Grupa nitrowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
NO2 to gaz a nie grupa, dopiero -NO2 to grupa ;-) ogólny rewrite. |
||
Linia 1:
'''Grupa nitrowa''' - grupa występująca w wielu związkach organicznych, składająca się z jednego atomu azotu i dwóch przyłączoncyh do azotu atomów tlenu. (-[[Azot (pierwiastek)|N]][[Tlen (pierwiastek)|O]]<sub>2</sub>)
Grupa nitrowa posiada jedne z najsilniejszych własności [[elektrofilowe|elektrofilowe)]] spośród wszystkich grup występujących w związkach organicznych, gdyż na atomie azotu występuje silny deficyt ładunku ujemnego, wynikający z jego dodatniej polaryzacji względem atomów tlenu i węgla.
Ze względu na to, że w grupie nitrowej występują dwa silnie spolaryzowane wiązania podwójne N=O, grupa ta posiada stosunkową wysoką energię własną.
Z kolei silne spolaryzowanie wiązania C-N powoduje stosunkowo niską energię tego wiązania, stąd związki nitrowe dość łatwo odszczepiają cząsteczkę dwutlenku azotu (NO<sub>2</sub>) z utworzeniem [[karboanion|karboanionu]] lub rodnika karbonylowego. Zjawisko to jest wykorzystywane w chemii organicznej do generowania karboanionów i rodników karbonylowych in-situ. Związki nitrowe wykorzystuje się też powszechnie w reakcjach [[polimeryzacja|polimeryzacji]] jako inicjatory.
Reakcja odszczepienia dwutlenku azotu od związku organicznego może być inicjowana termicznie, świetlnie, poprzez katalizę kwasowo-zasadową oraz poprzez impuls elektryczny. Reakcja ta ma charakter silnie egzotermiczny, co powoduje, że raz zainicjowana biegnie już dalej samorzutnie. Z tego powodu związki nitrowe znajdują zastosowanie jako [[materiał wybuchowy|materiały wybuchowe]] i [[materiał pianotwórczy|materiały pianotwórcze]].
Do materiałów tych zalicza się:
*[[Nitrogliceryna|nitroglicerynę]]
*[[TNT]]
* [[AIBN]] i wiele innych
Dwutlenek azotu jest inhibitorem [[enzym|enzymu]] odpowiedzialnego za kontrolę stężenia [[adrenalina|adrenaliny]]. Związki nitrowe zdolne dostarczyć organizmowi duże ilości dwutlenku azotu w krótkim czasie są stosowane w medycynie jak środek zapobiegający pojawianiu się stanów przedzwałowych. Jednym z najbardziej popularnych tego rodzaju leków jest nitrogliceryna.
| |||