Wersja z 17:20, 30 cze 2011 edytuj Luckas-bot (dyskusja \| edycje) 520 554 edycje m r2.7.1) (robot dodaje: jv:Precambrian ← poprzednia edycja		Wersja z 16:20, 19 sie 2011 edytuj anuluj edycję Szczureq (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 31 460 edycji szablon, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: {{Okres geologiczny ~~{{Sąsiednie okresy\|-\|prekambr\|[[kambr]]}}~~ \|nazwa=Prekambr \|mapa= \|o2= \|co2= \|temp= \|poziom morza = \|oś czasu=nie }} '''Prekambr''' – nieformalna jednostka [[geochronologia\|geochronologiczna]] w dziejach Ziemi, obejmująca przedział czasu od powstania Ziemi do początku okresu [[kambr]]yjskiego, czyli interwał wiekowy od 4,6 mld lat do 542 mln lat temu. Prekambrowi odpowiadają wiekowo dwie formalne jednostki stratygraficzne, [[eon]]y: [[archaik]], [[proterozoik]] oraz starszy od archaiku [[hadeik]] uznawany kiedyś za [[eon]], obecnie raczej za jednostkę nieformalną. Prekambr obejmuje blisko 85% dziejów Ziemi. Pomimo, że jest jednostką nieformalną, to powszechnie jest stosowany w fachowej literaturze, występuje też w oficjalnej [[tabela stratygraficzna\|tabeli stratygraficznej]], jako nieskategoryzowana jednostka powyżej eonów. {{Okres istnienia grupy organizmów\|lewa granica=600\|prawa granica=542\|nazwa=Prekambr (~4,6 mld ← 542 mln)}}▼ Z proterozoiku a, zwłaszcza z ~~eokambru~~[[ediakar]]u, pochodzą pierwsze znane nam odciski ciał oraz ślady działalności pierwszych organizmów żywych. ~~Poniżej~~We ~~proterozoiku~~wcześniejszym ~~trwa~~eonie, ~~archaik – era~~archaiku, ~~pod koniec której Ziemia ostygła umożliwiając skroplenie się wód i powstanie twardej skorupy ziemskiej. Powstały wtedy~~powstały najstarsze skały budujące tzw. [[tarcza kontynentalna\|tarcze kontynentalne]] oraz podłoże [[Platforma (geologia)\|platform kontynentalnych]]. ~~Skały~~Archaik ~~prekambru~~poprzedza ~~stanowią~~[[hadeik]] ~~krystaliczny~~– ~~fundament~~nieformalna ~~wielu~~era, ~~obecnie~~pod ~~wyróżnianych~~koniec ~~[[tektonika~~której ~~płyt\|płyt~~Ziemia ~~tektonicznych]].~~ostygła ~~Stopniowe~~umożliwiając ~~schładzanie~~skroplenie ~~skorupy~~się ~~ziemskiej~~wód ~~doprowadziło~~i dopowstanie ~~powstania~~twardej ~~wielu~~skorupy ~~złóż, w tym:~~ziemskiej. Skały prekambru stanowią krystaliczny fundament wielu obecnie wyróżnianych [[tektonika płyt\|płyt tektonicznych]]. Stopniowe schładzanie skorupy ziemskiej doprowadziło do powstania wielu złóż, w tym: * złota (Au) - RPA, Kanada, USA, Australia * rud żelaza (Fe) - Szwecja, Norwegia, USA, Meksyk, Chile, Rosja , Kanada, Syberia Linia 26 ⟶ 36: == Podział == Do prekambru zalicza się dwa eony: (archaik i proterozoik (nieformalnie wyróżnia się także hadeik), dzielące się na 7 er. '''Prekambr''' Linia 68 ⟶ 78: * [[Claudina]] == Zobacz też: == {{wikisłownik\|prekambr}} * [[chronostratygrafia]] * [[Ziemia-śnieżka]] === Bibliografia === * ~~Kozłowski~~ A., ~~Speczik~~Kozłowski, S. Speczik, Z geologią za pan brat, ~~Wydawnictwo:~~wydawnictwo Iskry, Warszawa 1988. ▲{{Okres istnienia grupy organizmów\|lewa granica=600\|prawa granica=542\|nazwa=Prekambr (~4,6 mld ← 542 mln)}} [[Kategoria:Prekambr\|* ]] [[ar:ما قبل الكمبري]]

Prekambr: Różnice pomiędzy wersjami