Cyfry arabskie (w krajach arabskich): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znacznik: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć)
m Wycofano edycje użytkownika 83.27.216.53 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Grotesque.
Linia 1:
{{Systemy liczbowe}}
Jakkolwiek mianem ''[[cyfry arabskie|cyfr arabskich]]'' określa się obecnie używany powszechnie niemal na całym świecie zestaw [[symbol]]i stosowanych do oznaczenia poszczególnych wartości [[liczba|liczbowych]], to w rzeczywistości używane w większości krajów arabskich (i muzułmańskich) [[cyfra|cyfry]] arabskie nie przypominają swych europejskich odpowiedników. Różnica ta wynika stąd, iż wygląd zapożyczonych w [[średniowiecze|średniowieczu]] przez kulturę europejską symboli ewoluował w innym kierunku, niż wygląd tych samych znaków w kulturze [[islam]]u, przy czym cyfry w krajach arabskich bliższe są swoim indyjskim pierwowzorom.
 
Obecnie istnieją dwie wersje cyfr arabskich, różniące się wyglądem kilku cyfr:
0.q 1.a 2.aa 3.ba 4.ca 5.da 6.ea 7.fa 8.ga 9.ha 10.ia
* tzw. cyfry '''indyjsko-arabskie''' – stosowane obecnie w krajach [[język arabski|arabskojęzycznych]] (np. [[Egipt]], [[Algieria]]) oraz [[Afganistan]]ie; przed [[1928]] r. w. używane także w [[Turcja|Turcji]].
11.b 12.ab 13.bb 14.cb 15.db 16.eb 17.fb 18.gb 19.hb 20.ib
* tzw. '''cyfry wschodnio-indyjsko-arabskie''' (lub '''wschodnioarabskie''') – stosowane w innych krajach islamskich, w których niearabski język urzędowy zapisywany jest przy pomocy [[pismo arabskie|pisma arabskiego]] ([[Iran]] i [[Pakistan]], oraz w [[Indie|Indiach]] – w przypadku liczb stosowanych wraz z [[język urdu|językiem urdu]]).
21.c 22.ac 23.bc 24.cc 25.dc 26.ec 27.fc 28.gc 29.hc 30.ic
 
31.d 32.ad 33.bd 34.cd 35.dd 36.ed 37.fd 38.gd 39.hd 40.id
Bardziej znana jest wersja pierwsza, jakkolwiek liczba użytkowników obu systemów liczbowych jest zbliżona (po ok. 200-300 mln).
41.e 42.ae 43.be 44.ce 45.de 46.ee 47.fe 48.ge 49.he 50.ie
 
51.f 52.af 53.bf 54.cf 55.df 56.ef 57.ff 58.gf 59.hf 60.if
Używane niekiedy nazwy: ''cyfry indyjsko-arabskie'', czy ''cyfry wschodnio-indyjsko-arabskie'' nie odnoszą się do tego, iż cyfry te stosowane są na terenie [[Indie|Indii]] (choć są używane przez kilkadziesiąt milionów muzułmanów w płn.-zach. części kraju), ale ma na celu podkreślenie, że chodzi o inny zestaw cyfr, niż te, które mianem arabskich nazywane są potocznie. Przymiotnik ''indyjskie'' w nazwie tej, podkreślając różnicę w stosunku do ''europejskich'' cyfr arabskich, wskazuje też na podobieństwo wyglądu tych cyfr do oryginalnych hinduskich znaków liczbowych.
61.g 62.ag 63.bg 64.cg 65.dg 66.eg 67.fg 68.gg 69.hg 70.ig
 
71.h 72.ah 73.bh 74.ch 75.dh 76.eh 77.fh78.gh 79.hh 80.ih
Zwykle w krajach używających "oryginalnych" arabskich cyfr stosowane są – czasem pomocniczo, a czasem równolegle – ''europejskie'' cyfry arabskie. W niektórych krajach arabskich (np. [[Tunezja]]) istnieje zjawisko wypierania cyfr arabskich w wersji ''arabskiej'' przez [[cyfry arabskie|cyfry ''europejskie'']].
81.i 82.ai 83.bi 84.ci85.di 86.ei 87.fi 88.gi 89.hi 90.ii
 
91.j 92.aj 93.bj 94.cj 95.dj 96.ej 97.fj 98.gj 99.hj 100.zxa
Poniższe zestawienie prezentuje cyfry arabskie: u góry europejskie, powszechnie znane ''cyfry arabskie'', poniżej cyfry '''indyjsko-arabskie''', niżej zaś w wersji '''wschodnio-indyjsko-arabskiej'''.
 
{| align="center" border="1" cellspacing="0" cellpadding="8" bgcolor="#EFEFEF" style="font-size:40px; text-align:center;"
|-
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7 || 8 || 9 || 0
|-
| ١ || ٢ || ٣ || ٤ || ٥ || ٦ || ٧ || ٨ || ٩ || ٠
|-
| ۱ || ۲ || ۳ || ۴ || ۵ || ۶ || ۷ || ۸ || ۹ || ۰
|}
 
== Zobacz też ==
* [[cyfry arabskie]]
* [[Rzymski system zapisywania liczb|cyfry rzymskie]]
 
[[Kategoria:Arytmetyka]]
[[Kategoria:Kultura arabska]]
 
[[ar:أرقام عربية شرقية]]
[[ca:Numeració aràbiga oriental]]
[[en:Eastern Arabic numerals]]
[[he:ספרות ערביות]]
[[ms:Angka Arab timur]]
[[ja:インド数字]]
[[no:Arabertall]]
[[nds:Oostaraabsche Tallen]]
[[tr:Doğu Arap rakamları]]
[[wuu:阿拉伯文数字]]
[[zh-yue:阿剌伯話數目字]]
[[zh:阿拉伯文数字]]