Kadzielnica Gozberta: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kadzielnica Gozberta''' – [[Sztuka romańska|romański]] [[trybularz]] wykonany około 1100 roku, na terenie [[Nadrenia|Nadrenii]] lub [[Lotaryngia|Lotaryngii]], z uwzględnieniem [[Trewir]]u. Twórcą dzieła był najprawdopodobniej Gozbert (Gozbertus), który miał wykonać trybularz w oparciu o ''[[Schedula diversarum artium]]'' ("Zbiór przepisów o sztukach rozmaitych") pióra [[Teofil Prezbiter|Teofila Prezbitera]]. Obecnie kadzielnica prezentowana jest w [[skarbiec katedralny w Trewirze|skarbcu]] [[Katedra św. Piotra w Trewirze|katedralnym]] w [[Trewir]]ze ([[Nadrenia-Palatynat]], [[Niemcy]]). Cenny przykład romańskiego rzemiosła artystycznego i średniowiecznej syntezy dwóch wątków ikonograficznych, wizji [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni Salomona]] oraz [[Niebiańskie Jeruzalem|Niebiańskiego Jeruzalem]].

Kadzielnica Gozberta jest odlana z [[brązy|brązu]], [[rzeźba|rzeźbiona]] i [[złoto|pozłacana]]. Ma wysokość 21,5 cm. i szerokość 8.5 cm. Składa się z czary z pokrywą mieszczącej wewnątrz palenisko, pięciu łańcuszków ujętych w nasadkę z uchwytem. Czara wraz pokrywą mają formę architektoniczną. Jest to zminiaturyzowana i stylizowana świątynia na planie centralnym zbliżonym do [[krzyż grecki|krzyża greckiego]]. Każdy bok zamknięty jest prostokątnie, na osi ma wybrzuszenie przypominające absydę ozdobione stylizowanymi ażurowymi arkadkami. Ścianki zdobią grawerowane motywy architektoniczne i inskrypcje, ponadto mają ażury w formie okienek o półkolistym zamknięciu. U dołu paleniska ażurowe ornamenty roślinne oraz figurki-[[atlant]]y postaci, których tożsamość poświadczają inskrypcje. Są to prorocy ze [[Stary Testament|Starego Testamentu]]: [[Aaron (postać biblijna)|Aaron]], [[Mojżesz]], [[Izajasz]] i [[Jeremiasz]]. Palenisko stoi na okrągłej podstawie, na której widnieje inskrypcja o treści: + HAEC · TV · QVESO · VIDENS · GOZBERTVS · SIT · PETE · VIVENS. W dolnej partii pokrywy formy architektoniczne powtarzają górną część paleniska. Powyżej znajduje się rozbudowane zwieńczenie, złożone z piętrzących się form: półkolistych konch, dwuspadowych daszków, ażurowych ścianek. Na daszkach figurki postaci ze Starego Testamentu, [[Kain i Abel|Abla]] z owcą, [[Abraham]]a trzymającego w rękach swojego syna [[Izaak]]a błogosławiącego [[Jakub (postać biblijna)|Jakuba]] oraz [[Melchizedek]]a z chlebem i kielichem. U góry, w narożach cztery kopułki na ażurowych, arkadowych tamburach. Całość wieńczy wieżyczka, z tronującym królem [[Salomon (król Izraela)|Salomonem]] w otoczeniu czternastu lwów. Król Izraela został ukazany w pełni królewskiego majestatu, na jego skroniach spoczywa [[korona (atrybut)|korona]] z motywami ''[[fleur-de-lis]]'', w rękach dzierży [[berło]] i ''[[Jabłko królewskie|globus cruciger]]''. Nasadka ma formę ażurowej kopułki z otworami na łańcuszki, na nim osadzony jest okrągły uchwyt. Nasadkę zdobią wizerunki apostołów, [[Piotr Apostoł|Piotra]], [[Paweł z Tarsu|Pawła]], [[Jakub Większy Apostoł|Jakuba Starszego]] i [[Jan Ewangelista|Jana]] oraz smoki w narożach. Na zwieńczeniu kopułki pełnoplastyczna figurka [[Jezus Chrystus|Chrystusa]] tronującego.

Kadzielnica Gozberta zawiera bogaty program ikonograficzny, którego główną treścią jest historia Zbawienia, a dopełnieniem miał być unoszący się dym kadzidła symbolizujący nieśmiertelność i boski wymiar Chrystusa. Postaci proroków są aluzją do zapowiedzi Nowego Przymierza i zbawczej Ofiary Chrystusa, zapowiedzianej przez Abla, patriarchę Abrahama i kapłana Melchizedeka. Ten podnosi chleb i kielich z winem, w ten sposób zapowiada akt [[Eucharystia (sakrament)|Eucharystii]] dokonany na [[Ostatnia Wieczerza|Ostatniej Wieczerzy]], tym samym Melchizedek zapowiada ofiarę Chrystusa jako Najwyższego Kapłana. Synteza Starego i Nowego Testamentu dotyczy także wymiaru królewskiego, królestwo Salomona zapowiada najwyższą władzę Chrystusa. Gozbert, domniemany twórca trybularza upamiętnił siebie w inskrypcji gdzie prosi widza o modlitwę za niego.