Jednoróg (działo): Różnice pomiędzy wersjami

'''Jednoróg''' to rodzaj [[Rosja|rosyjskiego]] [[działo|działa]] z [[XVIII wiek]]u, konstrukcjiodmiana [[Rosjahaubica|rosyjskiegohaubicy]] konstrukcji M.W. Daniłowa<ref name="angus"/> i S.A. Martinowa<ref name="jedno-1760" />, przyjętego na uzbrojenie decyzją generała artylerii [[Piotr Szuwałow|Piotra Szuwałowa]], odmiana [[haubica|haubicy]].

Wprowadzone zostały do armii rosyjskiej w 1757 roku jednorogi miały kaliber od 90 do 250 milimetrów i długość lufy od 7,5 do 12,5 [[Kaliber broni|kalibra]]<ref>{{Cytuj książkę|tytułname=Małamen Encyklopedia/>. Wojskowa|rok=1967|miejsce=Warszawa|wydawnictwo|WydawnictwoWpierw MON|strony=590}}wprowadzono wersję 8-funtową, następnie 10-, 20-, 40- i 80-funtowe</ref name="angus"/>.

Ówczesna artyleria dzieliła się na strzelające głównie pełnymi pociskami [[armata|armaty]] i haubice, o krótszej lufie, większym kącie podniesienia, i zwężonej komorze prochowej, strzelające także [[Granat (broń)|granatami]]<ref name="kinard">{{cytuj książkę|nazwisko=Kinard|imię=Jeff |tytuł=An Illustrated History of Its Impact|wydawca=ABC-CLIO|miejsce=Oxford|data=2007|strony=112 i 159|isbn=978-1851095568}}</ref>. Mniejsza ilość prochu zapewniała mniejsze siły działające na skorupy granatów, które w armatach często ulegały zniszczeniu.

Jednorogi były typem pośrednim między armatą i haubicą (rodzajem wczesnej [[Haubicoarmata|haubicoarmaty]]), o mniej stromej [[Tor ruchu|trajektorii]] pocisku, co dawało większy zasięg<ref name="kinard" />. Od haubic jednorogi różniły się: stożkową komora prochową<ref name="angus"/>, którego podstawa równała się średnicy [[Kaliber broni|kalibru]] lufy, co ułatwiało ładowanie i łatwiejsze umieszczenie pocisku dokładnie na osi lufy<ref name="jedno-1760" />.

ZastosowaniePozwoliło powyższych rozwiązań pozwoliłoto na stosowanie [[kartacz (pocisk)|kartaczy]], kul pełnych, naboi scalonych, jak i granatów typowych dla haubic. Użyte po raz pierwszy przez [[Imperium Rosyjskie|Rosję]] w czasie [[wojna siedmioletnia|wojny siedmioletniej]] stosowane były aż do połowy XIX wieku. Wykorzystywane także w artylerii [[Imperium osmańskie|Turcji]], [[Królestwo Prus|Prus]] i [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]].

W okresie napoleońskim armia rosyjska używała 2-, 10- i 18-funtowych jednorogów. Cztery 10-funtowe jednorogi (oraz cztery lekkie i cztery średnie armaty 6-funtowe) wchodziły w skład [[kompania|kompanii]] [[Artyleria lekka|artylerii lekkiej]], podczas gdy cztery lekkie i cztery ciężkie armaty 12-funtowe oraz cztery 18- i dwa 2-funtowe jednorogi składały się na kompanię [[Artyleria ciężka|artylerii ciężkiej]]. [[Artyleria konna]] posiadała 6 lekkich sześciofuntówek i 6 jednorógów 10-funtowych na kompanię<ref>{{cytuj książkę|nazwiskoname=Kiley|imię=Kevinkevin |tytuł=Artillery of the Napoleonic Wars|wydawca=Greenhill Books|miejsce=Londyn|data=2006|strony=157|isbn=978-1853675836}}</ref>.

{{przypisy}}|przypisy=