Pakt wileński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
pierwszy pakt wileński (1559) |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
'''Pakt wileński''' ([[28 listopada]] [[1561]]) – drugi układ pomiędzy
'''Pierwszy pakt wileński''' zawarto 31 sierpnia 1559 roku między Zakonem kawalerów mieczowych a Litwinami. Na jego mocy landmistrz Gotthard Kettler oddawał całe Inflanty pod ochronę Zygmunta Augusta ''in fidem, clientelam et proprietatem'', który ze swej strony przejmował w imieniu własnym i swoich następców obronę przed Moskwą oraz otrzymywał jako rekompensatę zwrot kosztów wojny. Jako poręczenie zwrotu tych kosztów Zakon oddał królowi południowo-wschodnią część kraju ''"od [[Druja|Drui]] do Aszerady (Ascheraden)"'', z zamkami [[Dyneburg]]iem, [[Lucyn]]em, Rzeżycą, Zelburgiem i Bawskiem oraz należącymi do tych zamków ziemiami i prawem wykupu za 100 tys. złotych. Podobnie arcybiskup odstąpił królowi zamki Marienhausen i Lenewarth z prawem wykupu za 100 tys. złotych. Sojusz miał zabezpieczyć Liwonię przez zagrożeniem ze strony Moskwy, jednak pomimo pomocy Mikołaja Radziwiłła Kettler nie był w stanie zapobiec okupacji większości Liwonii przez wojska moskiewskie co wywoływało niezadowolenie z litewskiej pomocy. Na skutek tego biskup ozylijski Jan Monichhausen sprzedał w czerwcu 1559 roku królowi duńskiemu Fryderykowi terytorium biskupie (większa część wysp [[Ozylia]] i [[Dago]] oraz zachodnia część północnej Estonii). Podobnie [[Rewel]] oddał się pod ochronę Szwecji. Z powodu nieudolności Litwinów w obronie ich kraju stany inflanckie z landmistrzem Kettlerem, arcybiskupem Wilhelmem i miastem Rygą postanowiły w 1561 roku zawrzeć nowy pakt tym razem rozszerzony o Koronę Królestwa Polskiego<ref>[[Henryk Łowmiański]], "Polityka Jagiellonów", Wyd. Poznańskie, Poznań 1999, s.571</ref>.
Układ wileński zaowocował wybuchem [[I wojna północna|północnej wojny siedmioletniej]].
Linia 7:
== Zobacz też ==
* [[wojny inflanckie]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Historia zakonu kawalerów mieczowych]]
|