Pirotyn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne: likwidacja powtórzenia
Tik (dyskusja | edycje)
+infotabela, red. link
Linia 1:
{{Minerał infobox
[[Plik:Mineraly.sk - pyrotin.jpg|250px|thumb|pirotyn]]
| pusty wiersz =
'''Pirotyn (piryt magnetyczny)''' – minerał z gromady siarczków. Jest minerałem rzadkim.
| Nazwa = Pirotyn
| grafika4 = Pyrrhotite-195241.jpg
| grafika4_opis = Pirotyn pochodzący z Trepčy, kosowska Mitrowica, Kosowo (4,8 x 4,1 x 3,4 cm)
| grafika5 =
| grafika5_opis =
| grafika6 =
| grafika6_opis =
| Inne nazwy =
* | [[WzórSkład chemiczny]]: '''= FeS''' – [[siarczek żelaza]]
| Twardość w skali Mohsa = 4
* | [[Przełam]]: = nierówny
* | [[Łupliwość]]: = wyraźna
* | [[Pokrój]]: kryształu = słupki,tabliczki
* | [[Układ krystalograficzny]]: = heksagonalny
| Topliwość =
== | Właściwości mechaniczne ==
* | [[Gęstość]]: minerału = 4, 58 – 4, 65
* | [[Barwa]]: = brązowomiedziowa ciemniejąca pod wpływem zmian powierzchniowych
* | [[Rysa (mineralogia)|Rysa]]:= czarnoszara
* | [[Połysk]]: = metaliczny
| Współczynnik załamania =
| Inne własności optyczne =
| Postacie alotropowe =
| Szczególne własności =
| commons = Category:pyrrhotite
}}
 
'''Pirotyn''' (piryt magnetyczny)''' – minerał z gromady siarczków. Jest minerałem rzadkim.
Nazwa pochodzi od gr. ''pyrrhos'' = ognisty
 
Nazwa pochodzi od gr. ''pyrrhos'' = ognisty.
== Właściwości ==
 
* [[Wzór chemiczny]]: '''FeS''' – [[siarczek żelaza]]
== Charakterystyka ==
* [[Twardość minerałów|Twardość]]: 4
=== Właściwości ===
* [[Gęstość]]: 4, 58 – 4, 65
* [[Rysa (mineralogia)|Rysa]]: czarnoszara
* [[Barwa]]: brązowomiedziowa ciemniejąca pod wpływem zmian powierzchniowych
* [[Przełam]]: nierówny
* [[Połysk]]: metaliczny
* [[Łupliwość]]: wyraźna
* [[Układ krystalograficzny]]: heksagonalny
* [[Pokrój]]: słupki,tabliczki
 
Występuje w [[skupienia minerałów|skupienia]] zbitych i warstwowych. Tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe o sześciobocznym przekroju. Jest kruchy, nieprzezroczysty, wykazuje silne właściwości magnetyczne. Często zawiera domieszki [[nikiel|niklu]], [[kobalt]]u, [[złoto|złota]], [[platyna|platyny]].
 
=== Występowanie ===
W złożach hydrotermalnych, metasomatycznych, kontaktowych oraz w złożach powstałych w wyniku wietrzenia. Spotykany w skałach magmowych: [[gabro|gabrach]], [[noryt]]ach, [[bazalt]]ach.
 
'''Miejsca występowania:'''
* Na świecie: [[Kanada]], [[Rosja]] – Ural, była [[Jugosławia]], [[Austria]], [[Rumunia]], [[Brazylia]], [[Norwegia]], [[Finlandia]], [[Niemcy]], [[Włochy]].
 
'''* W Polsce:''' spotykany w [[gabro|gabrach]] i [[noryt]]ach Dolnego Śląska, w [[bazalt]]ach okolic Lubania, [[granit]]ach strzegomskich. W żyłach hydrotermalnych okolic Wojcieszowa, Miedzianki i Kowar oraz złożu [[arsen]]u w Złotym Stoku. Występuje też w okolicach Suwałk.
 
=== Zastosowanie ===
* do produkcji kwasu siarkowego,
* źródło żelaza i siarki także: [[kobalt]]u, [[nikiel|niklu]], [[platyna|platyny]], [[złoto|złota]].,
* wydobywany w celu otrzymania pewnych metali, które zastępują żelazo w sieci krystalicznej. ,
* ma znaczenie naukowe,
* rzadki, poszukiwany kamień kolekcjonerski.
 
== Bibliografia ==
* Atlas mineralogii –G.G.Gormaz , J.J.Casanovas – „Wiedza i życie”, 1992
* W.Heflik, L.Natkaniec – Nowak – Minerały Polski – Wyd. „Antykwa”, 1998
* J.Żaba – Ilustrowany słownik skał i minerałów – Videograf II, – 2003
* W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003 r.
 
== Zobacz też ==
* [[piryt]]
 
== Linki zewnętrzneBibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=957
* Atlas mineralogii –GG.G.Gormaz Gormaz, J.J. Casanovas: ''Atlas mineralogii'', „Wiedza i życie”, 1992
* W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: ''Minerały Polski'', Wyd. „Antykwa”, 1998
* J. Żaba: ''Ilustrowany słownik skał i minerałów'', Videograf II, – 2003
* W. Schumann: ''Minerały świata'', O. Wyd. ”Alma- Press” 2003 r.
== {{Bibliografia ==stop}}
 
== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat| pyrrhotite}}
* [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=957 pirotyn na stronie Webmineral.com] {{lang|en}}
* [http://www.mindat.org/min-3328.html pirotyn na stronie Mindat.org] {{lang|en}}
 
[[Kategoria:Siarczki (minerały)]]