Prekambr: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika Edytorex (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Luckas-bot.
Edytorex (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Prekambr''' – nieformalna jednostka [[geochronologia|geochronologiczna]] w dziejach Ziemi, obejmująca przedział czasu od powstania Ziemi do początku okresu [[kambr]]yjskiego, czyli interwał wiekowy od 4,6 mld lat do 542 mln lat temu. Prekambrowi odpowiadają wiekowo dwie formalne jednostki stratygraficzne, [[eon]]y: [[archaik]], [[proterozoik]] oraz starszy od archaiku [[hadeik]] uznawany kiedyś za [[eon]], obecnie raczej za jednostkę nieformalną. Prekambr obejmuje blisko 85% dziejów Ziemi. Pomimo, że jest jednostką nieformalną, to powszechnie jest stosowany w fachowej literaturze, występuje też w oficjalnej [[tabela stratygraficzna|tabeli stratygraficznej]], jako nieskategoryzowana jednostka powyżej eonów.
{{Okres istnienia grupy organizmów|lewa granica=600|prawa granica=542|nazwa=Prekambr (~4,6 mld ← 542 mln)}}
 
 
{{Sąsiednie okresy|[[-]|perm|[[kambr]]}}
 
 
 
Z proterozoiku a zwłaszcza z eokambru pochodzą pierwsze znane nam odciski ciał oraz ślady działalności pierwszych organizmów żywych. Poniżej proterozoiku trwa archaik – era, pod koniec której Ziemia ostygła umożliwiając skroplenie się wód i powstanie twardej skorupy ziemskiej. Powstały wtedy najstarsze skały budujące tzw. [[tarcza kontynentalna|tarcze kontynentalne]] oraz podłoże [[Platforma (geologia)|platform kontynentalnych]]. Skały prekambru stanowią krystaliczny fundament wielu obecnie wyróżnianych [[tektonika płyt|płyt tektonicznych]]. Stopniowe schładzanie skorupy ziemskiej doprowadziło do powstania wielu złóż, w tym: