Duma (ujednoznacznienie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Duma w Imperium Rosyjskim: drobne techniczne, drobne merytoryczne
Linia 11:
Z powodu kryzysu państwa wywołanego przez [[rewolucja 1905 roku|rewolucję 1905 roku]], [[car]] [[Mikołaj II Aleksandrowicz|Mikołaj II]] zmuszony był zgodzić się na ustanowienie Dumy; miała ona pełnić funkcję parlamentu w Rosji, rządzonej dotychczas na zasadzie [[Samodzierżawie|nieograniczonego carskiego absolutyzmu (samodzierżawie)]]. Duma została powołana na mocy [[Manifest październikowy 1905|manifestu cara]] z [[30 października]] ([[17 października]] w [[Kalendarz juliański|kalendarzu juliańskim]]) [[1905]].
 
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-H28740, St. Petersburg, Eröffnung der Parlamente.jpg|thumb|230px300px|Mowa tronowa ([[Orędzie|Mowa tronowa]]) [[Mikołaj II|Mikołaja II]] przy otwarciu I Dumy w 1906.]]
'''Pierwsza Duma''' zebrała się w kwietniu [[1906]]. W skład pierwszej Dumy wchodziło 478 posłów, w tym 54 posłów polskich (36 posłów z guberni [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]], w tym 34, którzy utworzyli [[Koło Polskie w Dumie|Koło Polskie]] i 19 posłów z [[Koło Kresowe|Koła Kresowego]]). Stosunkowo wolne wybory wprowadziły do niej wielu
posłów o poglądach socjalistycznych i liberalnych, którzy domagali się dalszych reform. Duma została rozwiązana przez cara zaledwie 10 tygodni po rozpoczęciu funkcjonowania.
Linia 17:
'''Druga Duma''', zebrana [[5 marca]] [[1907]], była jeszcze bardziej radykalna i również trwała krótko. Druga Duma liczyła 518 posłów, w tym 46 posłów polskich (35 posłów z [[Królestwo Kongresowe|Królestwa]] i 11 posłów z Koła Kresowego).
 
Wybory do '''Trzeciej Dumy''' odbyły się naprzy zmienionychzmienionej zasadach[[Ordynacja wyborcza|ordynacji wyborczej]] ograniczającej poprzez [[system kurialny]] reprezentację robotników, chłopów i nierosyjskich narodowości Imperium; umożliwiły one większą reprezentację warstw społeczeństwa przychylnych absolutyzmowi cara. Dopiero ta Trzecia Duma, dużo bardziej konserwatywna od poprzednich, przetrwała pełną kadencję, od [[1907]] do [[1912]]. W jej skład weszło 12 posłów z Królestwa Polskiego i 6 z ziem zabranych.
 
'''Czwarta Duma''', w latach [[1912]]-[[1917]], była właściwie tylko klubem dyskusyjnym i oferowała bardzo ograniczoną krytykę rządów cara. W jej skład weszło 9 posłów z Królestwa Polskiego i 4 z ziem zabranych. W czasie [[rewolucja lutowa|rewolucji lutowej]] Duma wyłoniła tzw. [[Komitet Tymczasowy Dumy]], który w porozumieniu z [[Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich|Radą Delegatów Robotniczych i Żołnierskich]] w [[Piotrogród|Piotrogrodzie]] powołał [[15 marca]] 1917 [[Rząd Tymczasowy (Rosja)|Rząd Tymczasowy]]. [[19 września]] 1917 Duma została rozwiązana przez Rząd Tymczasowy w związku z ogłoszeniem Rosji [[republika|republiką]] i przygotowaniem do wyborów [[Konstytuanta|Zgromadzenia Konstytucyjnego (Konstytuanty)]] Rosji.