Azjatycka Dywizja Konna: Różnice pomiędzy wersjami

W lipcu-wrześniu [[1919]] r. na rosyjskim Dalekim Wschodzie została sformowana Azjatycka Dywizja Konna. Wchodziła ona w skład Korpusu Azjatyckiego [[Armia Dalekowschodnia|Armii Dalekowschodniej]] [[ataman|atamana]] gen. [[Grigorij Siemionow|Grigorija M. Siemionowa]]. Składała się z trzech brygad: 1 i 2 brygady konnej oraz brygady konno-artyleryjskiej. Na jej czele stanął gen. [[Roman Ungern von Sternberg|Roman F. Ungern von Sternberg]]. Na pocz. listopada 1919 r. dywizja została rozformowana, a na jej bazie utworzone dwie samodzielne brygady konne: azjatycka i mongolsko-buriacka. W tym czasie gen. R. F. Ungern von Sternberg opracował plan zajęcia terytorium Mongolii, wyparcia stamtąd sił chińskich i samemu przejęcia władzy. W tym celu zawarł sojusz z przedstawicielami mongolskiej arystokracji. Jesienią 1919 r. jego wojska przekroczyły granicę mongolską. Za ten samowolny czyn zostały one wykluczone ze stanu Armii Dalekowschodniej. Generałowi R. F. Ungernowi von Sternbergowi podporządkowały się inne rosyjskie i kozackie białe oddziały wojskowe w Mongolii, czyli płk. N. N. Kazagrandi, atamana Kozaków jenisejskich I. G. Kazancewa i [[esauł|esauła]] A. P. Kajgorodowa. Na początku lutego [[1920]] r. Azjatycka Brygada Konna została przekształcona z powrotem w Azjatycką Dywizję Konną w składzie 1 i 2 brygady konnej. W skład 2 brygady weszła dotychczas samodzielna buriacka brygada konna. Liczebność dywizji wahała się w granicach od 3,5 do 7 tys. żołnierzy. Większość z nich stanowili Azjaci. Uzbrojenie było bardzo zróżnicowane. W pierwszych dniach lutego 1920 r. dywizja zaatakowała chińskie wojska republikańskie, zajmujące stolicę Mongolii [[Ułan Bator|Urgę]], zdobywając miasto. Z niewoli chińskiej został oswobodzony świecki i religijny władca Mongolii [[Bogda Chan]]. W dowód wdzięczności nadał gen. R. F. Ungernowi von Sternbergowi tytuł wana i chana oraz uczynił go głównodowodzącym wojskami mongolskimi. Wprawdzie dowódca dywizji pod koniec lutego formalnie przywrócił władzę Bogda Chanowi, lecz faktycznie sam stał się dyktatorem Mongolii, prowadząc z terytorium tego kraju działania wojenne przeciwko zarówno Chińczykom, jak też bolszewikom. Z pomocą mongolskich feudałów przeprowadził pobór rekrutów, dozbrojenie i doszkolenie tworzonej armii. Początkowo wraz z oddziałami mongolskimi odparł atak 10-tysięcznego korpusu chińskiego. Wojska gen. R. F. Ungerna von Sternberga dawały się jednak ludności mongolskiej coraz bardziej we znaki z powodu licznych grabieży, zabójstw, gwałtów itp. Tymczasem przeciwko nim wystąpiły wojska bolszewickie, w liczbie ok. 175 tys. ludzi, wezwane na pomoc przez mongolskich [[komunizm|komunistów]] z [[Mongolska Partia Ludowa|Mongolskiej Partii Ludowej]]. Generał R. F. Ungern von Sternberg uprzedził ofensywę, pierwszy atakując zajęte przez bolszewików obszary Przymorza. Główne uderzenie kawalerii pod jego komendą skierowane było na [[Kiachta|Kiachtę]] i [[Troickosawsk]]. Jednakże po początkowych sukcesach przewaga bolszewików zmusiła siły gen. R. F. Ungerna von Sternberga do odwrotu do Mongolii. Pomimo tego nad [[Jezioro Gęsie|jeziorem Gęsim]] zdołały one zniszczyć nieprzyjacielski batalion. W wyniku ciężkich walk poniosły jednak duże straty i częściowo zostały rozbite, zaś ich dowódca odniósł poważną ranę. Pod koniec lipca wojska bolszewickie zdobyły Urgę. Plany gen. R. F. Ungerna von Sternberga runęły, gdyż nie poparła go miejscowa ludność, a także nie otrzymał obiecywanej pomocy od Japończyków. W tej sytuacji zamierzał przezimować w zachodniej części Mongolii, a następnie przedostać się na [[Krym]], aby połączyć się z armią gen. [[Piotr Wrangel|Piotra N. Wrangla]]. Przeszkodził temu bunt części kadry oficerskiej, która 1817 sierpnia zabiła gen. [[Boris Riezuchin|Borysa P. Riezuchina]], zaufanego towarzysza gen. R. F. Ungerna von Sternberga i zastępcę dowódcy dywizji, a potem ostrzelała namiot samego dowódcy. Raniony, zdołał dotrzeć do obozu b. sojusznika księcia [[Sunduj-Gun|Sunduj-Guna]], lecz ten kazał go związać i przekazał komunistom. 15 września w [[Nowosybirsk|Nowonikołajewsku]] doszło do jego procesu, na którym został skazany na karę śmierci.

*2 brygada kawaleryjska – d-ca gen. mjr [[BorysBoris Riezuchin|Borys P. Riezuchin]], od 20 sierpnia [[1921]] r. płk Kostierin