Ludwik II Jagiellończyk: Różnice pomiędzy wersjami

Zginął w [[bitwa pod Mohaczem|bitwie z Turkami pod Mohaczem]]. Po jego śmierci władzę w Czechach i na Węgrzech, zgodnie z układem z [[1515]], objął [[Ferdynand I Habsburg]] -– brat Marii Habsburżanki i zarazem mąż [[Anna Jagiellonka (1503-1547)|Anny Jagiellonki]], siostry Ludwika.

[[12 listopada]] [[1507]] roku w Budzie układ ten trochę zmodyfikowano -– Ludwika miała poślubić Katarzyna, inna wnuczka Maksymiliana, a dopiero w razie jej śmierci -– Maria; ustalenia te potwierdzono [[20 maja]] [[1515]] roku w [[Bratysława|Pożoniu]]. [[19 lipca]] 1515 roku na [[Zjazd wiedeński|zjeździe wiedeńskim]] Ludwik został adoptowany przez cesarza Maksymiliana I a trzy dni później, [[22 lipca]], postanowiono podwójne małżeństwa jagiellońsko-habsburskie: Ludwik miał poślubić Marię, z kolei Anna, siostra Ludwika, miała zostać żoną jednego z braci Marii, [[Karol V Habsburg|Karola]] lub [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynanda]].

Ludwik -– w odróżnieniu od ojca -– miał więcej energii i inteligencji, jednak regenci z premedytacją zaniedbali jego wychowanie, a młodego króla kierowali ku przyjemnościom i zabawom, a nie ku nauce rządzenia. O skandalicznych stosunkach panujących na dworze w [[Buda (Budapeszt)|Budzie]] głośno było w całej Europie. Szczególnie negatywny wpływ na Ludwika miał Jerzy Hohenzollern. W [[1523]] polski wysłannik na Węgrzech tak opisywał [[Kanclerz wielki koronny|kanclerzowi]] [[Krzysztof Szydłowiecki|Szydłowieckiemu]] młodego Jagiellona:

W opozycji do kliki dworskiej, która miała największy wpływ na młodego monarchę, pozostawał najpotężniejszy magnat węgierski i wojewoda [[Siedmiogród|siedmiogrodzki]], Jan Zápolya. Swoją pozycję polityczną opierał on na średniej szlachcie, a popularność zdobył w walce z Turkami, między innymi w wyprawach na [[Wołoszczyzna|Wołoszczyznę]], gdzie udaremnił tureckie plany przyłączenia tego kraju do imperium osmańskiego. Zápolya był przywódcą stronnictwa narodowego, którego celem było przeciwdziałanie wpływom niemieckim na Węgrzech i niedopuszczenie do przejęcia tronu przez Habsburgów, co było przewidzianaprzewidziane przez liczne umowy dynastyczne, zawarte przez poprzedników Ludwika II. Za czasów panowania Ludwika walka między stronnictwami przyjęła cechy wojny domowej. Szlachta na dwóch kolejnych sejmach w roku [[1525]] przedstawiła królowi szereg żądań, w tym usunięcia dotychczasowych doradców i oddania godności [[Palatyn (tytuł)|palatyna]] Janowi Zápolyi. Te propozycje popierał także stryj Ludwika, król Polski Zygmunt Stary. Ludwik początkowo zgodził się na postulaty szlacheckie, jednak po powrocie do stolicy wycofał się z obietnic<ref name="Duczmal">Małgorzata Duczmal, ''Izabela Jagiellonka. Królowa Węgier'', Warszawa 2000, s. 120-123.</ref>.

Do samej bitwy doszło [[29 sierpnia]] [[1526]] roku. Starcie było krótkie a pogrom wojsk węgierskich całkowity. Sam Ludwik zginął w trakcie ucieczki z pola bitwy, przy czym podawano różne wersje jego śmierci. Według jednej, utonął wraz z koniem w rzeczce [[Csele]]. Plotki mówiły jednak o tym, że króla zabito -– a ciosy zadano od tyłu, spośród własnych towarzyszy{{fakt|data=2010-10}}. Jedna z wersji o zabójstwie wskazywała jako winowajcę brata Jana Zápolyi, [[Jerzy Zápolya|Jerzego]], który miał jakoby napaść na króla po bitwie w chacie, w której ten się schronił<ref name="Duczmal"/>.

| colspan="2" | [[Maria Habsburżanka (1505-1558)|Maria Habsburżanka]]<br />ur. 17 wrześniaIX 1505 <br />zm. 18 październikaX 1558