej przez cesarza [[Dioklecjan]]a, który rządził cesarstwem w latach 284-305, z prowincji tej wyodrębniono w południowej jej części prowincję [[Africa Byzacena]], ze stolicą w [[Susa (Tunezja)|Hadrumetum (współczesne Sousse)]]. Pozostała północna część dotychczasowej prowincji została nazwana ''Africa Zeugitana'', ponieważnadal była zarządzana przez [[prokonsul]]a nadal zachowała też nazwę ''[[Africa Proconsularis]]''. Po dalszych podbojach wyodrębniła się trzecia część rzymskiej Afryki zwana [[Numidia|Numidią]] (Africa Nova).
Głównymi miastami były:
* [[Kartagina|Carthago]]
* [[Utyka|Utica]]
* [[Susa (Tunezja)|Hadrumetum]]
== Chrześcijaństwo w prowincji ==
U schyłku Cesarstwa prowincja stała się ośrodkiem silnie rozprzestrzeniającego się w północnej Afryce starożytnego [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]. Z tej prowincji pochodzili m.in. papież [[Wiktor I]] oraz nawrócony na chrześcijaństwo filozof [[Mariusz Wiktoryn]]. [[Tertulian]] (ok. 150-240 r.) jest uważany za ojca łacińskiego języka teologicznego. Nauczanie [[Cyprian z Kartaginy|Cypriana z Kartaginy]] (ok. 200-258 r.) oraz, później, [[Augustyn z Hippony|Augustyna z Hippony]] (354-430 r.) w decydujący sposób wpłynęło na ukształtowanie się teologii Kościoła zachodniego.
[[Plik:Roemischeprovinzentrajan.png|center|thumb|600px|Prowincje rzymskie za czasów cesarza [[Trajan]]a (53-117).]]
== Bibliografia ==
* Słownik kultury antycznej pod redakcją Lidii Winniczuk,WP, Warszawa 1988, ISBN 83-214-0406-5
* {{Cytuj książkę | autor = [[Wiktor z Wity]] (ur. [[429]] r.) |tytuł = Dzieje prześladowania Kościoła w Afryce przez Wandalów | [[Jan Czuj]] (przekład z łac., wstęp i kom.)| wydawca = Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny | miejsce = Poznań | rok = 2005| strony = 136 |isbn = 8389361809}}.
{{Prowincje rzymskie}}
[[Kategoria:Afryka (prowincja rzymska)| ]]
[[ar:مقاطعة أفريكا]]
[[br:Africa (proviñs roman)]]
[[bg:Африка (римска провинция)]]
[[ca:Àfrica (província romana)]]
[[cs:Afrika (provincie)]]
[[cy:Affrica (talaith Rufeinig)]]
[[da:Africa (romersk provins)]]
[[de:Africa]]
[[en:Africa (Roman province)]]
[[es:África (provincia romana)]]
[[eo:Africa proconsularis]]
[[eu:Afrika Prokontsularra]]
[[fr:Afrique (province romaine)]]
[[fy:Afrika (Romeinske ryk)]]
[[hr:Afrika (rimska provincija)]]
[[is:Afríka (skattland)]]
[[it:Africa (provincia romana)]]
[[he:אפריקה (פרובינקיה רומית)]]
[[ka:აფრიკა (პროვინცია)]]
[[sw:Afrika ya Kiroma]]
[[la:Africa (provincia Romana)]]
[[lt:Afrika (Romos provincija)]]
[[hu:Africa]]
[[mk:Африка (римска провинција)]]
[[nl:Africa]]
[[ja:アフリカ属州]]
[[no:Africa (romersk provins)]]
[[pt:África Proconsular]]
[[ru:Африка (римская провинция)]]
[[simple:Africa Province]]
[[sr:Африка (провинција)]]
[[sh:Afrika (provincija)]]
[[fi:Africa]]
[[sv:Africa]]
[[th:แอฟริกา (จังหวัดโรมัน)]]
[[tr:Afrika (Roma eyaleti)]]
[[uk:Африка (римська провінція)]]
[[zh:阿非利加 (羅馬帝國行省)]]
| |||