Grupa sulfonowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ebenezer (dyskusja | edycje)
m poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, lit., drobne techniczne
Linia 8:
 
==== Otrzymywanie ====
[[Grupa arylowa|Aromatyczne]] kwasy sulfonowe otrzymuje się metodą bezpośredniego [[sulfonowanie|sulfonowania]] stężonym [[Kwas siarkowy(VI)|kwasem siarkowym]], [[oleum]], [[Kwas chlorosiarkowy|kwasem chlorosulfonowym]] i innnymiinnymi czynnikami sulfunojącymi.
 
[[Grupa alkilowa|Alifatyczne]] kwasy sulfonowe otrzymuje się poprzez:<br />
1) reakcję siarczynu sodowego z chlorkami alkili
: R-Cl + Na<sub>2</sub>SO<sub>3</sub> → R-SO<sub>2</sub>OH
 
2) reakcję siarczynu sodowego z sulfonowymi estrami alkoholi
: R-O-SO<sub>2</sub>ONa + Na<sub>2</sub>SO<sub>3</sub> → R-SO<sub>2</sub>OH
 
3) hydroliza [[sulfochlorek|sulfochlorków]]
: R-SO<sub>2</sub>-Cl + H<sub>2</sub>O → R-SO<sub>2</sub>OH + HCl
 
4) utlenianie [[Tiole|tioli]], np. [[kwasKwas azotowy(V)|kwasem azotowym]] lub [[nadtlenkiem wodoru]]
: R-SH + 3H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> → R-SO<sub>2</sub>OH + 3H<sub>2</sub>O
 
==== Zastosowanie ====
Alifatyczne sole [[sód|sodowe]], [[amonSole amonowe|amonowe]]owe wielkołańcuchowych kwasów sulfonowych są powszechnie stosowane jako [[SurfaktantySurfaktant|środki powierzchniowo czynne]] w detergentach.
 
Aromatyczne kwasy sulfonowe są półproduktem w syntezie [[lek]]ów oraz [[Substancje barwiące|barwników]]. Ze względu na dobrą rozpuszczalność w [[rozpuszczalnik]]ach organicznych i łatwość uzyskania w formie bezwodnej, stosowane są jako [[katalizator]]y kwasowe w syntezie organicznej.
 
==== Siarczyny a związki sulfonowe ====
Charakterystyczną cechą związków sulfonowych jest występowanie wiązania '''[[węgiel (pierwiastek)|węgiel]]-[[siarka]]''' C-SO<sub>3</sub>H. W [[Izomery|izomerycznychizomery]]cznych [[wodorosiarczyny|wodorosiarczynach]] występuje natomiast wiązanie '''węgiel-[[tlen]]-siarka''' C-OSO<sub>2</sub>H.
 
==== Zobacz też ====
[[Kwas sulfonowy]]
 
[[Kategoria:Grupy funkcyjne|SSulfonowa]]
[[Kategoria:Sulfoniany| ]]