Ordynacja większościowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mwinczorek (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 2:
Większościowa ordynacja wyborcza do niedawna przeciwstawiana była w naukach społecznych tzw. systemowi [[ordynacja proporcjonalna|ordynacji proporcjonalnej]]. W praktyce jednak podział ten okazuje się nieprecyzyjny, gdyż obok wielomandatowej ordynacji proporcjonalnej ([[Rumunia|Rumunia]], [[Belgia|Belgia]], [[Ukraina|Ukraina]], [[Polska]]) występuje też wielomandatowa ordynacja większościowa (np. w Japonii do 1993 roku oraz w wyborach senackich w Polsce do 2010 roku gdy w okręgu wielomandatowym wygrywało kilku kandydatów, którzy zdobyli najwięcej głosów) lub proporcjonalny (poprzez [[pojedynczy głos przechodni|głos przechodni]]) system jednomandatowy ([[Australia]]). Dlatego współcześni badacze społeczni preferują podział ordynacji ze względu na liczbę mandatów w okręgu (jedno lub wielomandatowa) – gdzie każda z nich może mieć charakter proporcjonalny lub większościowy. Jednomandatowa ordynacja większościowa typu 'pierwszy na mecie' stosowana jest w Polsce od 2011 r. w wyborach do Senatu<ref>ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy ({{Dziennik Ustaw|2011|21|112}})</ref>. O tym że głosowanie jest większościowe decyduje rezultat uwzględniający preferencje tylko jednej, najsilniejszej grupy wyborców, a nie wszystkich głosujących, którzy oddali głos skuteczny (a więc poprawnie wypełnili kartę do głosowania). System większościowy pojawia się zatem w przypadku zastosowania ordynacji 'pierwszy na mecie' w jednomandatowych okręgach, przy zastosowaniu tej samej zasady w okręgu wielomandatowym (w tym przypadku można więc mówić o typie 'dwóch/trzech/ lub czterech pierwszych na mecie'), oraz w jednomandatowych okręgach z głosowaniem w dwóch turach, gdzie do drugiej tury przechodzi dwóch najsilniejszych kandydatów z pierwszej tury ([[Francja]]).
Porównując system większościowy 'dwóch/trzech/czterech pierwszych na mecie' z systemem [[pojedynczy głos przechodni|Brytyjskiej Reprezentacji Proporcjonalnej]] łatwo zauważyć że jedyną różnicą między metodami wyborczymi, która decyduje o tym czy procedurę wyborczą należy uznać za proporcjonalną lub większościową jest występowanie lub też brak głosowania za pomocą skali rangowej z metodą redukcji najmniej istotnych obserwacji (najmniej pożądanych kandydatów). A zatem występowanie lub brak zastosowania "głosu przechodniego", który może występować zarówno w odmianie wielomandatowej (np. BRP) jak i w jednomandatowym wariancie (np. proporcjonalnym głosie alternatywnym), pozwala rozpoznać czy w typologii ordynacji wyborczych daną ordynację należy umieścić w kategorii ordynacji większościowych czy też proporcjonalnych. Wyjątkiem o którym należy pamiętać jest głosowanie na zamknięte listy partyjne z formułą [[Metoda d'Hondta|d'Hondta]] lub [[Metoda Sainte-Laguë|Sainte-Laguë]], gdzie proporcjonalność wyniku wyborów wobec preferencji wyborców uzyskiwana jest poprzez przydział mandatów parlamentarnych w proporcji do głosów oddanych na daną partie, a nie poprzez bezpośrednio proporcjonalne do preferencji wyborczych rozdzielanie głosów między kandydatów. Można więc powiedzieć że system zamkniętych list partyjnych jest kolektywną wielomandatową ordynacją proporcjonalną. Indywidualistyczne ordynacje proporcjonalne i większościowe (takie jak Brytyjska Reprezentacja Proporcjonalna, jednomandatowe 'pierwszy na mecie' lub alternatywnego głosu proporcjonalnego, bądź wielomandatowe 'dwóch/trzech/czterech na podium') wydają się lepiej odzwierciedlać duch demokracji, w której najistotniejszą rolę odgrywają prawa jednostki do niezależnego funkcjonowania w społeczeństwie, nie zaś prawa określonych organizacji skonstruowanych hierarchicznie do decydowania o jednostce.
=== Charakterystyka ===
| |||