Legia Nadwiślańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne techniczne
Linia 1:
{{Jednostka wojskowa infobox|
| nazwa = Legia Nadwiślańska<br />Légion de la Vistule|
| grafika = [[Plik:Legia Nadwiślańska.jpg|200px]]|
| opis = Pieczęć Legii Nadwiślańskiej|
| panstwo = [[Plik:Duchy of Warsaw 11.PNG|20px]] [[Księstwo Warszawskie]]<br />[[Plik:FranceImp1.png|20px]] [[I Cesarstwo Francuskie]]|
| sformowanie = [[31 maja]] [[1808]]|
| rozformowanie = [[1814]]|
| wyrozniajaca =|
| patron =|
| swieto =|
| sztandar =|
| kontynuacja =[[Legia Polsko-Włoska|Legii Polsko-Włoskiej]]|
| kontynuacja tradycji =|
| pierwszy =[[Józef Grabiński]]|
| obecny =|
| ostatni =|
| dzialania = [[Wojny napoleońskie]] |
| rodzaj sił zbrojnych = [[Wojska lądowe]]|
| rodzaj wojsk = [[Piechota]], [[jazda|kawaleria]]|
| numer =brak|
| podporzadkowanie = osobisty nadzór Napoleona|
| sklad = 3 pułki piechoty i pułk lansjerów; od 1810 również 4 pułk piechoty|
| dyslokacja =|
| kolor =|
}}
[[Plik:Jozef baron chlopicki.jpg|thumb|166px|[[Józef Chłopicki]] w mundurze generała]]
 
'''Legia Nadwiślańska''' – polska jednostka powstała 31 marca 1808 roku w wyniku przemianowania tworzonej od wiosny 1807 roku na mocy dekretu [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] [[Legia Polsko-Włoska|Legii Polsko-Włoskiej]] w związku z jej przejściem na żołd francuski w [[królestwo Westfalii|królestwie Westfalii]]. Istniała do 18 czerwca 1813<ref name="gemb">< /ref>.
 
Początkowo liczyła 5467 żołnierzy, a jej pierwszym dowódcą był generał [[Józef Grabiński]], a od 7 czerwca 1808 płk [[Józef Chłopicki]]<ref name="gemb">''Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych...'' str. 49</ref>. W przeciwieństwie do [[szwoleżerowie|szwoleżerów]] była to formacja z zasady chłopska, a stanowiska oficerskie zajmowała tu zazwyczaj drobna szlachta.
Linia 32:
Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] a rządem [[I Cesarstwo Francuskie|francuskim]], Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w [[Bajonna|Bajonnie]] składała się z trzech [[pułk]]ów piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez [[Jan Konopka|Jana Konopkę]] pułku [[lansjerzy|lansjerów]].
 
Legioniści Nadwiślańscy nosili ciemnoniebieskie kurtki i białe [[spodnie]], a pułki różniły się jedynie kolorem kołnierzy, rabatów i wyłogów. Każdy pułk składał się z 2 batalionów - po 6 kompanii - przy czym pierwsza kompania była [[grenadier]]ska, a ostatnia woltyżerska. Grenadierzy odróżniali się czerwonymi [[naramiennik|epoletami]] i czerwoną kitą na [[czako]], a [[woltyżer|woltyżerowie]]owie żółtym kolorem sznurów, kity i epoletów.
 
== Walki w Hiszpanii ==
Linia 38:
 
Dowodzona przez płk. Józefa Chłopickiego rozbiła koło [[Epila|Epili]] siły hiszpańskiej milicji zdążającej na odsiecz miasta. Wyróżniła się w [[Bitwa pod Tudelą|bitwie pod Tudelą]].
 
W walkach w Hiszpanii brały udział następujące jednostki Legii Nadwiślańskiej:
* [[1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej]],
* [[2 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej]],
* [[3 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej]],
* [[4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej]] (od [[1810]]; wcześniej jako II Legia Nadwiślańska),
* [[7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów|Pułk Lansjerów Nadwiślańskich]] (inaczej: Pułk Jazdy Legionowej, Pułk Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, Pułk Rożnieckiego, od 18 lipca 1811 [[7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów|7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Liniowych]])
 
W ciągu walk Hiszpanii, Legia odniosła szereg zwycięstw, m. in.:
* 20 grudnia 1808 - udział aż do kapitulacji w drugim oblężeniu [[Drugie oblężenie Saragossy (1809)|Saragossy]],
* 15 czerwca 1809 - wygrana bitwa pod Marią,
* 18 czerwca 1809 - zadecydowała o zwycięstwie armii cesarskiej pod Belchite,
* styczeń 1810 - ułani Legii zajmując przełęcz [[Paso de los Despenaperros]] otworzyli armii francuskiej drogę do [[Andaluzja|Andaluzji]],
* 14 maja 1810 - odebrała kapitulację obleganej przez siebie [[Lleida|Leridy]],
* 21 czerwca 1810 - odebrała kapitulację obleganej [[Tarragona|Tarragony]],
* 16 maja 1811 - ułani rozbili piechotę angielską w [[Bitwa pod Albuerą|bitwie pod Albuerą]].
 
== II Legia Nadwiślańska ==
Linia 61:
== Galeria ==
<gallery>
GrafikaPlik:Napoleon Polish troops by Bellange.jpg|Żołnierz Legii Nadwiślańskiej w 1810
ImagePlik:POL Warsaw 3may 1st regiment Legion of the Vistula.jpg|1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
ImagePlik:POL Warsaw 3may 4th regiment Legion of the Vistula.jpg|4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
ImagePlik:Ułani Księstwa Warszawskiego.JPG|Lansjer nadwiślański (po lewej)
</gallery>
{{commonscat|Légion de la Vistule}}
 
== Zobacz też ==
{{Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii}}
Linia 74 ⟶ 75:
* [[Wielka Armia]]
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia|
Linia 79 ⟶ 81:
* {{cytuj książkę |nazwisko= Gembarzewski|imię= Bronisław|autor link= Bronisław Gembarzewski|tytuł= Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831|miejsce= Warszawa|rok= 1925}}
|}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.skh.wat.edu.pl IV Pułk Legii Nadwiślańskiej / 1 Kompania Szkoły Podchorążych Piechoty]