Wikipedia

Królowie Gondoru: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
289 486 edycji
Linia 1:
{{DisambigR|Tarondora, króla Gondoru|[[Tarondor (król Arnoru)|inna postać o tym samym imieniu]]}}
[[Plik:Flag of the Kings of Gondor.svg|thumb|350px|<center>Godło władców Gondoru:<br />[[Białe Drzewo]] pod Siedmioma Gwiazdami i [[Srebrna Korona|Srebrną Koroną]] na czarnym tle</center>]]
'''Królowie GondoruTarondor''' – fikcyjnifikcyjna władcypostać ze stworzonej przez [[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkiena]] [[mitologia|mitologii]] [[Śródziemie|Śródziemia]].
 
Informacje na ichjego temat znajdująpojawiają się zarówno w tekście ''[[Władca Pierścieni|Władcy Pierścieni]]'', jak i w ''Dodatkach'' do trzeciego tomu powieści oraz w ''[[Silmarillion]]ie''Władca i ''[[Niedokończone opowieściPierścieni|NiedokończonychWładcy opowieściachpierścieni]]''.
 
Postać ta nie występuje się w ekranizacji powieści (reżyseria [[Peter Jackson]]).
W tolkienowskim legendarium królowie Gondoru są władcami najpotężniejszego przez długi czas państwa ludzi i przeciwnikami [[Sauron]]a. Jednak w pewnym momencie ich linia wygasa i dopiero [[Aragorn]], członek [[Drużyna Pierścienia|Drużyny Pierścienia]], odnawia władze królów w [[Gondor]]ze.
 
* W angielskim oryginale – ''Kings of GondorTarondor''
* Przekład [[Maria Skibniewska|Marii Skibniewskiej]] – ''Królowie GondoruTarondor''
* Przekład [[Jerzy Łoziński |Jerzego Łozińskiego]] – ''Królowie GondoruTarondor''
* Przekład [[Maria Frąc| Marii]] i [[Cezary Frąc| Cezarego Frąców]] – ''Królowie GondoruTarondor''
 
== Królowie Gondoru ==
 
'''Tarondor''' (ur. 1577 rok [[Trzecia Era|Trzeciej Ery]] – zm. 1798 rok Trzeciej Ery) – [[Dúnedainowie|Dúnadan]], dwudziesty siódmy [[Królowie Gondoru|król]] [[Gondor]]u. Był synem [[Minastan]]a, młodszego brata króla [[Telemnar]]a. Na tron wstąpił w 1636 roku, po tym jak jego stryj zmarł (wraz ze swymi dziećmi) w czasie [[Wielki Mór|Wielkiego Moru]]. W 1640 roku przeniósł stolicę do [[Minas Tirith (Gondor)|Minas Anor]], ponieważ [[Osgiliath]] było całkiem wyludnione i zaczęło popadać w ruinę. Zasadził tam nowe [[Białe Drzewo]] (poprzednie uschło w czasie zarazy). Panował do końca życia, przez 162 lata, najdłużej ze wszystkich władców Południowego Królestwa. Podczas swoich rządów odbudował armię i zaprowadził porządek wewnętrzny w kraju. Opuszczone jednak zostały twierdze, strzegące krainy [[Mordor]]. Następcą Tarondora był jego syn, [[Telumehtar]].
=== Lista władców ===
(w nawiasach podano daty panowania; wszystkie dotyczą [[Trzecia Era|Trzeciej Ery]], chyba że zaznaczono że chodzi o [[Druga Era|Drugą]] lub [[Czwarta Era|Czwartą Erę]]; znak † oznacza śmierć w gwałtownych okolicznościach)
 
Imię Tarondor pochodzi z języka [[quenya]] i znaczy w tej mowie ''Królewska skała''.
# [[Elendil|Elendil Voronda]] (3320 – 3441 † [[Druga Era|Drugiej Ery]]) – Najwyższy Król [[Arnor]]u
# [[Isildur]] (3320 [[Druga Era]] – 2 † [[Trzecia Era|Trzeciej Ery]])<br /> [[Anárion]] (3320 – 3440 † [[Druga Era|Drugiej Ery]]) <br /> (bracia rządzili jednocześnie w imieniu swego ojca; po śmierci Elendila i Anáriona Isildur władał samodzielnie jako Najwyższy Król)
<div class="floatright">{{Królowie Gondoru}}</div>
[[Linia Południowa]]<br />
<ol start="3">
<li> [[Meneldil]] (2 – 158) – syn Anáriona, ustanowiony królem przez Isildura
<li> [[Cemendur]] (158 – 238)
<li> [[Eärendil (król Gondoru)|Eärendil]] (238 – 324)
<li> [[Anardil]] (324 – 411)
<li> [[Ostoher]] (411 – 492)
<li> [[Rómendacil I]] (492 – 541 †)
<li> [[Turambar]] (541 – 667)
<li> [[Atanatar I]] (667 – 748)
<li> [[Siriondil (król Gondoru)|Siriondil]] (748 – 830)
<li> [[Falastur]] (830 – 913) – pierwszy bezdzietny król
<li> [[Eärnil I]] (913 – 933 †) – bratanek Falastura
<li> [[Ciryandil]] (933 – 1015 †)
<li> [[Hyarmendacil I]] (1015 – 1149)
<li> [[Atanatar II|Atanatar II Alcarin]] (1149 – 1226)
<li> [[Narmacil I]] (1226 – 1294) – drugi bezdzietny król Gondoru
<li> [[Calmacil]] (1294 – 1304) – młodszy brat Narmacila
<li> [[Rómendacil II]] (1304 – 1366)
<li> [[Valacar]] (1366 – 1432)
<li> [[Eldacar (król Gondoru)|Eldacar]] (1432 – 1437 i 1447 – 1490) – w latach 1437 – 1447 przebywał na wygnaniu
<li> [[Castamir|Castamir Samozwaniec]] (1437 – 1447 †) – uzurpator<br />
<li> [[Aldamir]] (1490 – 1540 †)
<li> [[Hyarmendacil II]] (1540 – 1621)
<li> [[Minardil]] (1621 – 1634 †)
<li> [[Telemnar]] (1634 – 1636 †) – zmarł podczas [[Wielki Mór|Wielkiego Moru]] wraz ze swoimi dziećmi
<li> [[Tarondor (król Gondoru)|Tarondor]] (1636 – 1798) – bratanek Telemnara
<li> [[Telumehtar|Telumehtar Umbardacil]] (1798 – 1850)
<li> [[Narmacil II]] (1850 – 1856 †)
<li> [[Calimehtar (król Gondoru)|Calimehtar]] (1856 – 1936)
<li> [[Ondoher]] (1936 – 1944 †) – zginął w [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa na Dagorlad (1944)|bitwie]] wraz z dwoma synami
* Tron powinna dziedziczyć córka Onodhera, [[Fíriel]] i jej maż [[Arvedui]], ich roszczenia zostały jednak odrzucone
<li> [[Eärnil II]] (1945 – 2043) – wybrany na króla przez [[Rada Gondoru|Radę Gondoru]]
<li> [[Eärnur]] (2043 – 2050 †) – trzeci bezdzietny król Gondoru
</ol>
Ród Telcontar<br />
<ol start="34">
<li> [[Aragorn|Elessar]] (3019 [[Trzecia Era]] – 120 [[Czwarta Era|Czwartej Ery]]) – król Zjednoczonego Królestwa Arnoru i Gondoru
<li> [[Eldarion]] (120 – ? [[Czwarta Era|Czwartej Ery]]) – król Zjednoczonego Królestwa Arnoru i Gondoru
</ol>
 
=== Pochodzenie ===
Królowie Gondoru wywodzili się od [[Elendil]]a<ref>Elendil pochodził z rodu [[Książęta Andúnië|książąt Andúnië]], który był boczną linią dynastii [[Królowie Númenoru|królów Númenoru]], potomków [[Eärendil]]a.</ref>, który za życia jako Najwyższy Król, był uznawany za władcę [[Gondor]]u, choć to jego synowie, [[Isildur]] i [[Anárion]], faktycznie rządzili w tym kraju. Dlatego też jego imię otwierało poczet gondorskich monarchów. Na początku [[Trzecia Era|Trzeciej Ery]] Isildur zdał rządy w [[Gondor|Południowym Królestwie]] swemu bratankowi, [[Meneldil]]owi. Przez następne stulecia władali Gondorem jego potomkowie ([[Linia Południowa]]), dopóki ich ród nie wygasł w 2050 roku. Od tego czasu państwem rządzili [[Namiestnicy Gondoru|namiestnicy]]. Dopiero w 3019 roku [[Aragorn|Aragorn II]] wznowił linię monarchów. Pochodził z [[Linia Północna|Linii Północnej]], a swoje roszczenia popierał dwoma argumentami:
* był potomkiem Isildura, który nigdy nie zrzekł się zwierzchniej władzy nad Gonodrem;
* wśród przodków Aragorna była księżniczka [[Fíriel]], córka króla [[Ondoher]]a z Linii Południowej. Wobec bezpotomnej śmieci braci, [[Artamir]]a i [[Faramir (brat Artamira)|Faramira]], prawo dziedziczenia tronu przechodziło na nią i na jej potomków. Co więcej jako pierwsze dziecko króla, wedle dawnych praw sukcesji w Númenorze, to ona winna objąć tron, a nie wywodzący się z jednej z bocznych linii dynastii [[Eärnil II]].<br />
Odtąd Gondor, będąc częścią Zjednoczonego Królestwa, był rządzony przez Aragorna (panował pod imieniem '''Elessara''') i jego następców z rodu Telcontar.
 
{{Władcy_Śródziemia|
=== Królowie Żeglarze ===
poprzednik=[[Telemnar]]|
Spośród wymienionych w liście władców, czterech określano wspólnym mianem. Byli to: [[Falastur]], [[Eärnil I]], [[Ciryandil]] i [[Hyarmendacil I]]. Zwano ich Królami Żeglarzami<ref>Angielskie ''Ship-kings''.</ref>, bowiem każdy z nich skupiał się na rozszerzaniu granic państwa wzdłuż wybrzeży, na zachód i południe od [[Ethir Anduin]] oraz intensywnej rozbudowie floty. Monarchowie ci doprowadzili Gondor do osiągnięcia szczytu potęgi.
następca=[[Telumehtar]]|
lista=[[Królowie Gondoru]]
}}
 
[[Kategoria:Królowie Gondoru]]
=== Zakres władzy królewskiej ===
Królowie Gondoru posiadali właściwie absolutną władzę i podejmowali wszystkie najważniejsze decyzje w państwie. Ograniczały ich jedynie ustanowione wcześniej prawa<ref>Jak pisał w jednym z listów sam Tolkien: ''Númenorejski król był monarchą, mającym w kwestiach spornych władzę podejmowania niepodważalnych decyzji; rządził jednak państwem w ramach dawnego prawa, które chronił (a także interpretował), lecz którego nie stanowił'', {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=J. R. R.|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Listy|miejsce=Poznań|data=2000|strony=484 (list nr 244)|inni=wyb. i opr. Humphrey Carpenter, współ. Christopher Tolkien, przeł. Agnieszka Sylwanowicz}}</ref>. Ciałem doradczym królów była [[Rada Gondoru]].
 
[[ca:Tarondor de Góndor]]
Każdy władca mianował swojego [[Namiestnicy Gondoru|namiestnika]] oraz poszczególnych ministrów i dowódców wojskowych. Dodać należy, iż gondorski król panował od chwili wstąpienia na tron do swej śmierci, nie zdarzało się by wcześniej abdykował na rzecz następcy, tak jak do pewnego czasu, miało to miejsce w [[Númenor]]ze. Monarcha, jeśli chciał, mógł objąć bezpośrednią komendę nad
[[en:Tarondor]]
każdą z armii, choć wedle zwyczaju powinien wpierw dostarczyć krajowi następcę tronu, który miał bezpiecznie pozostać na tyłach.
[[it:Tarondor]]
 
[[no:Tarondor]]
Jako potomkowie Elendila monarchowie mieli niezbywalne do używania i dysponowania [[Palantíry|palantírami]] i tylko z ich upoważnienia inne osoby mogły korzystać z Kryształów Jasnowidzenia. Tylko oni znali położenie grobu wielkiego przodka na [[Halifirien|Amon Anwar]]. Każdy monarcha winien był zaprowadzić tam swego następcę, by przekazać mu wszystkie tajemnice państwa.
[[pt:Tarondor]]
 
Królowie Gondoru posiadali też moc uzdrawiania ludzi, co miało niebagatelne znaczenie, bowiem ''(...) „ręce króla mają moc uzdrawiania”. Po tym właśnie rozpoznawano zawsze prawowitych królów''<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=J. R. R.|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Władca Pierścieni|miejsce=Warszawa|data=2002|strony=167 (księga piąta, rozdział 8 ''Domy Uzdrowień'')|inni=przeł. Maria Skibniewska|tom=3|tytuł tomu=''Powrót Króla''}}</ref>.
 
=== Insygnia i miejsce pochówku ===
Symbolem i głównym insygnium władzy monarchów była [[Srebrna Korona]]. Na sztandarze królów widniało godło Elendila – [[Białe Drzewo]] pod Siedmioma Gwiazdami i Srebrną Koroną na czarnym tle.
 
Monarsza nekropolia, nazywana Domem Królów, znajdowała się w [[Grobowce Minas Tirith|Grobowcach]] [[Minas Tirith (Gondor)|Minas Tirith]].
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Władca Pierścieni|wydawca=Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA|miejsce=Warszawa|data=2002|isbn=83-7319-172-0|inni=przeł. Maria Skibniewska}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Silmarillion|wydanie= 10|wydawca=Wydawnictwo Amber|miejsce=Warszawa|data=2004|isbn=83-241-1515-3|strony=261-280|inni=przeł. Maria Skibniewska|rozdział=''Pierścienie Władzy i Trzecia Era''}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Niedokończone opowieści|wydawca=Wydawnictwo Amber|miejsce=Warszawa|data=2005|isbn=83-241-2008-4|strony=235-261|inni=przeł. Radosław Kot|rozdział=''Klęska na polach Gladden''}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Niedokończone opowieści|wydawca=Wydawnictwo Amber|miejsce=Warszawa|data=2005|isbn=83-241-2008-4|strony=242-261|inni=przeł. Radosław Kot|rozdział=
''Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem''}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Niedokończone opowieści|wydawca=Wydawnictwo Amber|miejsce=Warszawa|data=2005|isbn=83-241-2008-4|strony=325-332|inni=przeł. Radosław Kot|rozdział=''Palantíry''}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Tolkien|imię=John Ronald Reuel|autor=J. R. R. Tolkien|tytuł=Listy|wydawca=Zysk i S-ka Wydawnictwo s. c.|miejsce=Poznań|data=2000|isbn=83-7150-667-8|inni=wyb. i opr. Humphrey Carpenter, współ. Christopher Tolkien, przeł. Agnieszka Sylwanowicz}}
{{Bibliografia stop}}
 
[[Kategoria:Królowie Gondoru|Królowie Gondoru]]
 
[[cs:Seznam králů Gondoru]]
[[en:List of Kings of Gondor]]
[[es:Anexo:Reyes de Gondor]]
[[fr:Rois du Gondor]]
[[id:Para Raja Gondor]]
[[it:Re di Gondor]]
[[nl:Lijst van koningen van Gondor]]
[[ja:ゴンドールの王たち]]
[[no:Konger av Gondor]]
[[sv:Gondors regenter]]
[[zh:剛鐸國王]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Królowie_Gondoru”