Warsztat tkacki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
'''Warsztat tkacki''' – proste urządzenie do wytwarzania [[tkanina|tkanin]]. Wszystkie czynności konieczne do wytworzenia tkaniny wykonywane są przez tkacza. Przy obsłudze warsztatu tkackiego, tkacz używa rąk do wprowadzania [[wątek tkacki|wątku]] do [[przesmyk tkacki|przesmyku]] i przybijania (dociskania) wątku do [[krawędź tkaniny|krawędzi tkaniny]] oraz nóg do zmiany przesmyku. Z tego powodu obecnie w odniesieniu do warsztatu tkackiego często używa się nazwy ''krosno ręczne''.▼
[[Image:Khotan-fabrica-seda-d19.jpg|thumb|300px|Poziomy warsztat tkacki - tkanie jedwabiu]]
'''Warsztat tkacki''' – proste urządzenie do wytwarzania [[tkanina|tkanin]].
▲
====Rozwój konstrukcji====
Trudno określić datę powstania pierwszej tkaniny, ale prawdopodobnie pierwsze wyroby przypominające tkaniny powstawały już ponad 7500 lat temu. Warsztaty miały wówczas prymitywną formę. Były to dwa pionowe słupy, do których w górnej części przymocowana była pozioma belka. Do tej belki przywiązywano pasma skórzanych rzemieni, lian, lub łyka, które stanowiły [[osnowa|osnowę]]. Pomiędzy tymi elementami przeplatano podobny materiał ([[wątek tkacki|wątek]]) uzyskując wyroby przypominające tkaninę. Wyroby te nie miały jednak cech tkaniny, ponieważ ich długość ograniczona była do kilkudziesięciu centymetrów. Dopiero opanowanie przędzenia pozwoliło na uzyskanie osnowy o większej długości, co nadało powstającym wyrobom cech dzisiejszej tkaniny.
Linia 9 ⟶ 13:
Kolejnym etapem tego rozwoju było zbudowanie poziomego warsztatu tkackiego, który był pierwowzorem późniejszych [[krosno tkackie|krosien tkackich]]. Powstał już prosty [[mechanizm przesmykowy]] ale wątek wprowadzano nadal przekładając [[czółenko]] przez przesmyk ręcznie. W roku [[1733]] John Kay skonstruował urządzenie, które częściowo zmechanizowało proces wprowadzania wątku do przesmyku. Był to pierwszy [[mechanizm przerzutowy]] znacznie przyspieszający proces tkania. Mechanizm ten napędzany był ręcznie przez tkacza za pomocą układu sznurów i dźwigni. Powstały już wyrzutnie czółenkowe, które w zmodyfikowanej formie zastosowane w [[krosno mechaniczne|krosnach mechanicznych]] przetrwały do późnych lat 70-tych [[XX]] wieku.
[[Image:Warsztat.svg|thumb|350px|Poziomy warsztat tkacki]]▼
Warsztat tkacki, mimo zbudowania w [[1786]] roku krosna mechanicznego i późniejszej znacznej jego rozbudowy, nie został wycofany z użytku. Służył jeszcze wiele lat w rzemiośle, a dzisiaj chętnie wykorzystywany przez twórców ludowych i artystów do wykonywania tkanin dekoracyjnych i artystycznych. ▼
====Odmiany====
Warsztaty tkackie wykonywane były w dwóch wersjach:
▲[[Image:Warsztat.svg|thumb|350px|Poziomy warsztat tkacki]]
*poziomy warsztat tkacki – do produkcji tzw. tkanin metrażowych, tj. tkanin o znacznej długości. Warsztat taki ma następującą konstrukcję:
*# drewniany szkielet w kształcie prostopadłościanu
Linia 31 ⟶ 38:
*# wałek tkaninowy
*[[pionowy warsztat tkacki]] – do wytwarzania tkanin dekoracyjnych o ograniczonej długości np. [[gobelin|gobelinów]]. Tkanie gobelinu przypomina malowanie obrazu, a pionowy układ ułatwia twórcy wykonywanie tkaniny i obserwowanie efektów swojej pracy, dlatego artyści chętnie używają tego typu warsztatów.
▲Warsztat tkacki, mimo zbudowania w [[1786]] roku krosna mechanicznego i późniejszej znacznej jego rozbudowy, nie został wycofany z użytku. Służył jeszcze wiele lat w rzemiośle, a dzisiaj chętnie wykorzystywany przez twórców ludowych i artystów do wykonywania tkanin dekoracyjnych i artystycznych.
[[Kategoria:Tkactwo]]
| |||