Wielki pożar Smyrny: Różnice pomiędzy wersjami

Pożar wybuchł w dzielnicy ormiańskiej 13 września 1922<ref name="fle82">{{cytuj książkę | autor = Fleming K.| tytuł = Greece: a Jewish history| wydawca = Princeton University Press| rok = 2010| strony = 81-82| isbn = 9780691146126}}</ref>, po czym błyskawicznie rozprzestrzenił się po mieście<ref name="fle82"/>. Dotknął jednak jedynie dzielnice grecką i ormiańską, podczas gdy kwartały żydowski i turecki nie poniosły strat<ref name="clogg116"/>. Szczegółowy przebieg wydarzeń w Smyrnie znany jest przede wszystkim z relacji naocznych świadków. Brytyjski porucznik Merrill pisał, że rankiem 14 września w ogniu stała już większa część miasta. Mieszkańcy niszczonych dzielnic usiłowali ratować się, uciekając drogą morską i w panice zbierali się na bulwarze, usiłując dostać się do łodzi<ref name="nair51"/>. W porcie stało 21 okrętów alianckich, które jednak odmawiały przyjmowania uchodźców<ref name="ec"/>, powołując się na swoją neutralność w konflikcie grecko-tureckim<ref name="grecja547"/>.

Historiografia grecka jednoznacznie uznaje Turków za sprawców podłożenia ognia w Smyrnie<ref name="nair46"/>. Pogląd ten popierają również [[Richard Clogg]] (brytyjski historyk Grecji)<ref name="clogg117"/> oraz polscy autorzy syntezy dziejów Grecji<ref name="grecja547"/>. W pracach tureckich dominuje przekonanie o wywołaniu pożaru przez Ormian, którzy mieliby dokonać tego w porozumieniu z uchodzącą armią grecką (plotki o greckich zamiarach zniszczenia miasta przed ostatecznym wycofaniem się z niego krążyły w Smyrnie jeszcze przed 9 września) lub z własnej inicjatywy<ref name="nair46"/><ref name="nair51"/>.

Od 50 tys. do 400 tys. Greków i Ormian zostało zmuszonych do ewakuacji z płonącego miasta drogą morską. Zorganizowana ewakuacja rozpoczęła się 24 września pod kierunkiem brytyjskiego kapitana Hepburna we współpracy z władzami tureckimi, kiedy pierwszy grecki statek pod nadzorem aliantów wpłynął do portu w Smyrnie<ref name="nair51"/>. Marynarze brytyjscy i amerykańscy z trudem utrzymywali porządek wśród oczekujących na ewakuację tysięcy Greków<ref name="nair51"/>. Część oczekujących na ewakuację w panice rzucała się do morza, tonąc na miejscu<ref name="nair51"/>.