Żośle: Różnice pomiędzy wersjami

'''Žasliai''' (pol. hist.: ''Żośle''<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Zagórski |imię=Bogusław R. |nazwisko2=Głownia |imię2=Krzysztof |tytuł=Lietuvos Republikos žemėlapis. Mapa Republiki Litewskiej |wydawca=Echnateon |miejsce=Celestynów |data=1990 |isbn=83-900076-0-6|oclc=174827254}}</ref> ) – [[miasteczka na Litwie|miasteczko na Litwie]], w [[okręg kowieński|okręgu kowieńskim]], w gminie [[Gmina rejonowa Koszedary|Koszedary]], położona 7 km od miasta [[Koszedary]]. Położone nad jeziorem Žaslia (Žaslių ežeras; po. hist.: Żośle), Liminas i Statkūniškės. Ludność: 818 mieszkańców (2001), siedziba gminy o tej samej nazwie (Žaslių seniūnija).

W ŻoślachŽasliai znajduje się [[neogotyk|neogotycki]] kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Jerzego zbudowany w 1902 według projektu inż. Titenbruka.

Według Stryjkowskiego (1846), ŻośleŽasliai sąjest bardzo starą osadą. Stryjkowski podaje, że książę litewski Kukuwojtis, syn Żywibunda, postawił na początku XIII w. nad jeziorem żosielskim posąg drewniany upamiętniający jego matkę Pojatę, córkę Kiernusa. Posąg ten był czczony przez lokalny lud. Potem, gdy uległ zniszczeniu na tym miejscu, na grobie Pojaty wyrosły lipy, które uznawano za święte. Istniała też pieśń o Pojacie.

Najstarsze wzmianki o ŻoślachŽasliai pochodzą z początku [[XV wiek]]u. Wówczas to właścicielem ŻośliŽasliai był Janutis Volimontaitis (według innych źródeł Holimontaitis), administrator Trok z polecenia wielkiego księcia Witolda, a od 1413 r. wojewoda trocki, zamordowany wraz z trzema synami w 1432 r. Pierwszy kościół wzniesiono tam w [[1433]] pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, św. Jana i św. Barbary, konsekrowany przez biskupa wileńskiego Mikołaja Dzierzgowicza (1433-1462). Kościół ufundował Jan Nacz. W XV - XVI w. wieś ŻośleŽasliai należała do wygasłej rodziny Naczów. Jan i Michał Naczowie w 1453 r. odnowili fundację kościoła w ŻoślachŽasliai. Po wygaśnięciu rodu Naczów ŻośleŽasliai na mocy prawa obowiązującego na Litwie przypadły wielkiemu księciu litewskiemu, który w 1457 r. (rzekomo w tym samym roku 28 lutego ŻośleŽasliai otrzymało prawa miejeskie) podarował je wojewodzie wileńskiemu Janowi Gosztołdowi. Po jego śmierci w 1458 r. przeszły we władanie syna, Marcina Gosztołda. W 1517 r. Goształdowie dokupili tam część ziemi aż do jeziora Żośle od niejakiego Sakowicza. Ostatnim spadkobiercą z tego rodu był Albert Gosztołd (zm. w 1539 r.), współtwórca Statutu Litewskiego i inicjatora tzw. Kroniki Bychowca.

Kościół uległ ruinie w XVII w., kiedy to nabożeństwa odprawiano w szopie. Dzięki proboszczom Piotrowi Kazimierzowi Jodziewiczowi i Michałowi Kazimierzowi Sienkiewiczowi podstawiono nowy kościół. Wojna północna (1700-1721), głód i epidemia (1707-1711) przerzedziły mieszkańców ŻośliŽasliai. W 1738 r. w spisach ludności odnotowano następujące nazwiska: Piotr Derwiński, Michał Inolda, Stanisław Gergrabowicz, Stanisław Buczelis, Tomasz Klukiewicz, Szymon Inolda i Maciej Klukiewicz.

W 1766 r. wójtem ŻośliŽasliai był Jakub Derwiński, w zachowanych dokumentach z tego czasu jest adnotacja, że był zwolniony z podatków.

W 1909 r. mieszkało tam około 1600 osób. Istnieją tam pozostałości cmentarza żydowskiego. Dwa i pół kilometra od ŻośliŽasliai znajduje się przystanek kolejowy ŻośleŽasliai. Koło ŻośliŽasliai istniał majątek ziemski Samuelów, który był własnością Henryka Juniewicza.

Przed 1939 r. w ŻoślachŽasliai mieszkało według spisu powszechnego 1037 Żydów i stanowili w miasteczku większość ludności. Usadowili się oni w pobliżu linii kolejowej i zajmowali się głównie handlem drewna i płodów rolnych, jak też rzemiosłem. Wtorek był dniem targowym w ŻoślachŽasliai. Kupcy żydowscy skupowali od rolników owoce, jagody, czereśnie i jabłka, które eksportowano przed 1914 r. do [[Rosja|Rosji]] i [[Niemcy|Niemiec]].

Przed drugą wojną światową w ŻoślachŽasliai było 51 sklepów żydowskich i jeden litewski, młyn należący do rodziny Twirbudów oraz gorzelnia.

W 1947 r. w ŻoślachŽasliai mieszkało 1440 mieszkańców, w 1957 - 867, w 1970 r. 753, w 2003 r. 825 w 310 domach. W całym starostwie żosielskim w 2003 r. było 61 wsi i 2840 mieszkańców. Obszar starostwa obejmuje 10 900 ha.

Za czasów sowieckich w ŻoślachŽasliai nakręcono film pt. "Tadas Blinda" w reżyserii Balyt Bartkauskasa, a także film pt. "Čia mūsų namai" ("Tu nasze domy").